Thu phí xe máy không hiệu quả

Bộ Tài chính vừa chính thức kiến nghị Chính phủ tạm dừng thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy. Trước đó, Quỹ bảo trì đường bộ trung ương cũng kiến nghị dừng thu phí này. Tại sao?

Xe máy tuy nhiều nhưng thu phí sử dụng đường bộ chẳng được bao nhiêu

Hầu hết địa phương đã thực hiện thu phí đều khẳng định việc thu phí gặp nhiều trắc trở, trong đó quan trọng nhất là không nhận được sự đồng thuận của 
người dân.

Người dân 
không đồng tình

Ông Nguyễn Thanh Phong – chánh văn phòng Quỹ bảo trì đường bộ tỉnh Bến Tre – cho biết việc thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy thực hiện từ tháng 9-2013.

Trong năm đầu thu được khoảng 12 tỉ đồng, đạt khoảng 60% chỉ tiêu đề ra. Đến năm 2014, địa phương này chỉ thu được hơn 7 tỉ đồng. Giải thích nguyên nhân thu giảm sút, ông Phong cho rằng cơ bản là người dân nhận thấy không bị chế tài nên không đóng.

Tiền Giang cũng thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy từ cuối năm 2013, tính đến hết năm 2014 tổng thu được 16,3 tỉ đồng, từ đầu năm 2015 đến nay chỉ thu được 325 triệu đồng.

Tương tự, Sở GTVT Quảng Ngãi cho biết sau ba năm thu phí, tổng số tiền thu được chưa đến 15 tỉ đồng (đạt 2,89%).

“Kế hoạch năm 2015, toàn tỉnh sẽ thu khoảng 49 tỉ đồng, nhưng việc thu phí đang gặp rất nhiều khó khăn do người dân không đồng tình” – ông Nguyễn Đình Thảo, chánh văn phòng Quỹ bảo trì đường bộ tỉnh Quảng Ngãi, nói.

Ông Thảo còn nói: “Quảng Ngãi vẫn tiếp tục thu phí, nhưng không đôn đốc các địa phương”.

Theo Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc, Hà Nội là địa phương đầu tiên của cả nước thực hiện thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy, nhưng quá trình thu gặp rất nhiều khó khăn, hiệu quả thu không cao.

Ông Phạm Văn Đức, tổ trưởng tổ dân phố số 1 P.Đồng Xuân (Q.Hoàn Kiếm), cho biết khi được giao thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy thì bắt buộc phải thực hiện, nhưng thực tế có chuyện thu được của người này mà không thu được của người kia.

“Người ủng hộ thì họ nộp, người không ủng hộ thì không có cách nào để thu, mà tổ dân phố cũng không muốn đứng ra thu khoản này” – ông Đức nói.

Ở Hà Nội, chỉ tiêu thu phí sử dụng đường bộ với xe máy không chỉ có một quận, huyện không đạt được mà cả TP đều không đạt số thu. Cụ thể trong năm 2013, năm đầu toàn TP chỉ thu được 55 tỉ đồng, trong khi kế hoạch dự kiến thu hơn 260 tỉ đồng.

Năm 2014 số tổng thu chỉ đạt 36 tỉ đồng, trong khi kế hoạch thu đặt ra trên 260 tỉ đồng, thậm chí số liệu thu năm 2015 được tổng hợp mới đây cho thấy số thu mới chỉ đạt khoảng 3 tỉ đồng.

Với TP.HCM, ông Nguyễn Thành Chung – giám đốc Sở Giao thông vận tải, chủ tịch hội đồng quản lý Quỹ bảo trì đường bộ TP – cho biết HĐND TP khẳng định đã “gút”, UBND TP có văn bản chỉ đạo các quận huyện thành lập ban hoặc tổ công tác thực hiện thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy.

Trên cơ sở đó, trong tuần tới hội đồng quản lý quỹ bảo trì đường bộ sẽ tiến hành rà soát kiểm tra công tác triển khai thu phí xe máy để có báo cáo cụ thể với UBND TP.

Ông Chung nhìn nhận việc thu phí chắc chắn sẽ gặp khó khăn nhưng phải thực hiện vì “đây là quy định”. Nếu Chính phủ đồng ý dừng thì sẽ được áp dụng cho năm 2016 về sau.

Kiến nghị không thu

Đề cập ý kiến của Bộ Tài chính về việc dừng thu phí xe máy, ông Đinh Quốc Thái – chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai – cho biết: “Tỉnh nhất trí với ý kiến của bộ và sẵn sàng dừng thu phí đường bộ đối với xe máy. Bởi nhiều cử tri thắc mắc, chưa đồng tình”.

Vì sao người dân còn chưa đồng tình? Ông Đoàn Quốc Hoan – chủ tịch UBND P.Tân Phong, TP Biên Hòa – nói: “Khi tiếp xúc, cử tri phản ảnh chịu nhiều loại thuế, phí nên không muốn đóng, đề nghị dừng thu phí xe máy”.

Tại TP Đà Nẵng, việc HĐND TP ra nghị quyết tạm dừng thu phí đối với môtô, xe máy từ ngày 7-7 được người dân hết sức đồng tình. Nguyên nhân việc tạm dừng thu phí là do người dân phản ứng quyết liệt tại các kỳ tiếp xúc cử tri.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Đà Nẵng, nói việc dừng thu phí là thực hiện đúng theo nguyện vọng của người dân, nên cơ quan này đề nghị HĐND dừng thu.

Ông Lê Văn Dũng – một người dân ở P.Tân Chính, Q.Thanh Khê – nói: “Quyết định tạm dừng thu phí xe máy đem lại sự công bằng cho người dân.

Lâu nay việc thu phí đường bộ không có chế tài kèm theo nên ai thích nộp thì nộp, ai không nộp thì chính quyền cũng bó tay. Như vậy là không công bằng giữa người chấp hành và người không chấp hành”.

Số liệu thống kê năm 2014 cho thấy việc thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy ở TP Đà Nẵng chỉ đạt 19%, nguồn thu quá ít, chỉ đủ trang trải cho việc in hoá đơn, chứng từ và trả công cho người đi thu…

Cùng quan điểm với TP Đà Nẵng, ông Trần Phúc Chỉnh, trưởng Ban kinh tế – ngân sách HĐND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, cho rằng không nên thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy, lý do quan trọng nhất “bỏ thu phí xe máy là một hình thức khoan sức dân”.

Ông Chỉnh cho biết tỉnh áp dụng mức thu tối thiểu theo hướng dẫn của các bộ liên quan nhưng vẫn cảm thấy “áy náy”.

Trước tình hình này, HĐND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã đồng ý cho phép UBND tỉnh trình việc tạm ngưng thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy ra trước kỳ họp vào cuối năm 2015.

UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng có công văn gửi Quỹ bảo trì đường bộ trung ương đề nghị cơ quan này kiến nghị Chính phủ tạm dừng.

Cũng như TP Đà Nẵng, ông Đào Anh Dũng – phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ – cho biết đã giao Sở Giao thông vận tải TP Cần Thơ lấy ý kiến các đơn vị liên quan để trên cơ sở đó TP sẽ có ý kiến với trung ương là có dừng hay tiếp tục thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy hay không.