Cụ ông thăm cụ bà ở trung tâm dưỡng lão dành cho người bị mất trí nhớ ở Hà Lan, ngăn giữa là tấm kính bảo vệ họ khỏi nguy cơ nhiễm COVID-19 – Ảnh: Reuters

Một câu chuyện xót xa gần đây là việc thủ tướng Hà Lan không thể gặp mặt mẹ mình lần cuối.

Thủ tướng cũng không ngoại lệ

Ngày 25-5, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã chia sẻ về sự ra đi của mẹ ông, cụ Mieke Rutte-Dilling, 96 tuổi. Cụ qua đời tại một nhà dưỡng lão ở thành phố The Hague ngày 13-5, trong thời gian chính quyền ra lệnh cấm thăm viếng các cơ sở dưỡng lão từ ngày 20-3.

Người phát ngôn của ông Rutte cho biết “Thủ tướng đã tuân thủ mọi chỉ đạo của chính quyền” về việc không tới nhà dưỡng lão và do đó không được gặp mẹ trong những ngày cuối đời của bà. Ông Rutte ngậm ngùi: “Bên cạnh nỗi đau to lớn và những kỷ niệm đẹp về mẹ tôi, tôi và gia đình cảm thấy biết ơn vì bà đã có mặt trong cuộc đời chúng tôi lâu như thế. Mong rằng mất mát to lớn này sẽ sớm nguôi ngoai”.

Tinh thần tuân thủ pháp luật của Thủ tướng Rutte nhận được sự cảm thông và ngưỡng mộ của người dân Hà Lan. Chị Linh Trịnh, một người gốc Việt ở Hà Lan, chia sẻ: “Khi chính phủ kêu gọi người dân cách ly xã hội, không đến thăm nhau, bảo vệ người già bằng cách không đến thăm họ…, các viện dưỡng lão ngay lập tức đóng cửa. Con cháu không còn được đến thăm các cụ nữa. Sau đó, một số nơi con cháu được đến thăm nhưng phải đứng nhìn các cụ từ một căn phòng khác qua một tấm gương”. Là người con, người cháu, ai cũng lo lắng cho các bậc cao niên trong gia đình, nhưng khi quy định được đưa ra, người dân đều chấp hành nghiêm túc. Bản thân chị Linh cho biết chồng chị cũng đã không qua thăm bố mẹ hơn hai tháng rồi.

Không những thế, cuộc sống trong tâm thế phòng dịch cũng không còn gì bình thường như trước. Đám tang rất lặng lẽ. Phụ nữ đi đẻ một mình, chồng không được vào phòng sinh.

Thông cảm hay trừng phạt?

Bên ngoài Hà Lan, nơi quan tâm đến câu chuyện của Thủ tướng Rutte hơn cả có lẽ là nước Anh. Nhiều quan chức cao cấp nước này đã vi phạm quy định giãn cách, tự cho mình đứng trên pháp luật.

Trường hợp còn đang nóng bỏng lúc này là cố vấn cao cấp của Thủ tướng Anh, ông Dominic Cummings. Theo lệnh phong tỏa toàn quốc được Thủ tướng Boris Johnson đưa ra ngày 23-3, bất cứ ai có triệu chứng nghi mắc COVID-19 phải tự cách ly tại nhà và những người trên 70 tuổi không được phép tiếp khách trong thời gian dịch.

Thế nhưng, khoảng ngày 28, 29-3, ông Cummings đã lái xe đưa vợ và con trai vượt quãng đường 400km từ London tới ở nhà của bố mẹ ông ở Duharm nhằm tự cách ly, trong lúc vợ chồng ông có các triệu chứng nghi mắc COVID-19.

Người dân và các chính khách Anh đã chỉ trích gay gắt hành động này. Lãnh đạo Công đảng đối lập Keir Starmer giận dữ: “Không thể chấp nhận có quy định dành riêng cho giới lãnh đạo và quy tắc dành cho người dân”.

Trước bão dư luận, Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 24-5 không những từ chối đáp ứng lời kêu gọi cách chức ông Cummings mà còn viện “lẽ thường” để bảo vệ người thân tín.

“Tôi nghĩ ông ấy chỉ làm theo bản năng của một người cha. Tôi không muốn trừng phạt ông ấy vì điều đó” – ông Johnson nói.

Trên tài khoản Twitter, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab cũng lên tiếng biện hộ cho ông Cummings rằng vợ chồng ông “chỉ muốn con mình được an toàn” và kêu gọi những người đang tìm cách chính trị hóa vấn đề này “xem lại mình”.

Trước đó, một cố vấn khác của Chính phủ Anh, ông Neil Ferguson, vì để người yêu đến thăm nhà, vi phạm lệnh giãn cách, đã phải từ chức.

Có lẽ đến khi những cơn bão dư luận lắng xuống và dịch bệnh qua đi, người Anh, người Hà Lan, người châu Âu sẽ ngẫm lại về giai đoạn dù ngắn nhưng kỳ lạ này và có những cách nhìn nhận mới.

Từ đầu tuần này, Hà Lan đã bắt đầu cho phép người dân tới thăm viếng một số cơ sở dưỡng lão dù vẫn khuyên người dân chưa đi thăm người lớn tuổi. Dự kiến Hà Lan dỡ bỏ hạn chế thăm viếng với tất cả viện dưỡng lão từ ngày 15-6.

Đan Mạch cũng cho phép những người yêu nhau nếu chứng minh được đã quen nhau hơn 6 tháng và thường xuyên gặp gỡ sẽ được nhập cảnh. Con cháu cũng sẽ được về thăm ông bà, cha mẹ với lý do chính đáng.

Nhưng ngay lúc này, khi dịch còn phức tạp, yêu thương càng nhiều thì càng nên ít gặp, để tránh cho nhau những tình huống khó xử.