Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo – Ảnh: TTXVN

Ông bày tỏ bức xúc trước tình trạng lãnh đạo các cấp không bố trí tiếp dân, thậm chí có trường hợp thách đố dân “giỏi thì lên trung ương mà kiện”.

Trước khoảng 3.000 người là lãnh đạo bộ, ngành cơ quan chức năng của trung ương, lãnh đạo các tỉnh, TP tham dự hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh phải coi việc giải quyết khiếu nại tố cáo trong thời gian tới là nhiệm vụ chính trị quan trọng, đột xuất, phải tập trung và quyết tâm.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương “trong thời gian tới phải coi việc giải quyết khiếu nại – tố cáo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, chứ không thể vô cảm.

Coi đây là chỉ tiêu xét thưởng thi đua, chỉ tiêu hoàn thành nhiệm vụ. Nhiệm vụ anh không thể hoàn thành tốt được nếu địa phương anh có khiếu kiện đông người”.

“Thấy dân mà lên xe chạy thì không ổn rồi”

Thủ tướng nhận định công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo trong nhiều trường hợp người đứng đầu cơ quan có trách nhiệm chưa quan tâm đúng mức, chỉ đạo không quyết liệt, giải quyết chậm, thậm chí có sai sót.

Nhiều chủ tịch huyện, xã và cả tỉnh nữa, không bố trí tiếp dân, chưa dành thời gian thỏa đáng cho giải quyết khiếu nại tố cáo.

Đặc biệt là chưa đối thoại trực tiếp với dân, nhiều cán bộ ngại đối thoại với dân. Một số nơi có tiếp nhưng tiếp qua loa, chưa trực tiếp chỉ đạo giải quyết đến cuối cùng.

Có những trường hợp chưa quan tâm thích đáng đến quyền lợi, lợi ích của dân. “Thấy dân mà lên xe chạy thì không ổn rồi” – Thủ tướng nói.

Thủ tướng cho biết có tình trạng một số địa phương dựa vào việc hết thời hiệu để không xem xét giải quyết, dù công dân đã cung cấp thêm thông tin, tài liệu chứng minh việc tranh chấp, khiếu nại là có cơ sở.

“Hồi tôi làm trưởng ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án quốc lộ 1, có trường hợp tôi hỏi tại sao bác chưa đi, người ta trả lời rằng “tôi ở đây 40 năm rồi, từ sau giải phóng đến nay, nhưng các anh chị nói chúng tôi không có giấy tờ”. Người ta ở ổn định hơn 40 năm rồi còn đòi giấy tờ gì nữa. Rồi vin nhiều lý do khác nhau để từ chối giải quyết” – Thủ tướng dẫn chứng.

Cho rằng để xảy ra tình trạng khiếu kiện kéo dài, phức tạp thì nguyên nhân chủ quan là chính, đặc biệt là người đứng đầu thiếu trách nhiệm, thiếu tích cực, Thủ tướng yêu cầu: “Bí thư, chủ tịch, nhất là ở cấp huyện, xã phải biết trong địa phương mình còn bao nhiêu trường hợp bức xúc. Phải trực tiếp gặp dân để đối thoại, giải quyết.

Nếu cứ né tránh, để lâu thì người dân sẽ khiếu kiện vượt cấp. Phải tôn trọng, lắng nghe dân, giải quyết phải trái phân minh, nghĩa tình trọn vẹn. Tôi đề nghị hệ thống tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo cần phải đặt mình vào vị trí bức xúc của người dân để nêu cao tinh thần trách nhiệm trong quá trình giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo”.

Khiếu kiện đất đai vẫn phức tạp

Điểm lại tình hình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tuy giảm về số vụ, số lượt khiếu nại – tố cáo nhưng lại tăng về số vụ việc khiếu nại tố cáo đông người. 70% khiếu nại hành chính vẫn thuộc lĩnh vực đất đai, trong số này có 40% là thu hồi đất tái định cư.

“Có phải thu hồi đất tái định cư là mấu chốt để giải quyết khiếu kiện đông người hiện nay không?” – Thủ tướng đặt vấn đề.

Theo Thủ tướng, Luật đất đai 2013 ra đời, những khiếu nại về quyết định thu hồi đất, trình tự thu hồi đất có giảm hơn nhưng khiếu nại về giá đền bù vẫn phức tạp. “Chúng ta cứ nói rằng tái định cư phải có cuộc sống bằng hoặc hơn nơi ở cũ, chúng ta có thực hiện được điều này không?

Chúng ta có nhận thức được vấn đề này không? Tôi lấy một ví dụ một tỉnh bắc miền Trung, làm dự án lớn không công bố cho dân, chủ động ào ào bắt dân nhận tiền đền bù trong khi giá rất thấp. Có đúng quy trình không? Làm như vậy sao được?” – Thủ tướng nêu.

Thủ tướng còn nhấn mạnh: “Hôm nay tôi muốn nói rằng các đồng chí lãnh đạo phải thấm vấn đề này. Chúng ta không thể ép dân, không thể hi sinh môi trường, hi sinh quyền lợi cần thiết, tối thiểu của người dân để làm kinh tế”.