Hơn 150 ha đất khu tái định canh bị ‘bốc hơi’

Hơn 150 ha đất quy hoạch dự án tái định canh cho các hộ dân bị thu hồi đất phục vụ dự án bauxite Tân Rai (H.Bảo Lâm, Lâm Đồng) do Ban Quản lý dự án tổ hợp bauxite – nhôm Lâm Đồng quản lý đang “bốc hơi” do bị xâm lấn, sang nhượng trái phép.

Khu đất tái định canh bị lấn chiếm trồng cà phêẢNH: TRÙNG DƯƠNG

Quản lý lỏng lẻo

Năm 2006, 182 ha đất tại tiểu khu 438B (TT.Lộc Thắng, H.Bảo Lâm) được quy hoạch để bố trí đất tái định canh (TĐC) cho những hộ dân thuộc diện bị thu hồi đất phục vụ cho dự án bauxite Tân Rai. Khu TĐC này được UBND tỉnh Lâm Đồng giao cho Ban Quản lý dự án tổ hợp (QLDATH) bauxite – nhôm Lâm Đồng quản lý trực tiếp. Sau khi tiếp nhận, ban này đã tiến hành giải tỏa thu hồi đất và triển khai các hạng mục công trình như xây dựng đường sá, cầu cống tại đây. Sau đó, có 30 ha trong khu TĐC đã được cấp cho 28 hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, còn lại hơn 150 ha để chờ bố trí TĐC cho những hộ dân bị thu hồi đất sản xuất khu vực dự án bauxite này. Tuy nhiên, việc giải quyết TĐC này tồn tại nhiều bất cập và thời gian thực hiện kéo dài, nên hơn 10 năm qua, chưa có một hộ dân nào được bố trí đất. Trong khi đó, gần như 100% diện tích còn lại nói trên đang bị nhiều người lợi dụng lấn chiếm, sang nhượng trái phép.

Ông Nguyễn Đình Trí, Chánh văn phòng Ban QLDATH bauxite – nhôm Lâm Đồng, cho hay sau khi tiếp quản khu TĐC, đơn vị đã triển khai xây dựng các hạng mục công trình như cầu cống, đường sá với tổng số vốn hơn 5,2 tỉ đồng và hoàn thành vào năm 2008. “Sau đó, đơn vị đã nhiều lần có văn bản xin nghiệm thu, bàn giao cho UBND H.Bảo Lâm để bố trí TĐC cho người dân, nhưng UBND H.Bảo Lâm không đồng ý khiến cho thời gian kéo dài dẫn đến tình trạng đất ở đây bị xâm chiếm trái phép. Thời gian đầu, khi đất bị xâm chiếm, chúng tôi đã nhiều lần phối hợp với các cơ quan chức năng H.Bảo Lâm tiến hành giải tỏa. Tuy nhiên, do lực lượng quá mỏng, trong khi diện tích đất bị lấn chiếm ngày càng nhiều nên không thể giải quyết triệt để. Hiện nay thì gần như 100% diện tích đất khu TĐC đã bị người dân lấn chiếm, sang nhượng trái phép để trồng cà phê và bơ”, ông Trí thừa nhận.

Trong khi đó, ông Nguyễn Trung Thành, Phó chủ tịch UBND H.Bảo Lâm, cho biết: “Thời gian qua, huyện đã nhiều lần phối hợp với Ban QLDATH bauxite – nhôm Lâm Đồng bàn về việc bàn giao khu TĐC nhưng không có kết quả. Nguyên nhân là do ban quản lý này không chịu nhận mình là chủ dự án mà đổ cho Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh là chủ dự án. Không những vậy, trong các lần họp bàn giao thì đất khu TĐC đã bị lấn chiếm gần hết mà chủ trương của huyện là nhận bàn giao mặt bằng sạch”.

Người dân bị thu hồi đất khổ sở

Trước tình trạng này, Ban QLDATH bauxite – nhôm Lâm Đồng đã phối hợp với UBND H.Bảo Lâm và UBND TT.Lộc Thắng ra thông báo đề nghị các hộ dân đang canh tác trên khu TĐC tới kê khai để làm cơ sở xử lý, giải toả trong thời gian tới. Ông Nguyễn Văn Thìn, Phó chủ tịch UBND TT.Lộc Thắng, cho biết: “Từ khi ra thông báo (ngày 12.3.2017) đến nay, UBND thị trấn đã tiếp nhận hơn 30 trường hợp là các hộ dân đến kê khai và chắc chắn con số này sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Phần lớn các hộ dân đến kê khai đều mang theo giấy viết tay sang nhượng lại từ những người khác lấn chiếm trước đó. Đến ngày 31.3 kết thúc kê khai, chúng tôi sẽ nộp danh sách về huyện và ban quản lý để có phương án giải quyết”.

Trong khi đó, theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện có gần 200 hộ dân ở TT.Lộc Thắng có đất sản xuất bị thu hồi để phục vụ cho dự án bauxite Tân Rai, nhưng vẫn chưa được bố trí TĐC khiến cuộc sống bị đảo lộn. Ông Phan Bá Thường, Tổ trưởng tổ 21 (TT.Lộc Thắng), cho hay: “Tổ 21 có gần 100 hộ dân bị thu hồi đất sản xuất phục vụ cho dự án bauxite nhưng chưa được bố trí TĐC. Chúng tôi không hiểu vì sao khu TĐC đã có từ lâu nhưng người dân lại không được bố trí để ổn định cuộc sống. Từ trước đến nay, người dân chúng tôi chưa một lần nhận được thông báo hướng dẫn nào về việc làm đơn xét cấp đất TĐC từ cơ quan chức năng. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều hộ dân tự làm đơn xin cấp TĐC nhưng không nhận được trả lời”.

Ông Nguyễn Viết Biêu (ngụ tổ 21) bức xúc: “Năm 2009, gia đình tôi bị thu hồi 2 ha đất sản xuất nông nghiệp để phục vụ cho dự án bauxite. Khi bị thu hồi đất, cơ quan chức năng và ban quản lý đã hứa sẽ cấp đất TĐC cho gia đình chúng tôi nhưng đến nay vẫn chưa thấy động tĩnh gì. Suốt thời gian qua, gia đình tôi đã nhiều lần làm đơn xin được cấp đất TĐC nhưng vẫn không nhận được hồi âm từ chính quyền địa phương nên chúng tôi rất bức xúc. Không có đất sản xuất, cả 4 người trong gia đình tôi phải đi làm thuê, làm mướn để kiếm sống. Chúng tôi đang từng ngày mong chờ được cấp đất để ổn định cuộc sống”.

“UBND huyện đã ra thông báo yêu cầu Ban QLDATH bauxite – nhôm Lâm Đồng phối hợp với cơ quan chức năng địa phương tiến hành kiểm tra hiện trạng. Trong thời gian tới, huyện sẽ triển khai các phương án tiếp theo để hỗ trợ ban quản lý thu hồi lại đất TĐC. Còn việc nhận bàn giao đất thì huyện luôn nhất quán chủ trương tiếp nhận khi toàn bộ khu TĐC không còn bị lấn chiếm, sau đó chúng tôi sẽ kiến nghị UBND tỉnh có phương án giải quyết”, ông Nguyễn Trung Thành cho biết thêm.

Trùng Dương