Ghép tạng xuyên Việt

36 giờ sau khi phẫu thuật, chiều qua (6.9) hai bệnh nhân ở Hà Nội – được ghép tim và gan của một người bị chết não ở TP.HCM cho – đã tỉnh và có thể dùng thức ăn nhẹ.

Phẫu thuật ghép tim lấy từ người hiến chết não cho bệnh nhân – Ảnh: Thuý Anh

Như Thanh Niên đã thông tin, người được ghép gan là nam, 60 tuổi, bị ung thư gan, xơ gan; người được ghép tim cũng là nam, 40 tuổi, mắc bệnh giãn cơ tim từ nhiều năm nay, đang ở giai đoạn nặng đã được các bác sĩ (BS) của Bệnh viện (BV) Việt Đức, Hà Nội phẫu thuật ghép gan, tim (ca ghép kết thúc vào rạng sáng 5.9). Nguồn gan, tim ghép có được là từ một bệnh nhân (BN) chết não đang điều trị tại BV Chợ Rẫy, TP.HCM.

Các BS BV Việt Đức cho biết cả hai BN trên đều đang được chăm sóc hết sức đặc biệt, tuân thủ nghiêm ngặt về vô khuẩn nhằm giảm thấp nhất nguy cơ nhiễm trùng.

Chết não, hiến tim gan

TS-BS Dư Thị Ngọc Thu (Trưởng đơn vị Điều phối ghép các bộ phận cơ thể người, BV Chợ Rẫy) kể lại: “BN chết não hiến tim, gan còn rất trẻ, không may bị tai nạn trong sinh hoạt và người thân đã đồng ý hiến tạng để cứu các BN khác, sau khi được chúng tôi hỏi ý kiến. Lập tức, BV Chợ Rẫy thông báo cho Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người để kịp thời cung cấp thông tin cho các BV đang điều trị cho BN cần ghép tim, gan”.

Ngay sau khi nhận được thông tin từ Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, chiều 4.9, kíp phẫu thuật của BV Việt Đức cấp tốc bay vào BV Chợ Rẫy để tiếp nhận tạng từ người hiến chết não. Ngay trong ngày, kíp phẫu thuật BV Việt Đức mang tim, gan nhận được (bảo quản đặc biệt), nhanh chóng bay quay lại Hà Nội, vì chỉ có thể ghép trong vòng từ 8 – 10 giờ đồng hồ sau khi lấy.

Cả hai ca ghép đã thành công. Ca ghép tim kéo dài 6 giờ 30 phút; ca ghép gan kéo dài 7 giờ 30 phút.

“Những gia đình thật tuyệt vời”

Theo TS-BS Dư Thị Ngọc Thu, với trường hợp người chết não sẽ hiến được rất nhiều tạng (thận, giác mạc, tim, gan, phổi…) cứu được rất nhiều BN. Còn với người đã ngừng tim thì không thể hiến tim, gan mà chỉ hiến được thận, giác mạc. Từ khi đơn vị Điều phối ghép các bộ phận cơ thể người của BV Chợ Rẫy chính thức hoạt động (tháng 10.2014) đến nay đã có 5 BN chết não được người nhà đồng ý hiến tạng và cứu sống được nhiều BN. Trong đó gồm 10 quả thận cho 10 BN, 4 giác mạc cho 4 BN, 2 gan cho 2 BN, 2 tim cho 2 BN, 2 phổi cho 2 BN.

“Đơn vị điều phối thành lập nhằm mục đích cung cấp thông tin, kêu gọi sự chung tay, giúp đỡ của cộng đồng. Đây là nơi tiếp nhận điều phối, quản lý việc hiến – nhận tạng theo quy định của pháp luật, hoàn toàn chỉ vì mục đích cứu người. Mọi thông tin về người hiến, người nhận luôn được giữ kín, bảo mật. Hy vọng, qua các kênh thông tin, ngày càng có nhiều người hiểu hơn về ý nghĩa của việc hiến tạng cứu người, từ đó sẽ có nhiều người tham gia hiến, tặng mô tạng, cứu sống được nhiều BN”, TS-BS Dư Thị Ngọc Thu chia sẻ.

Tại Hà Nội, BV Việt Đức cũng đã thực hiện ghép tim, gan nhận từ người cho chết não. Thậm chí có thời điểm, BV cùng lúc phẫu thuật cứu sống 4 BN nhờ ghép tạng. Trong đó 2 người ghép thận, 1 người được ghép gan và 1 người được ghép tim nhờ nguồn tạng ghép từ người hiến chết não.

“Hiến tạng là nghĩa cử vô cùng nhân văn, cao cả. Một người không may ra đi, nguồn tạng hiến từ họ cứu sống được nhiều người bệnh khác. Tôi từng gặp những gia đình thật tuyệt vời, khi biết được có người mong muốn được nhận tạng hiến từ người thân chết não thì họ đồng ý để thân nhân mình hiến tạng. Chúng tôi luôn nhớ những ân nhân – BN của những ca ghép đặc biệt đó”, PGS-TS Nguyễn Tiến Quyết, nguyên Giám đốc BV Việt Đức (“tổng” chỉ huy công việc ghép tạng tại BV), xúc động nói với Thanh Niên.

Tại BV Việt Đức, việc tổ chức kíp phẫu thuật đã rất thuần thục, có khả năng xử trí rất nhanh, cùng lúc có các kíp lấy tạng, xử lý rồi chuyển đến các kíp phẫu thuật ghép cho BN. Nhờ đó, nhiều BN đã được cứu sống với chất lượng sống tốt hơn.

Có 13 bệnh viện đủ điều kiện ghép mô, bộ phận cơ thể

Từ năm 2013, Thủ tướng đã ký quyết định thành lập Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, đặt tại BV Việt Đức, Hà Nội. Trung tâm thực hiện việc điều phối về hiến, lấy và ghép mô, bộ phận cơ thể người giữa các ngân hàng mô và các cơ sở y tế trong phạm vi cả nước. Trung tâm là cầu nối giữa người có nhu cầu với người có khả năng tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể người có chỉ số phù hợp sinh học. Tại đây có ngân hàng bảo quản tạng và tiếp nhận các đăng ký hiến tạng từ người hiến tình nguyện. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến làm Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Đến nay, cả nước có 13 BV được phép và có đủ các điều kiện ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Hành trình 1.700 km

Theo PGS-TS Trịnh Hồng Sơn (Phó giám đốc BV Việt Đức), hôm 4.9, sau khi nhận được thông tin có BN chết não hiến tạng tại BV Chợ Rẫy có các chỉ số xét nghiệm phù hợp với BN đang chờ ghép tại Hà Nội, PGS-TS Sơn và PGS-TS Nguyễn Hữu Ước (Trưởng khoa Phẫu thuật tim và lồng ngực) cùng ê kíp phẫu thuật của BV cấp tốc bay vào TP.HCM để phẫu thuật, tiếp nhận di chuyển khối tim, gan bằng đường hàng không vượt hành trình 1.700 km từ TP.HCM ra Hà Nội để thực hiện 2 ca ghép tim và gan ngay trong đêm.

TS-BS Dư Thị Ngọc Thu cho biết, ngoài hiến tim, gan cho 2 BN ở BV Việt Đức, người chết não còn hiến 2 quả thận để ghép cho 2 BN tại BV Chợ Rẫy. Hiện sức khoẻ 2 BN được ghép thận này diễn tiến khả quan, các chỉ số sinh hoá ổn định.

Thanh Tùng – Liên Châu