Các người nghèo, người bị loại trừ và bệnh tật là thịt xác của Chúa Kitô
Các người nghèo, ngưòi bị loại trừ và bệnh tật là thịt xác của Chúa Kitô. Khi giơ tay đụng đến người phong cùi, Chúa Giêsu dậy chúng ta đừng sợ hãi đụng chạm tới người nghèo và người bị loại trừ, bởi vì Ngài ở trong họ. Đụng chạm tới người nghèo có thể thanh tẩy chúng ta khỏi sự giả hình, và khiến cho chúng ta lo lắng cho điều kiện của họ. ĐTC Phanxicô đã khẳng định như trên với hơn 40.000 tín hữu và du khách hành hương 5 châu…
Các người nghèo, người bị loại trừ và bệnh tật là thịt xác của Chúa Kitô
ĐTC Phanxicô chụp hình với nhóm thanh niên Phi châu tị nạn trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư 22-6-2016 – REUTERS
Các người nghèo, ngưòi bị loại trừ và bệnh tật là thịt xác của Chúa Kitô. Khi giơ tay đụng đến người phong cùi, Chúa Giêsu dậy chúng ta đừng sợ hãi đụng chạm tới người nghèo và người bị loại trừ, bởi vì Ngài ở trong họ. Đụng chạm tới người nghèo có thể thanh tẩy chúng ta khỏi sự giả hình, và khiến cho chúng ta lo lắng cho điều kiện của họ.
ĐTC Phanxicô đã khẳng định như trên với hơn 40.000 tín hữu và du khách hành hương 5 châu trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư 22-6. Trong số các đoàn hành hương hiện diện cũng có một đoàn hành hương 50 người đến từ Việt Nam, do các cha Dòng Tên hướng dẫn. Cũng có một nhóm 12 người Phi châu tị nạn được Caritas Firenze hướng dẫn về hành hương Roma, gặp và chụp hình chung với ĐGH sau buổi tiếp kiến.
ĐTC Phanxicô đã khẳng định như trên với hơn 40.000 tín hữu và du khách hành hương 5 châu trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư 22-6. Trong số các đoàn hành hương hiện diện cũng có một đoàn hành hương 50 người đến từ Việt Nam, do các cha Dòng Tên hướng dẫn. Cũng có một nhóm 12 người Phi châu tị nạn được Caritas Firenze hướng dẫn về hành hương Roma, gặp và chụp hình chung với ĐGH sau buổi tiếp kiến.
Trong bài huấn dụ, ĐTC giải thích ý nghĩa lòng thương xót của Chúa Giêsu khi làm phép lạ cho người phong cùi được khỏi bệnh. Ngài nói: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn Chúa có thể thanh tầy con.” (Lc 5,12). Đó là lời xin mà chúng ta vừa nghe từ một người phong cùi. Người này không chỉ xin được chữa lành, nhưng được “thanh tẩy”, nghĩa là được chữa lành một cách toàn vẹn, trên thân xác và trong con tim. Thật thế, bệnh phong cùi đã bị coi như một hình thức chúc dữ của Thiên Chúa, của sự ô uế sâu xa. Người phong cùi phải ở xa tất cả mọi người; họ không thể đến đền thờ và tham dự việc thờ phượng Thiên Chúa. Xa cách Thiên Chúa và xa cách loài người. Họ có cuộc sống buồn thương.
Mặc dù vậy, người phong cùi này không chịu trận đối với bệnh tật cũng như đối với các quy định khiến cho anh ta trở thành một kẻ bị loại trừ. Để đến với Chúa Giêsu anh ta đã không sợ hãi vi phạm luật lệ, đi vào thành phố, là phạm điều anh ta không được làm, điều bị cấm; và khi tìm thấy Chúa anh quỳ gối xuống trước mặt Ngài và cầu xin Ngài: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” (c. 12). Tất cả những gì mà người bị coi là ô uế này làm và nói diễn tả đức tin của anh. Anh nhìn nhận quyền năng của Chúa Giêsu: anh chắc chắn rằng Ngài có quyền chữa lành anh, và tất cả tuỳ thuộc nơi ý muốn của Ngài. Đức tin này là sức mạnh cho phép anh bẻ gẫy mọi quy ước và tìm gặp Chúa Giêsu, quỳ gối trước mặt Ngài, gọi Ngài là “Chúa”.
ĐTC giải thích thêm cung cách hành xử của người phong cùi:
Lời khẩn nài của người phong cùi cho thấy rằng khi chúng ta đến với Chúa Giêsu, không cần phải làm các diễn văn dài dòng. Chỉ cần ít lời thôi, miễn là chúng được đi kèm bởi sự tin tưởng tràn đầy nơi sự toàn năng và lòng lành của Chúa. Thật thế, tín thác nơi ý muốn của Thiên Chúa có nghĩa là phó mình cho lòng thương xót vô biên của Ngài. Tôi cũng xin thổ lộ với anh chị em một điều riêng tư. Buổi tối trước khi đi ngủ, tôi đọc lời cầu nguyện ngắn này: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tầy con.” Và tôi đọc một Kinh Lạy Cha cho mỗi một vết thương của Chúa Giêsu, bởi vì Chúa Giêsu đã thanh tẩy chúng ta với các vết thương của Ngài. Mà nếu tôi làm điều này, thì anh chị em cũng có thể làm ở nhà và nói “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con” và đọc một Kinh Lạy Cha cho mỗi vết thương. Và Chúa Giêsu luôn luôn lắng nghe chúng ta.
Tiếp tục bài huấn dụ, ĐTC nói: Chúa Giêsu bị người phong cùi này đánh động một cách sâu xa. Tin Mừng Thánh Marcô nhấn mạnh: Ngài cảm thương anh ta, giơ tay ra đụng tới anh và nói “Ta muốn, hãy được thanh tẩy”. Cử chỉ của Chúa Giêsu đi kèm theo các lời nói của Ngài và khiến cho giáo huấn của Ngài được rõ ràng hơn. Chúa Giêsu giơ tay ra và còn đụng vào người phong cùi nữa, chống lại Lề Luật Môshê cấm đến gần một người phong cùi (x. Lv 13,45-436). Chống lại mọi điều luật, Chúa Giêsu giơ tay và còn đụng tới anh nữa. Có biết bao lần chúng ta gặp gỡ một người nghèo đến gặp chúng ta! Chúng ta cũng có thể quảng đại, có thể cảm thương, nhưng không đụng tới tay họ. Chúng ta cho họ một đồng bạc, nhưng tránh đụng tới tay họ, chúng ta vứt đồng bạc ở đó. Và chúng tra quên rằng người đó là thịt xác của Chúa Kitô! Chúa Giêsu dạy chúng ta đừng sợ hãi đụng tới người nghèo và người bị loại trừ, bởi vì Ngài ở trong họ. Dụng chạm tới người nghèo có thể thanh tẩy chúng ta khỏi sự giả hình và khiến cho chúng ta lo lắng cho điều kiện của họ. Đụng chạm tới những người bị loại trừ. Hôm nay có các người trẻ này đồng hành với tôi. Có biết bao người nghĩ rằng họ ở lại trong đất nước của họ thì tốt hơn, nhưng tại đó họ đau khổ biết bao! Họ là những người tỵ nạn của chúng ta, nhưng biết bao người coi họ là những kẻ bị loại trừ. Tôi xin anh chị em, họ là anh em của chúng ta! Kitô hữu không loại trừ ai hết, nhưng cho họ chỗ và để cho tất cả mọi người đến.
Sau khi đã chữa lành người phong cùi, Chúa Giêsu truyền cho anh đừng nói với ai, nhưng Ngài bảo anh “hãy đi trình diện tư tế, và dâng lễ vật cho việc thanh tẩy như Môsê dạy để làm chứng cho họ” (c. 14). Việc sắp đặt này của Chúa Giêsu cho thấy ít nhất ba điều. Thứ nhất, ơn thánh hoạt động trong chúng ta không tìm khuynh hướng cảm xúc.
ĐTC giải thích:
Bình thường ơn thánh di chuyển một cách kín đáo và không gây ồn ào. Để chữa lành các vết thương của chúng ta và dẫn chúng ta trên con đường của sự thánh thiện, ơn thánh làm việc bằng cách kiên nhẫn nhào nắn con tim chúng ta theo Trái Tim của Chúa, như vậy, để nó càng ngày càng có các tư tưởng và tâm tình của Chúa hơn. Thứ hai, khi chính thức làm cho các tư tế kiểm thực việc lành bệnh đã xảy ra, và dâng một hy lễ đền tội, người phong cùi được tái gia nhập cộng đoàn tín hữu và cuộc sống xã hội. Việc tái hội nhập anh thành toàn việc lành bệnh. Như chính anh đã xin, giờ đây anh được thanh tẩy hoàn toàn. Sau cùng, khi trình diện với các tư tế, người phong cùi làm chứng cho Chúa Giêsu và quyền bính cứu thế của Ngài. Sức mạnh của lòng thương xót mà Chúa Giêsu dùng để chữa lành người phong cùi đã đưa đức tin của người ấy tới chỗ rộng mở cho việc truyền giáo. Anh đã là một người bị loại trừ, giờ đây anh trở thành một người trong chúng ta.
ĐTC kết thúc bài huấn dụ:
Chúng ta hãy nghĩ tới mình, tới các khốn nạn của mình… Mỗi người đều có sự khốn nạn của mình. Chúng ta hãy suy tư với lòng chân thành. Có biết bao lần chúng ta bao che chúng với sự giả hình của các “cung cách hành xử tốt”. Nhưng chính khi đó lại cần ở một mình hơn cả, quỳ gối xuống trước mặt Thiên Chúa và cầu nguyện: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tầy con.” Và anh chị em hãy làm điều đó, hãy làm điều đó mỗi chiều trước khi đi ngủ. Và bây giờ chúng ta hãy nói lên lời cầu đẹp này: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” Tất cả cùng nhau lập lại 3 lần: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” Xin cám ơn anh chị em.
ĐTC đã chào nhiều đoàn hành hương khác nhau đến từ các nước Anh, Thuỵ Điển, Pháp, Đức, Áo, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Canada, Hoa Kỳ, Trung Quốc, cũng như các đoàn hành hương đến từ các nước châu Mỹ Latinh như Brasil.
Trong số các nhóm hành hương Pháp, ĐTC đặc biệt chào phái đoàn đại biểu dấn thân trong xã hội dân sự do ĐC Dominique Rey hướng dẫn. Ngài khuyến khích họ hãy dám đụng chạm tới người nghèo đang muốn chúng ta trợ giúp họ. Cử chỉ này giải thoát chúng ta khỏi sự giả hình và tha thứ nhiều tội lỗi cho chúng ta.
Chào các đoàn hành hương nói tiếng Anh, ĐTC cầu mong Năm Thánh Lòng Thương Xót là dịp giúp gia đình họ nhận được nhiều ơn thánh Chúa và giúp canh tân tinh thần.
Chào các đoàn hành hương nói tiếng Đức, ĐTC cầu mong tháng 6 kính Thánh Tâm Chúa Giêsu giúp mọi người ý thức được lòng thương xót của Chúa Giêsu đối với nhân loại và thắp lên nơi từng người ngọn lửa đức tin truyền giáo.
Với các nhóm nói tiếng Bồ Đào Nha, ngài đặc biệt chào các thành viên Cộng đoàn Doce Mãe de Deus và các thành viên Hiệp hội Escuteiros Giáo phận Leira. Ngài khích lệ họ dấn thân phục vụ các lý tưởng cao đẹp bằng cách tận dụng mọi khả năng Chúa ban.
Chào các nhóm Ba Lan ngài nhắn nhủ họ noi gương người phong cùi kêu lên Chúa để Ngài giải thoát khỏi tội lỗi và các quên sót, đồng thời luôn nhớ rằng Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta, trái lại Ngài đến gặp gỡ, chữa lành, xá giải và tha thứ tội lỗi chúng ta.
Trong số nhiều đoàn hành hương Italia, ĐTC chào tín hữu các Giáo phận Alba, Alghero-Bosa, do các Giám mục hướng dẫn, các bác sĩ và người thiện nguyện của Nhà thương Bách khoa Gemelli, thành viên tổ chức “Trao ban cuộc sống với con tim”. Ngài cám ơn họ vì các hoạt động khám tim miễn phí cho người nghèo với phòng khám di động. Ngoài ra, ngày thứ năm vừa qua, nhà thương cũng đã khánh thành nhà ngủ cho các người vô gia cư, do Cộng đồng Thánh Egidio điều hành, thành quả của Năm Thánh Lòng Thương Xót. ĐTC cũng chào các tham dự viên Đại hội Giostra del Saracino, tỉnh Arezzo, năm nay có đề tài là Lòng thương xót. Ngài khích lệ họ dấn thân gợi lại các biến cố lịch sử và phổ biến sứ điệp hoà bình, đối thoại và đối chiếu các nền văn hoá nhân danh Thánh Phanxicô.
Chào các bạn trẻ, ĐTC khích lệ họ tận dụng các tài năng Chúa ban. Ngài xin các anh chị em đau yếu dâng hiến khổ đau cho Chúa Kitô để cộng tác vào việc cứu độ thế giới, và nhắn nhủ các đôi tân hôn ý thức sứ mệnh không thể thay thế được của họ trong Bí tích Hôn Nhân.
Buổi tiếp kiến đã kết thúc với Kinh Lạy Cha và phép lành Toà Thánh ĐTC ban cho mọi người.
Mặc dù vậy, người phong cùi này không chịu trận đối với bệnh tật cũng như đối với các quy định khiến cho anh ta trở thành một kẻ bị loại trừ. Để đến với Chúa Giêsu anh ta đã không sợ hãi vi phạm luật lệ, đi vào thành phố, là phạm điều anh ta không được làm, điều bị cấm; và khi tìm thấy Chúa anh quỳ gối xuống trước mặt Ngài và cầu xin Ngài: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” (c. 12). Tất cả những gì mà người bị coi là ô uế này làm và nói diễn tả đức tin của anh. Anh nhìn nhận quyền năng của Chúa Giêsu: anh chắc chắn rằng Ngài có quyền chữa lành anh, và tất cả tuỳ thuộc nơi ý muốn của Ngài. Đức tin này là sức mạnh cho phép anh bẻ gẫy mọi quy ước và tìm gặp Chúa Giêsu, quỳ gối trước mặt Ngài, gọi Ngài là “Chúa”.
ĐTC giải thích thêm cung cách hành xử của người phong cùi:
Lời khẩn nài của người phong cùi cho thấy rằng khi chúng ta đến với Chúa Giêsu, không cần phải làm các diễn văn dài dòng. Chỉ cần ít lời thôi, miễn là chúng được đi kèm bởi sự tin tưởng tràn đầy nơi sự toàn năng và lòng lành của Chúa. Thật thế, tín thác nơi ý muốn của Thiên Chúa có nghĩa là phó mình cho lòng thương xót vô biên của Ngài. Tôi cũng xin thổ lộ với anh chị em một điều riêng tư. Buổi tối trước khi đi ngủ, tôi đọc lời cầu nguyện ngắn này: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tầy con.” Và tôi đọc một Kinh Lạy Cha cho mỗi một vết thương của Chúa Giêsu, bởi vì Chúa Giêsu đã thanh tẩy chúng ta với các vết thương của Ngài. Mà nếu tôi làm điều này, thì anh chị em cũng có thể làm ở nhà và nói “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con” và đọc một Kinh Lạy Cha cho mỗi vết thương. Và Chúa Giêsu luôn luôn lắng nghe chúng ta.
Tiếp tục bài huấn dụ, ĐTC nói: Chúa Giêsu bị người phong cùi này đánh động một cách sâu xa. Tin Mừng Thánh Marcô nhấn mạnh: Ngài cảm thương anh ta, giơ tay ra đụng tới anh và nói “Ta muốn, hãy được thanh tẩy”. Cử chỉ của Chúa Giêsu đi kèm theo các lời nói của Ngài và khiến cho giáo huấn của Ngài được rõ ràng hơn. Chúa Giêsu giơ tay ra và còn đụng vào người phong cùi nữa, chống lại Lề Luật Môshê cấm đến gần một người phong cùi (x. Lv 13,45-436). Chống lại mọi điều luật, Chúa Giêsu giơ tay và còn đụng tới anh nữa. Có biết bao lần chúng ta gặp gỡ một người nghèo đến gặp chúng ta! Chúng ta cũng có thể quảng đại, có thể cảm thương, nhưng không đụng tới tay họ. Chúng ta cho họ một đồng bạc, nhưng tránh đụng tới tay họ, chúng ta vứt đồng bạc ở đó. Và chúng tra quên rằng người đó là thịt xác của Chúa Kitô! Chúa Giêsu dạy chúng ta đừng sợ hãi đụng tới người nghèo và người bị loại trừ, bởi vì Ngài ở trong họ. Dụng chạm tới người nghèo có thể thanh tẩy chúng ta khỏi sự giả hình và khiến cho chúng ta lo lắng cho điều kiện của họ. Đụng chạm tới những người bị loại trừ. Hôm nay có các người trẻ này đồng hành với tôi. Có biết bao người nghĩ rằng họ ở lại trong đất nước của họ thì tốt hơn, nhưng tại đó họ đau khổ biết bao! Họ là những người tỵ nạn của chúng ta, nhưng biết bao người coi họ là những kẻ bị loại trừ. Tôi xin anh chị em, họ là anh em của chúng ta! Kitô hữu không loại trừ ai hết, nhưng cho họ chỗ và để cho tất cả mọi người đến.
Sau khi đã chữa lành người phong cùi, Chúa Giêsu truyền cho anh đừng nói với ai, nhưng Ngài bảo anh “hãy đi trình diện tư tế, và dâng lễ vật cho việc thanh tẩy như Môsê dạy để làm chứng cho họ” (c. 14). Việc sắp đặt này của Chúa Giêsu cho thấy ít nhất ba điều. Thứ nhất, ơn thánh hoạt động trong chúng ta không tìm khuynh hướng cảm xúc.
ĐTC giải thích:
Bình thường ơn thánh di chuyển một cách kín đáo và không gây ồn ào. Để chữa lành các vết thương của chúng ta và dẫn chúng ta trên con đường của sự thánh thiện, ơn thánh làm việc bằng cách kiên nhẫn nhào nắn con tim chúng ta theo Trái Tim của Chúa, như vậy, để nó càng ngày càng có các tư tưởng và tâm tình của Chúa hơn. Thứ hai, khi chính thức làm cho các tư tế kiểm thực việc lành bệnh đã xảy ra, và dâng một hy lễ đền tội, người phong cùi được tái gia nhập cộng đoàn tín hữu và cuộc sống xã hội. Việc tái hội nhập anh thành toàn việc lành bệnh. Như chính anh đã xin, giờ đây anh được thanh tẩy hoàn toàn. Sau cùng, khi trình diện với các tư tế, người phong cùi làm chứng cho Chúa Giêsu và quyền bính cứu thế của Ngài. Sức mạnh của lòng thương xót mà Chúa Giêsu dùng để chữa lành người phong cùi đã đưa đức tin của người ấy tới chỗ rộng mở cho việc truyền giáo. Anh đã là một người bị loại trừ, giờ đây anh trở thành một người trong chúng ta.
ĐTC kết thúc bài huấn dụ:
Chúng ta hãy nghĩ tới mình, tới các khốn nạn của mình… Mỗi người đều có sự khốn nạn của mình. Chúng ta hãy suy tư với lòng chân thành. Có biết bao lần chúng ta bao che chúng với sự giả hình của các “cung cách hành xử tốt”. Nhưng chính khi đó lại cần ở một mình hơn cả, quỳ gối xuống trước mặt Thiên Chúa và cầu nguyện: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tầy con.” Và anh chị em hãy làm điều đó, hãy làm điều đó mỗi chiều trước khi đi ngủ. Và bây giờ chúng ta hãy nói lên lời cầu đẹp này: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” Tất cả cùng nhau lập lại 3 lần: “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” “Lạy Chúa, nếu Chúa muốn, Chúa có thể thanh tẩy con.” Xin cám ơn anh chị em.
ĐTC đã chào nhiều đoàn hành hương khác nhau đến từ các nước Anh, Thuỵ Điển, Pháp, Đức, Áo, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Canada, Hoa Kỳ, Trung Quốc, cũng như các đoàn hành hương đến từ các nước châu Mỹ Latinh như Brasil.
Trong số các nhóm hành hương Pháp, ĐTC đặc biệt chào phái đoàn đại biểu dấn thân trong xã hội dân sự do ĐC Dominique Rey hướng dẫn. Ngài khuyến khích họ hãy dám đụng chạm tới người nghèo đang muốn chúng ta trợ giúp họ. Cử chỉ này giải thoát chúng ta khỏi sự giả hình và tha thứ nhiều tội lỗi cho chúng ta.
Chào các đoàn hành hương nói tiếng Anh, ĐTC cầu mong Năm Thánh Lòng Thương Xót là dịp giúp gia đình họ nhận được nhiều ơn thánh Chúa và giúp canh tân tinh thần.
Chào các đoàn hành hương nói tiếng Đức, ĐTC cầu mong tháng 6 kính Thánh Tâm Chúa Giêsu giúp mọi người ý thức được lòng thương xót của Chúa Giêsu đối với nhân loại và thắp lên nơi từng người ngọn lửa đức tin truyền giáo.
Với các nhóm nói tiếng Bồ Đào Nha, ngài đặc biệt chào các thành viên Cộng đoàn Doce Mãe de Deus và các thành viên Hiệp hội Escuteiros Giáo phận Leira. Ngài khích lệ họ dấn thân phục vụ các lý tưởng cao đẹp bằng cách tận dụng mọi khả năng Chúa ban.
Chào các nhóm Ba Lan ngài nhắn nhủ họ noi gương người phong cùi kêu lên Chúa để Ngài giải thoát khỏi tội lỗi và các quên sót, đồng thời luôn nhớ rằng Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta, trái lại Ngài đến gặp gỡ, chữa lành, xá giải và tha thứ tội lỗi chúng ta.
Trong số nhiều đoàn hành hương Italia, ĐTC chào tín hữu các Giáo phận Alba, Alghero-Bosa, do các Giám mục hướng dẫn, các bác sĩ và người thiện nguyện của Nhà thương Bách khoa Gemelli, thành viên tổ chức “Trao ban cuộc sống với con tim”. Ngài cám ơn họ vì các hoạt động khám tim miễn phí cho người nghèo với phòng khám di động. Ngoài ra, ngày thứ năm vừa qua, nhà thương cũng đã khánh thành nhà ngủ cho các người vô gia cư, do Cộng đồng Thánh Egidio điều hành, thành quả của Năm Thánh Lòng Thương Xót. ĐTC cũng chào các tham dự viên Đại hội Giostra del Saracino, tỉnh Arezzo, năm nay có đề tài là Lòng thương xót. Ngài khích lệ họ dấn thân gợi lại các biến cố lịch sử và phổ biến sứ điệp hoà bình, đối thoại và đối chiếu các nền văn hoá nhân danh Thánh Phanxicô.
Chào các bạn trẻ, ĐTC khích lệ họ tận dụng các tài năng Chúa ban. Ngài xin các anh chị em đau yếu dâng hiến khổ đau cho Chúa Kitô để cộng tác vào việc cứu độ thế giới, và nhắn nhủ các đôi tân hôn ý thức sứ mệnh không thể thay thế được của họ trong Bí tích Hôn Nhân.
Buổi tiếp kiến đã kết thúc với Kinh Lạy Cha và phép lành Toà Thánh ĐTC ban cho mọi người.
Linh Tiến Khải
