Không nên chiết nước muối sinh lý từ chai lớn ra chai nhỏ để dùng nhỏ mắt, mũi – Ảnh: T.T.D.

Nước muối sinh lý là sản phẩm rất thông dụng đối với mọi người. Hiện nay trên thị trường có những loại nước muối sinh lý nào? Từng loại được dùng như thế nào để đảm bảo sức khoẻ?

Hiểu đúng về nước muối sinh lý

Nước muối sinh lý được chia theo hai loại:

Thứ nhất, nước muối sinh lý dùng làm thuốc dùng trong – tức thuốc tiêm truyền tĩnh mạch đưa vào cơ thể, gọi tắt là dịch truyền (nước biển). Đây là thuốc được tiêm nhỏ giọt vào tĩnh mạch với khối lượng lớn, được bào chế trong điều kiện vô trùng hết sức nghiêm ngặt.

Thứ hai, nước muối sinh lý được bào chế làm thuốc dùng ngoài có các loại: thuốc nhỏ mắt, thuốc nhỏ mũi, nhỏ tai và làm dung dịch để rửa vết thương, 
xúc miệng…

Người dùng thuốc không nên tự ý pha nước muối và gọi đó là nước muối sinh lý nhằm làm thuốc dùng ngoài. Bởi vì tự pha có thể dùng nước không sạch và pha không đúng nồng độ.

Cần lưu ý, người ta có dùng dung dịch NaCl 0,9% làm thuốc nhỏ rửa mắt. Nhưng tuyệt đối phải dùng chai thuốc nhỏ mắt NaCl 0,9% mà trên bao bì thuốc có vẽ hình con mắt và có số đăng ký cho biết đây là thuốc. Tuyệt đối không dùng nước muối sinh lý không có số đăng ký và không có vẽ hình con mắt để nhỏ mắt.

Ngoài ra, có thể dùng nước muối sinh lý là thuốc nhỏ mắt để nhỏ mũi nhưng tuyệt đối không dùng thuốc nhỏ mũi NaCl 0,9% (lọ ghi dùng nhỏ mũi) để nhỏ mắt. Vì thuốc nhỏ mắt được bào chế trong điều kiện riêng tuyệt đối vô trùng như thuốc tiêm.

Nước muối sinh lý dùng để nhỏ mũi có thể dùng nhỏ tai hay làm dung dịch rửa vết thương.

Thế nào là đạt chuẩn và dùng thế nào?

Mới đây, Sở Y tế TP.HCM gửi văn bản đến các phòng y tế quận/huyện, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn thành phố thông báo các sản phẩm: natri clorid 0,9% (nước muối sinh lý), cồn 70 độ, cồn 90 độ, nước oxy già, cồn iod đang lưu hành trên thị trường là thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước phải được Cục Quản lý dược – Bộ Y tế cấp số đăng ký theo quy định mới được phép lưu thông trên thị trường.

Bởi vì trong thời gian qua, nhiều cơ sở sản xuất đã đăng ký các sản phẩm vừa kể trên dưới dạng sản phẩm mỹ phẩm chứ không phải thuốc dùng ngoài.

Do không đăng ký là thuốc dùng ngoài nên có tình trạng nhiều cơ sở sản xuất nước muối sinh lý (dung dịch natri clorid 0,9%) bằng biện pháp “thủ công” trong điều kiện sản xuất không vô khuẩn, có nơi sản xuất trong điều kiện rất kém.

Đã phát hiện cơ sở sản xuất này với hàng ngàn thùng nước muối sinh lý thành phẩm được pha chế từ các công nhân làm việc bằng tay, không có bảo hộ cần thiết như quần áo được tiệt trùng, mang găng tay, khẩu trang đúng quy cách…

Phòng gọi là pha chế có nền nhà bề bộn nước chảy, lấm lem đất cát trông rất bẩn với công cụ để lẫn lộn đủ thứ. Đáng nói là các bồn đựng nước natri clorid phèn bám vàng.

Nếu sản phẩm gọi là “thuốc” thì dù là “thuốc dùng ngoài” cũng không thể chấp nhận việc pha chế cẩu thả, mất vệ sinh.

Cũng theo thông báo nêu trên, với các sản phẩm kể trên, đặc biệt là natri clorid 0,9% nếu không có số đăng ký lưu hành là thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước hoặc đăng ký là mỹ phẩm thì đây là các sản phẩm gây hiểu nhầm thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước không có tính pháp lý, nếu lưu hành sử dụng là vi phạm pháp luật, sẽ bị xử lý thích đáng.

Về dùng đúng cách, chỉ dùng nước muối sinh lý nếu đúng là thuốc dùng ngoài. Là thuốc dùng ngoài, nước muối sinh lý phải được bào chế tại các công ty dược phẩm bảo đảm điều kiện sản xuất thuốc, trong đó có điều kiện vô trùng và không màu trong suốt.

Nếu sản xuất trong nước và lưu hành trên thị trường, phải được Cục Quản lý dược – Bộ Y tế cấp số đăng ký (số này được in trên nhãn, bao bì).

Khi mua nước muối sinh lý, người dùng phải xem bao bì, nhãn có số đăng ký, nếu không có số đăng ký thì không nên mua.

PGS.TS NGUYỄN HỮU ĐỨC