Tầm soát để phát hiện sớm loại ung thư hàng đầu ở Việt Nam

Ở Việt Nam, ung thư gan chiếm tỷ lệ mắc và tử vong cao nhất trong các loại ung thư, với 25.000 trường hợp tử vong hằng năm, gấp 3 lần số tử vong do tai nạn giao thông.

Bác sĩ phẫu thuật nội soi cắt bỏ phần gan bị ung thư cho bệnh nhân Ảnh: BVCC

Do rượu bia và viêm gan siêu vi

Theo Globocan (Tổ chức Ung thư toàn cầu), ung thư gan là bệnh đứng thứ 5 ở nam giới và thứ 9 ở nữ giới, đa số là ở người châu Á (chiếm tới 75%) và tỷ lệ mắc ở nam giới cao gấp 2 – 4 lần so với nữ giới.

Giáo sư – tiến sĩ – bác sĩ Lê Trung Hải, Chủ tịch Hội Gan Mật Việt Nam, cho biết: Ung thư gan là một loại ung thư xuất phát từ các tế bào gan bất thường. Theo thời gian, tế bào này tăng sinh không kiểm soát, tạo thành khối u ác tính, xâm lấn các mô lân cận và di căn tới các cơ quan khác trong cơ thể. Ung thư gan tại Việt Nam có 2 nguyên nhân chính: viêm gan siêu vi và tiêu thụ nhiều rượu bia.

Trong đó, theo bác sĩ Hải, viêm gan vi rút nếu không được phát hiện sớm và điều trị tốt sẽ gây nhiều biến chứng nặng như: xơ gan, ung thư gan và được coi là một “sát thủ thầm lặng” đối với sức khỏe con người. Hiện theo ước tính của Hội Gan Mật Việt Nam, nước ta có tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B rất cao, chiếm hơn 10% dân số.

Ghi nhận tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD), mỗi năm tiếp nhận điều trị cho gần 2.000 trường hợp ung thư gan. Đa số trường hợp phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Thông thường, các trường hợp bệnh nặng, ở giai đoạn cuối có nhiều biến chứng, người bệnh chỉ có thể sống không quá 3 tháng.

Phát hiện sớm, điều trị khỏi

Theo Phó giáo sư – tiến sĩ – bác sĩ Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa, BV ĐHYD: Ở giai đoạn sớm, các dấu hiệu bệnh ung thư gan thường không rõ ràng, khó nhận biết nên người bệnh thường không quan tâm khám hoặc không biết mình mắc bệnh. Đến khi bắt đầu có các triệu chứng như ăn uống kém, sụt cân, đau tức vùng dưới sườn phải, vàng mắt, phù chân, bụng to… thì đã quá muộn. Việc điều trị chỉ là nâng đỡ thể trạng, giảm đau đớn cho người bệnh.

“Tầm soát sớm ung thư gan là rất quan trọng, đặc biệt là ở nhóm người có nguy cơ mắc ung thư gan cao. Càng phát hiện sớm thì người bệnh càng có cơ hội điều trị hiệu quả và triệt để hơn”, bác sĩ Hoàng khẳng định.

6 năm trước, ông N.V.K (56 tuổi, ngụ Đồng Nai) được phát hiện bị xơ gan do rượu. Bác sĩ đánh giá ông K. có nguy cơ bị ung thư gan. Bệnh nhân được theo dõi định kỳ 6 tháng/lần tại BV ĐHYD. Sau 3 năm theo dõi, các bác sĩ phát hiện trong gan của ông K. có một khối u bất thường khoảng 1 cm, ác tính. Bệnh nhân được điều trị bằng sóng cao tần phá hủy khối u và tiếp tục được theo dõi sát sao, điều trị bệnh nền xơ gan. Hiện tại, tình trạng của ông K. đã ổn định, chưa ghi nhận khối u tái phát.

Bác sĩ Hoàng cho biết những người có nguy cơ bị ung thư gan cao là người bệnh viêm gan mạn tính do vi rút (viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C) và người bệnh bị xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào.

Hiện nay, ung thư gan giai đoạn sớm có thể được điều trị hiệu quả và triệt để bởi nhiều phương pháp như: phẫu thuật cắt bỏ phần gan bị ung thư, dùng nhiệt, sóng cao tần phá hủy khối u, nút tắc mạch máu nuôi khối u hoặc ghép gan…

Các chuyên gia khuyến cáo: Những người nguy cơ cao ung thư gan cần được theo dõi, khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng/lần, thực hiện siêu âm bụng, các xét nghiệm phát hiện ung thư gan. Khi phát hiện có khối u bất thường trong gan, người bệnh được kiểm chứng chính xác bằng chụp CT scan, cộng hưởng từ (MRI) hoặc sinh thiết gan…

Để phòng ngừa bệnh, người dân nên chích ngừa viêm gan siêu vi B, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và chữa trị tốt các bệnh gan. Mặt khác, cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, hạn chế rượu bia, không để thừa cân béo phì để bảo vệ tốt lá gan.

KHẢI LINH

TNO