Tiến sĩ tâm lý Lê Thị Linh Trang hướng dẫn các em học sinh tại TP.HCM về cách phòng chống xâm hại trẻ em – Ảnh: Lê Thanh Trung

Giúp bảo vệ trẻ em và trẻ em tự bảo vệ

Với mục đích “Hành động để đảm bảo mọi trẻ em đều được an toàn”, tiến sĩ tâm lý Lê Thị Linh Trang – giảng viên Học viện Cán bộ TP.HCM – đang giúp ý thức bảo vệ trẻ em, nhất là vấn đề xâm hại ở trẻ em, dần 
dần lan toả.

Từ việc tư vấn cho một người bạn làm một bộ phim ngắn 12 phút về xâm hại tình dục ở trẻ em, sau đó bộ phim Bạn cần biết nói không đoạt giải vàng trong Liên hoan phim truyền hình toàn quốc năm 2014, tiến sĩ Linh Trang đã quyết định đem nội dung của bộ phim tới gần hơn với những bậc phụ huynh cùng các em học sinh tiểu học.

Từ việc mong muốn trang bị cho các em học sinh tiểu học kiến thức tự bảo vệ mình, tiến sĩ Linh Trang đã trình bày với các hiệu trưởng nhà trường đang theo học tại Học viện Cán bộ TP.HCM và được chào đón.

Tiến sĩ Linh Trang nhận định số vụ xâm hại trẻ năm sau luôn cao hơn năm trước, số trẻ bị xâm hại ngày càng nhỏ tuổi, đó là vấn đề của cách giáo dục về vấn đề tình dục và giới tính của nước ta chưa tới.

Cũng chính vì lẽ đó mô hình giáo dục để tránh xâm hại tình dục ở trẻ em của cô Trang luôn được mọi người ủng hộ.

Gần 40 lớp với hơn 20.000 học sinh tiểu học thuộc TP.HCM và địa phương lân cận đã được tiếp cận hoàn toàn miễn phí với những bài học về xâm hại tình dục ở trẻ em của cô Linh Trang và các cộng sự tự nguyện.

Phương pháp giảng dạy của tiến sĩ Trang: 12 phút phát sóng bộ phim, 40 phút còn lại để hỏi lại các em về nội dung đã được nhắc đến trong đoạn clip.

Việc làm của tiến sĩ Trang giúp các em học sinh tiểu học nhận diện được thế nào là bị xâm hại, hành vi xâm hại, đối tượng xâm hại và các chiêu trò kẻ xấu dụ dỗ để xâm hại.

Bên cạnh việc tự bảo vệ bản thân thì pháp luật, gia đình, nhà trường và xã hội là những nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức của trẻ.

DUYÊN PHAN – ÁI NHÂN

Theo ông Nguyễn Trọng An – nguyên phó cục trưởng Cục Bảo vệ trẻ em, biện pháp thiết yếu và cần phải tăng cường để ngăn ngừa việc trẻ em bị xâm hại tình dục là hỗ trợ kiến thức để cha mẹ bảo vệ trẻ em.

“Bố mẹ phải dạy con những bộ phận nhạy cảm trên cơ thể, không được để người lạ sờ vào, không đi về khuya, không đi vào chỗ tối… để phòng ngừa các nguy cơ. Quan trọng nhất trong bảo vệ trẻ em vẫn là phòng ngừa, sau đó mới đến vấn đề can thiệp về y tế.

Chúng ta cũng cần chấn chỉnh, sửa đổi lại luật pháp với các quy định nghiêm minh hơn. Ví dụ như các đối tượng xâm hại tình dục trẻ em phải có mức án thật nghiêm khắc, bố mẹ nếu bạo lực con thậm chí phải tạm thời tước quyền nuôi con của họ…” – ông An kiến nghị.

* Ông Nguyễn Văn Chung 
(viện trưởng Viện KSND Q.8, TP.HCM):

Số vụ việc xử lý rất hiếm hoi

Ông Nguyễn Văn Chung – Ảnh: Tiến Long

Thông tin tố giác tội phạm mà các cơ quan tố tụng nhận được từ gia đình các trẻ bị lạm dụng tình dục có thể nói là rất nhiều, không chỉ ở các vùng nông thôn mà ngay cả các đô thị lớn.

Tuy nhiên, thực tế có một khoảng cách lớn giữa số lượng thông tin tố giác vụ việc với số vụ việc được xử lý hình sự. Cái khó đầu tiên đó là quan niệm, phong tục tập quán của Việt Nam khác với các nước.

Do mối quan hệ gần gũi, nhiều người thân, họ hàng có thể dễ dàng thân mật với trẻ, nên những hành vi như ôm hôn, nựng trẻ… rất thường xuyên mà không bị phản ứng.

Thứ hai là cái khó trong việc thu thập chứng cứ. Hiếm lắm mới có những vụ việc mà có người khác chứng kiến để có thể làm nhân chứng chứng 
minh hành vi phạm tội.

Theo quy định của điều 116 Bộ luật hình sự, người đã thành niên nếu có hành vi dâm ô với trẻ em thì bị xử lý theo 3 khung hình phạt, nhẹ nhất có thể bị xử phạt 6 tháng tù, nặng nhất có thể tới 12 năm tù.

Có thể nói quy định của pháp luật đối với hành vi này là đủ nghiêm khắc nhưng thực tế, do các khó khăn trên thì số vụ việc được xử lý hình sự rất hiếm. 

* Luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên (phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM):

Luật còn thiếu chặt chẽ

Luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên

Luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên cho biết theo Bộ luật hình sự hiện hành, có 4 tội danh liên quan hành vi xâm hại tình dục trẻ em. Đó là: hiếp dâm trẻ em, cưỡng dâm trẻ em, giao cấu với trẻ em và dâm ô đối với trẻ em.

Thực tế có 2 tội danh thường gặp và cơ quan tố tụng áp dụng định tội rất khó chuẩn xác, rạch ròi là tội danh hiếp dâm trẻ em và dâm ô với trẻ em (mức hình phạt nhẹ hơn).

Có nhiều trường hợp đáng lý phải bị xử lý về tội hiếp dâm trẻ em nhưng đã bị chuyển xuống tội danh dâm ô đối với trẻ em.

Sắp tới TP.HCM và nhiều tỉnh thành sẽ có toà gia đình và người chưa thành niên, đó là việc rất đáng mừng. Theo luật sư Liên, việc triển khai các toà đó với nhân sự được đào tạo phù hợp để xét xử, bảo vệ tốt hơn quyền lợi của trẻ em.

Thông qua đó, nhận thức về quyền trẻ em, bảo vệ trẻ em khỏi hành vi xâm hại ngày càng được nâng lên đúng mức.

ÁI NHÂN