Anh Nguyễn Văn Phú bị suy tim nặng phải đặt máy phá rung tại khoa tim mạch can thiệp Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM – Ảnh: Hữu Khoa

Chiếc máy này sẽ sốc điện ngay lập tức nhằm chuyển các rối loạn nhịp nguy hiểm trở lại nhịp tim bình thường.

Một gia đình ở Bà Rịa – Vũng Tàu có 10 anh chị em (2 nữ và 8 nam). Trong đó, bốn người nam lần lượt bị đột tử trong độ tuổi từ 20-30. Người đột tử cuối cùng là người em út trong gia đình. Trưa hôm đó, người em út đang chơi với cháu bỗng nhiên bị đột tử và tử 
vong ngay sau đó.

Cả bốn anh em đều đặt máy

Sau khi lo đám tang cho người em út xong, bốn anh em trai còn lại cùng đến Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) kiểm tra sức khoẻ. Họ nói với bác sĩ họ rất lo sợ trước sự ra đi lần lượt của những người thân trong gia đình.

Bác sĩ đã cho bốn anh em được khảo sát bằng điện tâm đồ và phát hiện cả bốn anh em đều bị rối loạn nhịp tim, nhịp tim nhanh nên rất dễ bị đột tử. Bác sĩ chẩn đoán bốn anh em đều bị hội chứng Brugada và sau đó cả bốn anh em đã được các bác sĩ đặt máy phá rung tự động.

“Hiện bốn trường hợp này vẫn theo dõi sức khoẻ định kỳ tại Bệnh viện Thống nhất”- TS.BS Trương Quang Khanh, trưởng khoa nhịp tim 
Bệnh viện Thống Nhất, cho biết.

Trong năm qua, Bệnh viện Thống Nhất có khoảng 150 trường hợp bị tử vong do đột tử trước khi chuyển đến bệnh viện. Theo TS Quang Khanh, không phải trường hợp nào cũng tìm ra nguyên nhân nhưng nhiều người được xác định là rối loạn nhịp tim.

Còn việc tìm nguyên nhân gây rối loạn nhịp tim không phải bao giờ cũng xác định được, đặc biệt với những người đã mất trước khi 
chuyển đến bệnh viện.

Một nam thanh niên to khoẻ cũng đột nhiên bị ngưng tim. Gia đình đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Trưng Vương và may mắn anh này được cứu sống. Bệnh viện Trưng Vương đã chuyển bệnh nhân qua Bệnh viện Thống Nhất để khảo sát trong buồng tim.

Khi khảo sát, bác sĩ thấy bệnh nhân không lên cơn rối loạn nhịp tim nên chuyển bệnh nhân về Bệnh viện Trưng Vương với lời khuyên bệnh nhân phải được đặt máy phá rung tự động. Sau đó, bệnh nhân được đặt máy. Cách đây mấy tháng bệnh nhân này đã lên cơn rối loạn nhịp tim và nhờ có máy phá rung tự động này đã được cứu sống.

Mới đây, kết quả đo điện tim cho thấy anh T. ở TP.HCM bị rối loạn nhịp tim. Gia đình anh cũng có người bị đột tử nên anh tìm đến Bệnh viện Thống Nhất làm khảo sát trong buồng tim. Sau đó anh được chẩn đoán bị hội chứng Brugada và được tư vấn nên đặt máy phá rung tự động để phòng ngừa những cơn rối loạn nhịp tim.

TS Quang Khanh nhận định trong suốt cuộc đời còn lại có thể anh T. sẽ không loạn nhịp tim nhưng cũng có thể anh bị rối loạn nhịp tim, dẫn đến đột tử. Đặt máy phá rung tự động để lỡ anh bị loạn nhịp trong vòng 2-3 phút, máy sốc điện ngay lập tức nhằm chuyển các rối loạn nhịp nguy hiểm trở lại nhịp tim bình thường. Các rối loạn nhịp nguy hiểm có thể gây ngừng tim và bệnh nhân có thể chết não trong vài phút nếu 
không hồi sức kịp.

Nhiều người không biết

TS.BS Hoàng Văn Sỹ, phó khoa tim mạch can thiệp Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết những trường hợp sau đây có chỉ định cấy máy phá rung tự động, như: người đã bị ngưng tim đột ngột nhưng được cứu sống do bị hội chứng Brugada, hội chứng tái cực sớm…; hoặc người chưa từng bị ngưng tim nhưng có người nhà bị đột tử do các bệnh lý trên, hoặc đột tử không rõ nguyên nhân cũng được chỉ định cấy máy phá rung.

Ngoài ra, các bệnh nhân bị bệnh lý tim mạch như bệnh động mạch vành, bệnh van tim, bệnh cơ tim…có biểu hiện suy tim nặng hay có những rối loạn nhịp nặng như nhanh thất, rung thất gây ngưng tim cũng được khuyến cáo cấy máy phá rung tự động.

Những bệnh nhân được đặt máy phá rung tại Bệnh viện Chợ Rẫy là những bệnh nhân trước đó được điều trị các bệnh tim mạch tại bệnh viện này như bị hội chứng mạch vành cấp, bệnh cơ tim phì đại, bệnh cơ tim giãn nở… hoặc những bệnh nhân từng bị ngưng tim mà trước đó không phát hiện mắc bệnh tim mạch dù được đo điện tâm đồ hay siêu âm tim.

Những bệnh nhân này sau đó được thăm dò điện sinh lý tim thì phát hiện đa số bị rối loạn nhịp.

TS.BS Hoàng Văn Sỹ kể có người đang làm việc tại giàn khoan dầu khí, đùng một cái cảm thấy choáng váng, chóng mặt, xây xẩm rồi bất tỉnh, sau đó được hồi sức kịp thời và đưa vào bệnh viện phát hiện bị rối loạn nhịp tim do hội chứng Brugada.

Có những người đang ở nhà thì đột ngột bị gồng người, trợn mắt và bất tỉnh. Đa số bệnh nhân đều dưới 40 tuổi và chưa biểu hiện có bệnh tim trước đó. Để phòng ngừa cho những bệnh nhân này không bị đột tử, các bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh cần đặt máy phá rung tự động trong người. Máy này được đặt trong cơ thể bệnh nhân từ 7-10 năm.

Người bệnh nào có nhiều cơn rối loạn nhịp, máy phải làm việc nhiều, tuổi thọ của pin ngắn hơn. Khi pin hết sử dụng được sẽ thay máy mới. Thời gian đầu được đặt máy, người bệnh luôn cảm thấy lo lắng nhưng dần dần sẽ thích nghi được. Trong thời gian được đặt máy, bệnh nhân có bất cứ lo lắng gì nên đến bệnh viện để được khám lại.

Trong các ca bệnh đặt máy tự động phá rung, thường bảo hiểm y tế chỉ thanh toán một phần chi phí, còn bệnh nhân phải đóng khoảng 200 triệu đồng. Thực tế có ít bệnh nhân được tiếp cận với kỹ thuật điều trị này do chưa biết đến hoặc biết đến nhưng gia đình không có điều kiện kinh tế để chi trả.