Đó là những sai phạm điển hình trong mua sắm trang thiết bị y tế, hóa chất vật tư tiêu hao trong phòng chống dịch Covid-19 ở Thái Bình.

Thanh tra tỉnh Thái Bình vừa công bố kết luận thanh tra (KLTT) việc thực hiện các gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế, hóa chất vật tư tiêu hao trong phòng chống dịch Covid-19 tại địa phương này. Theo đó, năm 2020 Sở Y tế Thái Bình có tờ trình và được UBND tỉnh phê duyệt để làm chủ 3 gói thầu với tổng giá trị hơn 43 tỉ đồng; Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Thái Bình làm chủ đầu tư 3 gói thầu khác với tổng giá trị hơn 4,7 tỉ đồng. Qua thanh tra cho thấy tại hầu hết các gói thầu này đều có sai phạm với nhiều mức độ khác nhau.

Theo KLTT, Sở Y tế Thái Bình đã chỉ định thầu đối với 3 gói thầu mua sắm thiết bị y tế nhưng khi ký hợp đồng thì giá đều giảm so với giá chỉ định. Cụ thể, gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế tại CDC Thái Bình Công ty TNHH thương mại và dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc trúng với mức giá 6,48 tỉ đồng, khi ký hợp đồng được điều chỉnh xuống còn 5,8 tỉ đồng. Gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa (BVĐK) tỉnh Thái Bình và Bệnh viện (BV) Nhi Thái Bình Công ty TNHH thiết bị khoa học kỹ thuật và công nghệ VN trúng với mức giá 19,3 tỉ đồng, khi ký hợp đồng đã điều chỉnh giảm còn 17,9 tỉ đồng. Gói thầu mua sắm trang thiết bị tại 11 BVĐK tuyến huyện Công ty TNHH sản xuất thương mại Trần Lê trúng với giá 20,6 tỉ đồng, khi ký hợp đồng cũng giảm còn 18,5 tỉ đồng.

Đáng chú ý, cuộc thanh tra này được tiến hành sau chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc do phát hiện nhiều địa phương có sai phạm trong mua sắm thiết bị máy xét nghiệm Covid-19. Tuy nhiên, KLTT của Thanh tra tỉnh Thái Bình đã không nêu rõ thiết bị máy xét nghiệm do Công ty TNHH thương mại và dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc cung cấp cho CDC Thái Bình là loại máy gì, xuất xứ từ đâu; đồng thời cũng không đề cập lý do sau khi trúng thầu lại điều chỉnh giá (?!).

Theo xác minh của PV Thanh Niên, hệ thống xét nghiệm Realtime PCR tự động có tên Cobas x 480 của Hãng Roche (Thụy Sĩ) tương tự loại máy xét nghiệm tỉnh Thái Bình đã mua, khi nhập khẩu vào VN có giá khoảng 2,5 tỉ đồng. Tuy nhiên, không rõ vì sao đã được nhiều địa phương mua với giá khác nhau. Ngoài mức giá của tỉnh Thái Bình, tỉnh Ninh Bình mua với mức giá 7,89 tỉ đồng, tỉnh Bắc Ninh mua với giá 5,98 tỉ đồng…

Theo KLTT, tại gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế cho BVĐK tỉnh Thái Bình và BV Nhi Thái Bình, trên hợp đồng với nhà thầu, biên bản nghiệm thu, bàn giao tiếp nhận thể hiện mặt hàng máy điện tim 3 kênh model ECG-2150, Hãng sản xuất Nihon Kohden, xuất xứ Nhật Bản, nhưng kiểm tra thực tế máy đã bàn giao thì có xuất xứ Trung Quốc. Cũng tại gói thầu này còn phát hiện thiết bị máy truyền dịch của Hãng Terumo Nhật Bản được bàn giao không đúng với model, năm sản xuất, theo danh mục dự toán đã được UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt.

Đối với nhiều mặt hàng khác đã phát hiện đơn vị bàn giao thiết bị y tế không phải là nhà thầu trúng thầu (Công ty TNHH thiết bị khoa học kỹ thuật và công nghệ VN), như: biên bản bàn giao về 7 máy thở xâm nhập chức năng cao là giữa BVĐK tỉnh Thái Bình, Công ty CP y tế và thương mại Sao Nam và Công ty CP Vietmedical; biên bản bàn giao thiết bị 1 máy chụp X-quang tại giường tự động kèm casset là giữa BVĐK tỉnh Thái Bình và Công ty CP đầu tư thiết bị y tế An Việt; biên bản bàn giao ngày 1.4.2020 giữa Công ty CP y tế và đầu tư thương mại Sao Nam, Công ty CP Vietmedical và BV Nhi Thái Bình về 7 máy thở trẻ em…

Tại gói thầu mua sắm trang thiết bị cho 11 BVĐK tuyến huyện, thanh tra cũng phát hiện trong hợp đồng thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá của Công ty CP thẩm định giá và đầu tư bưu điện thể hiện mặt hàng máy truyền dịch model Top-2300, Hãng sản xuất Top/Nhật Bản, xuất xứ Nhật Bản, nhưng trong hồ sơ đề xuất của nhà thầu trúng thầu máy truyền dịch có model Top 2300, Hãng sản xuất Meditop/Malaysia, xuất xứ Malaysia…

Cũng theo KLTT, quá trình thực hiện các gói thầu, chủ đầu tư đã thuê các đơn vị tư vấn, thẩm định giá theo đúng quy định. Tuy nhiên, trong quá trình thẩm định giá, các thẩm định viên đã vi phạm tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam… Cụ thể, không tuân thủ quy trình thẩm định giá, phương pháp thẩm định giá; các hồ sơ thẩm định đều không có biên bản khảo sát thực tế, không có tài liệu thể hiện kết quả thu thập, phân tích thông tin các giao dịch chào bán…

Đặc biệt, các báo giá trong hồ sơ thẩm định giá của Công ty CP thẩm định giá AVALUE về 2 máy điện tim trang bị cho BVĐK tỉnh và BV Nhi có thông tin không có thực; chứng thư thẩm định giá và các tài liệu kèm theo của Công ty CP thẩm định giá AVALUE về mua vật tư y tế tại CDC tỉnh trong hồ sơ cung cấp cho đoàn thanh tra và trong hồ sơ lưu tại Sở Tài chính không trùng khớp.

Không chỉ vậy, việc thẩm định giá của hội đồng thẩm định giá tài sản cấp tỉnh đã không tuân thủ trình tự thẩm định giá tài sản, không bảo đảm nguyên tắc chính xác, khách quan của kết quả thẩm định giá. Hội đồng thẩm định giá tài sản cấp tỉnh sử dụng các báo giá không đầy đủ thông tin của các doanh nghiệp (DN) thẩm định giá do Sở Y tế cung cấp làm cơ sở cho thông báo kết quả thẩm định giá; không có tài liệu thể hiện việc khảo sát thực tế thị trường, chưa thu thập thêm được thông tin làm căn cứ thẩm định giá; giá trị thẩm định tài sản đều bằng giá trị các chứng thư thẩm định giá của các DN thẩm định giá.

Đáng chú ý, qua kiểm tra thực tế việc lắp đặt, bàn giao thiết bị tại các gói thầu do Sở Y tế làm chủ đầu tư, thanh tra phát hiện hồ sơ, thủ tục không đầy đủ. Các tờ khai hải quan trang thiết bị nhập khẩu là các bản photo đóng dấu của DN nhập khẩu, không thể hiện một số thông tin trên tờ khai như giá trị hàng hóa nhập khẩu nguyên tệ (USD, JYP…), tỷ giá ngoại tệ, giá trị tính thuế, thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng,…

“Một số chứng từ kèm theo tờ khai hải quan có dấu hiệu tẩy xóa giá trị như các loại Commercial Invoice (hóa đơn thương mại) không có giá trị tính trên đơn vị (price/unit) và tổng giá trị (Total amount)”, KLTT nêu rõ.