Phạm Trường Sơn là tiến sĩ hóa dược gốc Việt hiếm hoi làm việc tại Viện Hàn lâm Hungary, nổi tiếng qua nghiên cứu, chế tạo thành công sản phẩm thảo dược giúp tăng sinh tế bào gốc trong hỗ trợ điều trị ung thư.
Tiến sĩ người Việt nổi tiếng tại Hungary
Phạm Trường Sơn là tiến sĩ hóa dược gốc Việt hiếm hoi làm việc tại Viện Hàn lâm Hungary, nổi tiếng qua nghiên cứu, chế tạo thành công sản phẩm thảo dược giúp tăng sinh tế bào gốc trong hỗ trợ điều trị ung thư.
10 năm trước (2007), Sơn đã vượt qua 148 thí sinh, giành số điểm tuyệt đối tại cuộc thi danh tiếng Nghiên cứu khoa học lần thứ 28 dành cho sinh viên và nghiên cứu sinh, do Bộ Giáo dục Hungary tổ chức.
Từng thất bại và hoang mang
Dù đi đâu, ở đâu tôi vẫn luôn ý thức mình là người Việt Nam, dù làm việc nhỏ hay lớn, mình cũng luôn cố gắng đem lại lợi ích cho dân tộc Việt Nam
Tiến sĩ hoá dược Phạm Trường Sơn
Công trình nghiên cứu cho luận văn tiến sĩ tại Budapest (Hungary) của Sơn là về đề tài Điều chế các chất xúc tác đặc biệt dành cho phản ứng để điều chế các đồng phân quang học của nhóm chất a xít amio phosphoni, trong đó 2 chất quan trọng thuộc nhóm này được ứng dụng hạ huyết áp và đường huyết. Đây là công trình Sơn đoạt giải nhất trong hội nghị hoá hữu cơ quốc tế, tổ chức tại thành phố Kolozsvár, Romania tháng 12.2008.
Tuy nhiên, tiêu chuẩn của Trường đại học Bách khoa Budapest khá cao, cao nhất Hungary khi đòi hỏi ít nhất 3 bài báo quốc tế và một bài báo quốc gia. “Nhiều lúc tôi tưởng chừng như bỏ cuộc khi sau gần một năm lăn lộn mà chỉ toàn nhận thất bại. Tôi đã từng hoang mang khi suy nghĩ hay mình đã chọn lầm đường?”, Sơn chia sẻ.
Người luôn động viên Sơn là nữ tiến sĩ Jászay Zsuzsa và Giáo sư – tiến sĩ Petneházy Imre, chủ đề tài và người hướng dẫn trực tiếp Sơn. “Tôi nghiệm ra một điều, để tồn tại được trong ngành nghiên cứu bạn phải có tinh thần thép, bạn phải luôn lạc quan mỉm cười bước qua 99% thời gian thất bại để có được 1% thời gian thành công cuối cùng”, Sơn mạnh mẽ khẳng định.
Sau những ngày tháng vất vả làm việc cuối tuần với 14 – 16 tiếng/ngày, Sơn cũng được đền đáp bằng 10 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế, 2 bài báo quốc gia, vượt 3 lần so với chỉ tiêu.
Nhiều giáo sư chuyên môn cao ở Hungary đã đồng hành cùng Sơn trong nghiên cứuẢNH: NHÂN VẬT CUNG CẤP
Ngã rẽ trên một chuyến tàu
Tốt nghiệp xong, Sơn quyết định về Việt Nam để cống hiến. Nhưng nhiều lời khuyên anh nên ở lại vì đây là ngành đặc thù, Việt Nam còn thiếu kinh nghiệm và Sơn cần tiếp tục tích luỹ kinh nghiệm, học hỏi. Sơn đã thi tuyển và vinh dự được vào làm việc tại Viện Hàn lâm khoa học Hungary. Tại đây, anh phụ trách một nhóm nghiên cứu nhỏ gồm 6 thành viên, hợp tác cùng các viện nghiên cứu, các trường đại học trong và ngoài nước Hungary làm những đề tài nghiên cứu đặt hàng cho các công ty dược phẩm.
Một lần tình cờ gặp cựu thẩm phán Thorn của thành phố Munich (Đức) trên một chuyến tàu, Sơn được nghe chia sẻ ông mất tất cả sự nghiệp, tiền bạc đã vất vả gây dựng chỉ vì không quan tâm đến sức khoẻ – bị ung thư não. Cùng đó là bước ngoặt bà ngoại mất vì bướu cổ đã khiến Sơn quan tâm nhiều hơn đến những đề tài hoá dược ứng dụng. Rồi khi chứng kiến đất nước Cuba do đầu tư y tế theo hướng phòng bệnh nên người dân có tuổi thọ đến 80, cao hơn cả Mỹ, Sơn và đồng nghiệp chuyển hướng dần vào lĩnh vực chiết xuất thảo dược để phòng bệnh tật.
GS Ngô Bảo Châu đã dành toàn bộ tiền thưởng mà ông nhận được kèm theo huy chương Fields từ năm 2010 để tài trợ cho Pi, một tạp chí toán dành cho học sinh, sinh viên yêu toán.
Cùng với sự hợp tác của Giáo sư lâm sàng Kiss István, Đại học Y Dược Pecs, Sơn và các đồng nghiệp bắt tay vào đề tài Chiết xuất thảo dược đặc hiệu giúp tăng sinh tế bào gốc tự thân để làm chậm quá trình lão hoá, phòng và hỗ trợ điều trị bệnh tật. Đến năm 2014, với sự giúp đỡ tài chính của anh Đặng Xuân Châu, Giám đốc Bệnh viện Răng Star Dental, và Szabó László, Giám đốc Công ty thực phẩm chức năng Cristal, Sơn đã nghiên cứu thành công và đưa ra thị trường những sản phẩm 100% nguồn gốc thảo dược như tăng sinh tế bào gốc dùng trong hỗ trợ điều trị ung thư, tiểu đường, phục hồi chức năng cho người tai biến mạch máu não.
Sơn từng được một công ty nổi tiếng ở châu Âu mời về làm với mức lương khủng, nhưng anh từ chối để đi theo con đường của riêng mình. Anh xây dựng đội ngũ nghiên cứu là những người trẻ và nhiệt huyết, cộng tác với các giáo sư, tiến sĩ giàu kinh nghiệm về chuyên môn: Giáo sư về lâm sàng Kiss István, tiến sĩ hoá hữu cơ Zsuzsa, tiến sĩ dược học Giovanna Viktoria, tiến sĩ hóa hữu cơ Sendula Robert, tiến sĩ hóa sinh Toth Silard… Sau 2 năm, sản phẩm của anh đã được đón nhận ở Đức, Czech, Slovakia, Đan Mạch, Thuỵ Điển, Na Uy và sắp tới tiếp tục phát triển sang Ba Lan và Úc… Chính những người sử dụng sản phẩm của Sơn, sau điều trị hiệu quả đã giới thiệu tạo sức lan toả lớn. Với anh, đó là hạnh phúc của người làm công tác nghiên cứu và giúp ích được cho xã hội.
Không học thêm, Nguyễn Ngọc Duy Hưng (lớp 12A6, Trường THPT Mạc Đĩnh Chi) đã nỗ lực tự học tiếng Anh và đạt nhiều thành tích nổi bật. Trong đó, anh vừa đạt 8.5 điểm trong kỳ thi IELTS vừa qua.
Với những công việc thầm lặng, Sơn vẫn mỗi ngày đóng góp cho quê hương bằng việc hướng dẫn nhiều sinh viên Việt Nam làm luận án thạc sĩ ngành hóa dược tại Trường đại học Kỹ thuật và kinh tế Budapest. Anh cũng tham gia nhiều dự án nghiên cứu với Phó giáo sư Nguyễn Hoàng Nam, Lưu Mạnh Quỳnh… của Trường đại học Khoa học tự nhiên Hà Nội. Sơn cũng là thành viên tích cực tham gia các hoạt động từ thiện cùng với nhóm Vietnamfyn của Đan Mạch, ban nhạc BlueSky để tổ chức các đêm nhạc gây quỹ ủng hộ đồng bào lũ lụt miền Trung. “Dù đi đâu, ở đâu tôi vẫn luôn ý thức mình là người Việt Nam, dù làm việc nhỏ hay lớn, mình cũng luôn cố gắng đem lại lợi ích cho dân tộc Việt Nam”, Sơn trải lòng.
Và những dự tính cho tương lai của Sơn vẫn còn rất nhiều, bởi vị tiến sĩ này vốn là thế hệ 8X.
‘Trước đây, mình nghĩ nail là một công việc tầm thường. Bây giờ, mình đã thấy khác. Và trên thế giới có rất nhiều gương mặt tên tuổi trong nghề làm nail là nam…’, Trần Văn Tân chia sẻ về quan điểm nghề nghiệp của mình.
Tự hào là người Việt Nam
Chia sẻ với phóng viên Thanh Niên, Sơn cho biết ba mẹ anh chính là những người thầy cho anh tình yêu môn hóa, cô giáo Thuỷ dạy văn cấp hai cho anh những bài học làm người và cô Thuý là người giúp anh thấy được tầm quan trọng của môn học mà anh đang đeo đuổi. “Tôi luôn thấy tự hào vì mình đã sinh ra, trưởng thành tại đất nước Việt Nam. Tôi cảm ơn Tổ quốc mình và đất nước Hungary – nơi tôi coi là quê hương thứ hai!”, vị tiến sĩ sinh năm 1980 chia sẻ.