Mối lo mỹ phẩm tự chế

Hiện nay mỹ phẩm handmade (tự làm) đang được nhiều bạn trẻ ưa chuộng và được mua bán tràn lan trên các trang mạng. Tuy nhiên, theo các bác sĩ, loại mỹ phẩm này dễ gây hậu quả nghiêm trọng về da.

Chỉ cần một cú nhấp chuột

Theo một khảo sát nhỏ của chúng tôi, đa phần người trẻ hiện nay, đặc biệt là sinh viên, rất thích xài mỹ phẩm handmade. Lý do được đưa ra là tự làm thì “an toàn” và được làm từ các nguyên liệu thiên nhiên nên sẽ “tốt hơn” nhiều so với các sản phẩm hiện có trên thị trường!?

Chính vì cứ khẳng định không gì tốt bằng tự làm, nên việc tự tay pha chế cho mình một lọ kem dưỡng, một thỏi son môi hay một loại mặt nạ đắp mặt… đang ngày càng trở thành xu hướng của người trẻ.

Do nhu cầu ngày càng nhiều nên việc chế biến các loại mỹ phẩm không còn phục vụ cá nhân mà đã trở thành một dịch vụ kiếm tiền khá hời của nhiều tín đồ nghiện “pha chế” mỹ phẩm. Chỉ bằng một cú nhấp chuột trên máy vi tính là hàng loạt trang mỹ phẩm handmade hiện ra, với những lời chào mời đầy hấp dẫn như: “mỹ phẩm handmade hoàn toàn từ thiên nhiên, thích hợp với mọi loại da” hay “son dưỡng môi không bám lâu, không chì rất tốt cho đôi môi của bạn”, rồi “bột tắm trắng làm da bạn trơn tru và mát da đến độ bạn sẽ muốn sờ vào da liên tục”…

Siêu mẫu mặc đẹp nhất Châu Á

Đến từ châu Á, Liu Wen sở hữu gia tài chỉ là đôi mắt một mí, má lúm đồng tiền và nụ cười hết ga cùng vốn tiếng Anh sơ đẳng. Nhưng qua một thời gian ngắn là cô đã trở thành người mẫu châu Á đầu tiên sải bước trên sân khấu của chương trình Victoria’s Secret Fashion Show.

“Lúc đầu em chỉ làm để phục vụ bản thân do không tin tưởng các sản phẩm trên thị trường. Sau này thì giới thiệu cho bạn bè thấy ai cũng hài lòng nên em mới rao bán. Mỹ phẩm của em đảm bảo an toàn tuyệt đối vì không sử dụng một loại hoá chất bảo quản nào và tự tay em làm từ các nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên”, Đ.P.H.N (ở TP.HCM) chuyên cung cấp các loại mỹ phẩm trắng da như bột tắm trắng, mặt nạ dưỡng da, son môi handmade, khẳng định khi chúng tôi ngỏ ý muốn mua sản phẩm.

“Vậy sản phẩm của mình có được kiểm định chất lượng?”, chúng tôi đặt vấn đề. N. cũng thẳng thắn: “Tự tay em làm lại không dùng hoá chất độc hại nào nên em nghĩ không cần phải kiểm định chất lượng. Hơn nữa em dùng nhiều, bạn bè cũng dùng nhưng chưa có triệu chứng gì bất thường hết”.

Da mặt bị tổn thương của một người sử dụng mỹ phẩm tự chế

Tự gắn mác an toàn

“Thấy đứa bạn tự chế mỹ phẩm dùng, vừa đơn giản lại tốn ít chi phí nên mình cũng muốn thử. Hỏi tụi nó học ở đâu thì tụi nó chỉ trên mạng đầy ra đấy, muốn học làm kem dưỡng da, kem trị mụn hay cái gì chẳng được. Thậm chí muốn tắm trắng cũng không cần tốn nhiều tiền đến spa. Thế là mình cũng hồ hởi học theo”, N.T.T.K (sinh viên Trường ĐH Sài Gòn) chia sẻ.

K. cũng cho biết hiện nay cô có thể tự làm được kem dưỡng làm trắng da mặt. “Thành phần cũng đơn giản thôi, chỉ cần một ít dầu olive, dầu quả bơ, dầu hạnh nhân rồi thêm một ít chiết xuất rễ cam thảo. Chiết xuất rễ này là chất để làm trắng da mặt đấy. Muốn kem dưỡng giữ được độ cứng thì cho thêm sáp nhũ hóa vào là được”, K. bật mí về cách làm kem dưỡng da mặt của mình.

Điều đáng ngạc nhiên là dù không học qua một khóa nào về mỹ phẩm, thậm chí những kiến thức chuyên ngành cũng không có, nhưng K. cũng như nhiều người trẻ khác đều khẳng định sản phẩm mình làm ra là an toàn!

Cho thuê… da mặt

Khi cần một việc làm ngay để ‘chữa cháy’, nhiều cô gái tìm đến nghề cho thuê da mặt, cho thuê tóc. Chỉ cần khuôn mặt dễ nhìn, mái tóc dài quá vai là có thể kiếm tiền ngay.

Trùm khăn đến khám

Có mặt tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM, chúng tôi chứng kiến cảnh những bạn trẻ trùm khăn kín mít đến khám. Đa phần đều vì dùng mỹ phẩm tự chế nên khiến da bị tổn thương.

Vừa bước ra từ phòng khám, N.T.L (sinh viên Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) đã vội lấy khẩu trang để che mặt. Khi được hỏi, L. nói đã chữa ở đây được 2 tháng rồi do tình trạng trở nặng. “Trước đây da mình rất đẹp, chẳng có một vấn đề nào về da hết. Nhưng bạn bè cứ bảo là da không dưỡng sẽ bị lão hoá nhanh. Khi mình lo ngại các sản phẩm trên thị trường không đáng tin thì tụi bạn bảo mình dùng hàng tự chế. Mình học theo công thức của tụi nó và làm toàn từ các nguyên liệu thiên nhiên hết. Thế mà dùng chưa được một tuần thì da mặt mình bắt đầu ngứa rồi nổi mẩn đỏ. Sau một đêm đã sưng tấy hết lên. Hoảng quá nên mình đi khám”, L. chia sẻ.

Nói xong L. mở khẩu trang ra rồi chỉ lên những vết thâm trên mặt, buồn bã: “Đừng bao giờ tự chế mỹ phẩm mà dùng bạn nhé. Da mình giờ muốn trở lại như xưa cũng chẳng được. Dù đã hết mẩn đỏ nhưng vẫn đang phải điều trị thâm. Đã 2 tháng nay mình không đủ tự tin để nhìn mặt mình trong gương”.

Ở một trường hợp khác, Đ.T.T.N (Q.2, TP.HCM) vừa đi khám vừa mang theo một túi đựng lọ mỹ phẩm tự chế để bác sĩ kiểm chứng. Nhưng nhìn vào thì chẳng ai nghĩ đấy là lọ mỹ phẩm vì thực chất chúng được tận dụng từ những hũ sữa chua bằng nhựa.

Giống mỹ phẩm không hẳn là mỹ phẩm

Một hiện trạng đáng buồn là rất nhiều người làm mỹ phẩm handmade hiện nay chỉ nghĩ đơn giản trộn các chất lại ra được thứ có hình dạng bên ngoài như mỹ phẩm thì đó đã là mỹ phẩm. Trong thực tế để hoàn thành một sản phẩm mỹ phẩm cho dù là handmade, tối thiểu cũng cần phải tiến hành các kiểm tra mức độ an toàn của sản phẩm, kiểm tra vi sinh. Thêm vào đó, vấn đề đảm bảo vệ sinh khi sản xuất là yếu tố bắt buộc, tốt nhất là sản phẩm được tiến hành trong môi trường sạch sẽ như phòng thí nghiệm hoặc đảm bảo các điều kiện tương đương. Thậm chí phải cân nhắc cả phản ứng có thể xảy ra giữa ruột sản phẩm và loại chai lọ để chọn loại vỏ chai thích hợp. Chính vì thiếu hụt những điều cần thiết này nên rất nhiều trường hợp sản phẩm handmade làm ra qua một thời gian bị tách lớp, biến chất, sinh nấm mốc độc hại… có thể gây viêm da hoặc ảnh hưởng xấu hơn đến sức khỏe da.

Tiến sĩ Huỳnh Ngọc Châu
(chuyên gia ngành hoá mỹ phẩm, chuyên gia nghiên cứu và phát minh mỹ phẩm tại Nhật Bản và Mỹ)

8 – 9/10 ca đến khám là do dùng mỹ phẩm tự chế

Hiện nay số ca đến khám và điều trị da do sử dụng mỹ phẩm tự chế ngày càng tăng cao đến mức báo động. Nếu trung bình một ngày 10 ca đến khám thì có từ 8 – 9 ca là do nguyên nhân sử dụng mỹ phẩm tự chế. Trước đây, người ta vô tình sử dụng phải những loại mỹ phẩm kém chất lượng nên hại cho da. Còn bây giờ nguyên nhân lại do chính mình gây ra, tự mình hại bản thân mình.

Thông thường đối với những trường hợp nhẹ thì da mặt lúc đầu sẽ bị kích ứng gây đỏ và ngứa. Nặng hơn sẽ nổi mụn nước, sưng môi, sưng mắt và thậm chí có những ca nổi mẩn đỏ và sưng tấy hết cả người. Đối với những trường hợp đến điều trị sớm thì có thể trong khoảng vài tuần hoặc nặng thì vài tháng sẽ hết. Tuy nhiên, da của người bệnh sau khi được điều trị sẽ không còn được như da lúc ban đầu. Còn nếu trong trường hợp không được điều trị kịp thời sẽ gây nhiễm trùng da làm cho tình trạng bệnh nặng hơn và có thể dẫn đến viêm lên xoang rồi viêm màng não, lúc này sẽ đe dọa tính mạng người bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Hà
(Phó khoa Lâm sàng 1 Bệnh viện Da liễu TP.HCM)

Nữ Vương