Sửa luật, sẽ đào tạo lại hơn 80.000 giáo viên

Việc dự kiến sửa luật Giáo dục, nâng quy định về chuẩn trình độ đào tạo của giáo viên mầm non từ trung cấp lên cao đẳng sẽ khiến gần 34% giáo viên hiện nay ‘mất’ chuẩn. Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT cho rằng điều này cần thiết để nâng chất lượng giáo dục mầm non.

Một số lượng lớn giáo viên mầm non cần được nâng chuẩn khi sửa đổi luật Giáo dục ĐÀO NGỌC THẠCH

Gần 34% giáo viên mầm non có trình độ trung cấp

Theo báo cáo thống kê của Bộ GD-ĐT, tổng số giáo viên (GV) bậc mầm non cả nước năm học 2017 – 2018 (bao gồm cả nhà trẻ và mẫu giáo) là 337.488 GV. Trong đó, nữ là 336.616 GV (chiếm 99,7%), GV biên chế là 208.574 (chiếm 61,8%).

Nếu theo chuẩn trình độ được đào tạo của luật Giáo dục hiện hành, chuẩn đào tạo GV mầm non ở trình độ trung cấp trở lên, số giáo GV mầm non đạt và vượt chuẩn trình độ chuyên môn là 332.403 người (chiếm 98,5%). Tuy nhiên, nếu theo dự thảo luật Giáo dục (sửa đổi), yêu cầu trình độ chuẩn được đào tạo của GV mầm non là tốt nghiệp cao đẳng sư phạm thì số lượng GV mầm non chưa đạt chuẩn sẽ là 107.150 GV, chiếm 33,8% (29.221 GV ở bậc nhà trẻ và 77.929 GV ở bậc mẫu giáo).

Nếu ước tính vào thời điểm luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực (đầu năm 2019) thì số lượng GV giáo viên mầm non chưa đạt trình độ cao đẳng sẽ giảm nhiều so với thống kê nói trên. Lý do, số GV chưa tốt nghiệp cao đẳng phần lớn thuộc nhóm GV lớn tuổi nên sẽ hết tuổi lao động trước khi luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực. Nhóm GV mới tuyển dụng đều có trình độ cao đẳng trở lên; số lượng GV tuy chưa tốt nghiệp cao đẳng nhưng hiện tại học cao đẳng, đại học hệ vừa học vừa làm, hệ đào tạo liên thông… sẽ tốt nghiệp trong thời gian 2018 và 2019.

Giải quyết ra sao với các trường trung cấp sư phạm mầm non ?

Bộ GD-ĐT cho biết cả nước chỉ còn 2 trường trung cấp mầm non và sẽ được tổ chức lại theo hướng chuyển đổi thành trường cao đẳng sư phạm (nếu hội đủ điều kiện) hoặc chuyển đổi trường trung cấp sư phạm thành khoa sư phạm tại các trường cao đẳng…

Nâng chuẩn là nhu cầu cấp thiết

Bộ GD-ĐT nêu dẫn chứng từ các nước và cho rằng phần lớn các nước phát triển như: Phần Lan, Thụy Điển, Hà Lan, Anh, Úc, Mỹ, Hàn Quốc… đều yêu cầu có trình độ đào tạo đại học hoặc sau đại học đối với GV mầm non. Nhiều nơi trong khu vực như Singapore, Thái Lan, Hồng Kông, Đài Loan, Malaysia yêu cầu có trình độ đào tạo cao đẳng sư phạm đối với GV mầm non.

Bộ GD-ĐT nhấn mạnh vai trò của GV mầm non vì đây là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển con người. Để đạt mục tiêu chất lượng giáo dục mầm non, GV cần có kiến thức tổng hợp về tâm, sinh lý, sức khoẻ, dinh dưỡng, kiến thức về tạo hình, âm nhạc, phương pháp phát triển nhận thức và ngôn ngữ của trẻ.

Hiện tại GV được đào tạo bậc trung cấp với thời gian 1 – 2 năm và chương trình đào tạo hiện nay khó đáp ứng được các yêu cầu nói trên. Hệ quả là trình độ chuyên môn nghiệp vụ một bộ phận GV mầm non chưa đáp ứng nhu cầu công việc; thiếu kiến thức về tâm lý trẻ em, âm nhạc, hội họa, chăm sóc sức khỏe, giới tính, an toàn thực phẩm trường học. Mặt khác, do thời gian đào tạo ngắn, giáo sinh trung cấp mầm mon tập trung học lý thuyết mà không có điều kiện và thời gian để thực tập nghề nên thiếu kỹ năng xử lý tình huống, để xảy ra sai sót trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ, gây những bức xúc nhất định trong xã hội.

Một bất cập nữa cũng được Bộ GD-ĐT chỉ ra là quy trình tư vấn tuyển sinh và lựa chọn thí sinh trúng tuyển vào trung cấp sư phạm tương đối dễ dãi nên bộ phận nhỏ giáo sinh sau khi ra trường có biểu hiện thiếu gương mẫu trong đạo đức, lối sống, nhân cách, tình yêu với trẻ và yêu nghề hoặc có hành vi bạo lực với trẻ.

Từ thực tế đó, Bộ GD-ĐT khẳng định: Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển nguồn lực con người. Đội ngũ GV mầm non là nhân tố quyết định để thực hiện thành công mục tiêu giáo dục mầm non. Việc nâng chuẩn trình độ chuẩn được đào tạo của GV mầm non từ trung cấp lên cao đẳng là nhu cầu cấp thiết và cũng là nhân tố quyết định thực hiện thành công mục tiêu giáo dục.

Cần gần 860 tỉ đồng để đào tạo lại

Đánh giá tác động về kinh tế và ngân sách khi nâng chuẩn GV mầm non, Bộ GD- ĐT cho biết việc đào tạo lại GV sẽ làm tăng chi ngân sách địa phương cho giáo dục, tăng chi phí đào tạo bồi dưỡng GV cho các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập và ảnh hưởng thu nhập của GV.

GV đã có bằng trung cấp học tiếp để lấy bằng cao đẳng cần thời gian 1 năm. Tổng kinh phí đào tạo nâng chuẩn 107.150 GV chưa đạt trình độ cao đẳng ước tính khoảng 857,2 tỉ đồng (107.150 GV giáo viên x 1 năm đào tạo x 8 triệu đồng/người/năm). Như vậy, nếu việc nâng chuẩn trình độ đào tạo đối với GV theo lộ trình khoảng 5 năm (theo hình thức cuốn chiếu), mỗi năm cần khoảng 171,44 tỉ đồng. Tuy nhiên, nếu GV sau khi tốt nghiệp cao đẳng có cơ hội cải thiện thu nhập do được xếp lương theo nhóm GV mầm non hạng 3.

Bộ GD-ĐT cũng nêu giải pháp đối với những GV chưa đạt chuẩn nhưng thời gian công tác còn lại dưới 5 năm (dự tính từ thời điểm luật Giáo dục 2018 có hiệu lực) thì không nhất thiết tổ chức đào tạo để nâng chuẩn mà chỉ cần tham gia các khoá bồi dưỡng theo chuyên đề phù hợp để nâng cao năng lực dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới.

TUỆ NGUYỄN