Từ đó, hàng loạt công trình nghiên cứu xã hội Việt Nam của các nhà khoa học Pháp lần lượt ra đời, tạo nên một nền học thuật Pháp ngữ để đến ngày nay, đó là một kho tư liệu đồ sộ và giá trị phục vụ việc tìm hiểu xã hội, dân tộc Việt cận hiện đại.

Tác giả là nhà Việt Nam học người Pháp thuộc thế hệ đầu tiên. Ông đến Việt Nam vào năm 1886 và từ đó tập trung nghiên cứu về khảo cổ, dân tộc học, tôn giáo, dân gian, văn hóa Việt Nam. Đầu thế kỷ 20, ông là học giả tiên phong thực hiện các nghiên cứu về văn hóa dân gian Việt Nam nhằm góp phần tìm hiểu sâu sắc và tường tận xứ thuộc địa mà người Pháp vừa bình định xong.

Khác với một số tác phẩm cùng thời muốn tạo nên một cái nhìn phổ quát mang tính lý luận về tâm tính dân tộc An Nam, Dumoutier qua Tiểu luận về dân Bắc kỳ bằng những điểm nhìn chi tiết, cụ thể nhưng sâu sắc đời sống người dân Bắc kỳ cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 đã mang đến cho độc giả những trang viết sinh động, thể hiện nhiều tình cảm dành cho mảnh đất nơi tác giả sống cho đến cuối đời.

Trong Tiểu luận về dân Bắc kỳ, người đọc ngày nay có thể nắm bắt được những nét sinh hoạt chân thực của người dân từ sự quan sát, ghi chép và diễn giải của tác giả, qua các chương như: Xã hội; Gia đình; Trò chơi, thói quen, nghề nghiệp; Thực phẩm; Thầy lang và cửa hàng thuốc nam; Mê tín. Từ đó, độc giả phần nào hình dung được những nét văn hóa, phong tục tập quán, lối sống của người dân Bắc kỳ cuối thế kỷ 19.