Ăn đúng cho sức khoẻ tốt

Cần điều chỉnh chế độ ăn ra sao để tiện lợi lại đảm bảo sức khoẻ? Những lưu ý đối với phụ gia thực phẩm dùng trong sản phẩm cũng như cách chế biến món ăn.

Ông Đỗ Văn Dũng, phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ, tặng hoa các khách mời tại buổi toạ đàm – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Một thực phẩm cụ thể như thịt, cá, rau… không thể cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể. Do vậy, trong một bữa ăn cần được chế biến nhiều món từ nhiều loại thực phẩm khác nhau.

Một bữa ăn nên có nhiều loại thực phẩm

Tại buổi toạ đàm “Điều chỉnh chế độ ăn uống đúng cách” do báo Tuổi Trẻ phối hợp với Công ty Acecook Việt Nam tổ chức vào sáng 29-3 ở TP.HCM, PGS Lê Bạch Mai, Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho rằng một bữa ăn nên có 5 trong 8 nhóm thực phẩm.

Nhóm 1: ngũ cốc (gạo, mì, khoai, ngô…); nhóm 2: đậu, đỗ, lạc, vừng, các loại hạt có dầu; nhóm 3: thịt, cá và thủy sản; nhóm 4: trứng các loại; nhóm 5: sữa và các chế phẩm từ sữa; nhóm 6: các loại rau có màu (xanh, vàng, đỏ); nhóm 7: các loại rau ít màu; nhóm 8: dầu thực vật và mỡ động vật.

Trong một bữa ăn nên có 15 loại thực phẩm trở lên để cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Với mỗi người, đều cần dựa trên cơ thể của mình để biết mình cần ăn cái gì, cần bao nhiêu và lấy nó ở đâu? Một người cần biết với chiều cao của mình thì nặng bao nhiêu ký là đủ, phải ăn uống thế nào… Hiện nay nhiều người chỉ ăn theo ý thích mà không biết cơ thể mình cần cái gì.

PGS.TS.BS Lê Bạch Mai – Viện dinh dưỡng quốc gia, phát biểu tại buổi tọa đàm – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Về các nhóm thực phẩm, PGS Lê Bạch Mai cho biết trong lòng đỏ trứng có nhiều chất dinh dưỡng khác nhau nhưng trong lòng đỏ trứng có chứa cholesterol, rất tốt cho sức khoẻ, đặc biệt có liên quan đến sự phát triển trí óc ở trẻ em. Bên cạnh đó, PGS Lê Bạch Mai cũng lưu ý khi ăn lòng trắng trứng phải ăn chín vì nếu ăn tái, ăn trần sẽ có những chất phản dinh dưỡng, sẽ đầy bụng, khó tiêu.

Tại sao phải ăn đúng?

Người Việt Nam cho rằng sữa chỉ dành cho trẻ em, người già, người bệnh, trong khi sữa là thực phẩm duy nhất từ động vật mang tính kiềm (bữa ăn tốt mang tính kiềm). Trong sữa lại chứa canxi, trong khi khẩu phần ăn của người Việt Nam đang thiếu canxi trường diễn. Do đó, ở các lứa tuổi khác nhau đều cần phải ăn, uống nhóm sữa – một nhóm thực phẩm giàu canxi. Không chỉ uống sữa, mà có thể ăn các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai.

Đậu, đỗ, lạc, vừng có nguồn gốc thực vật, giá thành thấp, là nguồn chất đạm tốt. Các loại rau có màu đỏ au, vàng ươm, xanh ngắt chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn so với các loại rau ít màu, đặc biệt thường chứa các chất chống ôxy hoá, giúp cơ thể phòng chống ung thư. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng thay thế hoàn toàn mỡ động vật bằng dầu thực vật. Đây không phải là thói quen có lợi cho sức khoẻ vì trong khẩu phần ăn cần cân bằng giữa chất béo từ động vật và thực vật.

Bác sĩ Trần Văn Ký, phụ trách chuyên môn Văn phòng phía Nam Hội khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm VN, phát biểu tại buổi toạ đàm – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Ăn lạt, không có phụ gia

Bác sĩ Trần Văn Ký, Hội Khoa học kỹ thuật, an toàn thực phẩm Việt Nam, cho rằng các thực phẩm ở châu Âu hiện nay được sản xuất không có phụ gia, theo xu hướng ăn lạt.

Theo bác sĩ Ký, ăn uống đúng cách là nên mua thực phẩm tươi, sống để chế biến ngay trong ngày, nên ăn lạt, không sử dụng phụ gia. Trong cuộc sống bận rộn hiện nay nhiều người thường mua các thực phẩm như cá, gà tươi…ngoài thị trường về cất trong tủ lạnh trữ đông là chưa đúng.

Nếu muốn trữ gà trong tủ lạnh người tiêu dùng phải mua gà đã được cấp đông theo đúng quy trình cấp đông nhanh của nhà sản xuất. Tủ lạnh chỉ giữ đông những thực phẩm đã được làm đông, giữ lạnh những thực phẩm tươi sống.

Còn nếu để thực phẩm tự trữ đông trong tủ lạnh trong nhiều ngày thực phẩm sẽ bị giảm các vitamin, protein trong thịt sẽ chuyển sang chất khác. Để càng lâu càng biến chất nhiều.

Với thức ăn nhanh như gà chiên thường chứa nhiều chất gây béo phì… Những loại gà ướp sẵn bán ngoài thị trường được ướp nhiều loại gia vị, tạo cảm giác rất ngon miệng. Trẻ em rất thích ăn no thức ăn này. No rồi, béo phì vẫn tiếp tục thích ăn.

ThS Bùi Thị Phương Dung – giảng viên Trường hướng nghiệp Á – Âu, phát biểu tại buổi toạ đàm – Ảnh: QUANG ĐỊNH

ThS Bùi Thị Phương Dung, giảng viên dạy nấu ăn, cho biết người Việt thường có thói quen chế biến thực phẩm bằng cách chiên, xào hay nướng. Những cách này làm cho món ăn thơm, ngon, hấp dẫn hơn nhiều nhưng những cách chế biến này làm mất các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.

Trong nguyên tắc ẩm thực, một bữa ăn có càng nhiều màu sắc càng tốt, giữ được màu sắc tự nhiên ban đầu của thực phẩm sẽ giữ được giá trị dinh dưỡng của thực phẩm đó.

Bà Dương Thị Bích Đào, trưởng phòng đảm bảo chất lượng Công ty Acecook Việt Nam, cho rằng người dùng nên chọn thực phẩm của những nhà sản xuất có uy tín, có thương hiệu, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Theo PGS Lê Bạch Mai, hiện nay nhiều người thích ăn các món ăn nhanh như mì ăn liền. “Khi ăn mì ăn liền cần bổ sung các loại rau, chất đạm như trứng, thịt…. để đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể” – PGS Bạch Mai nói.

Bà Hồ Thị Yến Nhung, trưởng Phòng Nghiên cứu phát triển sản phẩm Công ty cổ phần Acecook Việt Nam, phát biểu tại buổi tọa đàm – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Người Pháp được khuyên ăn uống ra sao?

Hội đồng cấp cao về sức khoẻ cộng đồng (HCSP) của Pháp vừa công bố những quy chuẩn về dinh dưỡng cho người trưởng thành ở Pháp.

Các quy chuẩn này sẽ được đưa vào Chương trình quốc gia về sức khoẻ dinh dưỡng giai đoạn 2017-2021. Các quy chuẩn này được xác định nhằm cải thiện sức khoẻ cho người dân trước nguy cơ về các loại thuốc trừ sâu, kim loại nặng có trong thực phẩm.

Theo bộ quy chuẩn mới, người dân được khuyên dùng 80-100g trái cây và rau củ mỗi ngày, bất kể là đồ tươi hay đồ đông lạnh, thậm chí đóng hộp.

Trong trường hợp trái cây đóng hộp thì được khuyên chọn loại ít xirô, khi dùng thì chỉ dùng trái cây, không dùng xirô. Với nước trái cây, không nên uống hơn một ly mỗi ngày, được khuyên dùng loại nước ép trái cây tươi.

Các loại hạt có vỏ như hạnh nhân, hạt dẻ cũng được khuyên dùng mỗi ngày ở mức một nắm tay nhưng không dùng loại rang muối.

Đối với thịt tươi và thịt nguội, quy chuẩn là nên dùng tối đa 500g thịt tươi mỗi tuần và ưu tiên thịt gia cầm hơn là thịt gia súc. Với thịt nguội thì không được vượt mức 150g mỗi tuần.

Với cá và hải sản, Hội đồng HCSP khuyên nên dùng hai lần mỗi tuần, nên đa dạng loại dùng cũng như nơi xuất xứ để tránh tình trạng bị dùng phải loại có chứa kim loại nặng.

Đối với sản phẩm từ sữa thì lại được khuyên dùng mỗi ngày với mức 150ml sữa, 125g sữa chua và 30g phô mai.

Cơ quan quản lý về sức khỏe công dân của Pháp cũng nhắc nhở phải hạn chế muối, chất béo, chất ngọt nhưng lại kêu gọi mọi người chú ý hơn với các loại thực phẩm sinh học bởi không có dư lượng thuốc trừ sâu. 

TÚ ANH