Khi đọc sách cũng là bài tập về nhà

Theo thống kê của Bộ VH-TT-DL thì mỗi năm trung bình 1 người Việt đọc không hết 1 cuốn sách (cụ thể là 0,8 cuốn).

Các tác giả nhí được vinh danh trong một cuộc thi viết sách cho thiếu nhi ẢNH: PHAN QUỐC VINH

Đó chỉ là con số tương đối nhưng cho thấy tỷ lệ đọc sách của người Việt hiện nay quá thấp so với các nước trong khu vực và thế giới.

Trong khi các nước, chẳng hạn ở Mỹ, văn hoá đọc ở trường học có nhiều điều để chúng ta học hỏi để nâng tỷ lệ người đọc sách ở VN.

Ý nghĩa của cuộc thi đọc học đường

Thấy con gái lớn buổi tối nào cũng dành 30 phút đọc sách rồi ghi ghi chép chép, tôi liền tò mò đến gần hỏi han. Cháu giải thích cho tôi nghe về chương trình thi đọc sách của trường mang tên “Mark Twain award reader” dành cho những học sinh (HS) đam mê đọc sách.

Cô thủ thư sẽ chọn 12 cuốn sách dành cho thiếu nhi được yêu thích nhất trong năm rồi khuyến khích các HS cùng dành thời gian ở nhà để đọc. Từ đó tổ chức một cuộc thi đọc học đường dành riêng cho HS trong trường.

Ở Trường Roscoe Wilson (bang Texas) nơi cháu đang học, đọc sách cũng là bài tập về nhà và HS phải trả lời trên mạng (gồm 10 câu) có liên quan đến cuốn sách. Dĩ nhiên mỗi sách sẽ có các thang điểm khác nhau, ví dụ sách ít chữ thì có ít điểm, sách càng dày thì càng nhiều điểm hơn cũng như tăng thêm điểm theo độ khó của ngôn ngữ.

HS nào đọc ít nhất 4 cuốn sách và trả lời đúng ít nhất 7/10 câu hỏi cho mỗi cuốn sẽ được vinh danh trên bảng thông báo của trường và tham dự buổi tiệc Mark Twain – tên một nhà văn nổi tiếng của Mỹ – được chiêu đãi bánh kẹo và nước hoa quả. Rồi tại đây các cháu sẽ cùng bình chọn ra cuốn sách nào được yêu thích nhất để đề cử giải thưởng “Mark Twain” dành cho cuốn sách được yêu thích nhất.

Mỗi HS được giáo viên chủ nhiệm phát bảng theo dõi việc đọc (reading log) để viết vào tên của sách, thời gian đọc sách này mỗi ngày và có phụ huynh ký nhận để nộp lại. Mỗi tháng nếu tích lũy được 360 phút (hoặc tùy vào số thời gian mỗi giáo viên chủ nhiệm quy định) thì sẽ được tặng thưởng 1 phiếu ăn pizza nhỏ miễn phí tại Pizza Hut (đây cũng là cách thức hợp tác giữa đơn vị kinh doanh và nhà trường).

Khi được số điểm tương ứng 25 – 75 – 100 – 150 cho đến 1.000 thì hiệu trưởng sẽ tặng các vòng đeo cổ có đính các ngôi sao, hình con vật… bằng nhựa xinh xắn theo chủ đề của cuốn sách với dòng chữ “I love reading” (Tôi yêu thích đọc sách) cũng như số lượng quà tặng này sẽ tương ứng với số sách được quy định đọc. Ngoài ra, các cháu còn có được cơ hội sưu tầm thêm các hình đính kèm nếu tiếp tục đọc những cuốn sách khác lọt vào danh sách đề cử tiếp theo đến cuối năm học.

Cho đến buổi tổng kết cuối năm, các HS mê đọc sách sẽ được hiệu trưởng trao giấy chứng nhận và vinh danh toàn trường với kỷ lục điểm mà bản thân mình lập được.

Việc đọc sách gắn bó hằng ngày

Ở Mỹ, HS được rèn luyện 4 kỹ năng: nghe – nói – đọc – viết xuyên suốt từ khi đi học mẫu giáo cho đến hết thời sinh viên. Ngoài ra, các bài tập liên quan đều định hướng đến việc kiểm tra các kỹ năng này thay vì phải học thuộc lòng, học vẹt mà không hiểu ý nghĩa.

Để rèn luyện kỹ năng đọc rồi tạo thành một đam mê đọc sách, ở mỗi phòng học của Trường Roscoe Wilson, giáo viên chủ nhiệm đều sắp xếp không gian tạo thành một “góc đọc sách” nho nhỏ trong lớp. Có cô giáo thì làm rèm công chúa và… gối ôm để tạo sự gần gũi, cô khác thì trang hoàng thành chiếc lều nhỏ với đốm lửa giả ở giữa tạo không gian ấm áp cho HS của mình. Nơi đây cũng có tủ sách chung để các bạn tự nguyện mang các cuốn sách ở nhà để vào đó rồi cùng trao đổi với các bạn cùng lớp.

Từ đó hằng năm giáo viên chủ nhiệm sẽ chọn ra các “young author” (nhà sáng tác… nhí) của lớp tham dự các cuộc thi sáng tác truyện, thơ của trường. Rồi vài bạn xuất sắc nhất thắng cuộc sẽ được tiếp tục đến tham dự “Festival sách” cùng với các bạn ở trường khác để trình bày các tác phẩm của mình trước các nhà văn nổi tiếng được mời đến đóng góp ý kiến. Đây là món quà hằng mơ ước dành cho những bạn nhỏ đam mê đọc sách và thích viết lách.

Có lẽ những điều này cũng giải thích được điều thú vị là lúc nào cô con gái tôi khi đi chơi xa cũng mang theo một con thú bông và một cuốn sách mà nó yêu quý…

PHAN QUỐC VINH