100% doanh nghiệp được thanh tra đều sai phạm về BHXH

Hội nghị sơ kết chương trình phối hợp giám sát liên ngành việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, do Uỷ ban T.Ư MTTQ VN và Tổng liên đoàn Lao động VN tổ chức, đã diễn ra vào chiều 8.4 ở Hà Nội.

Công nhân của một công ty tập trung đòi tiền BHXH vào năm 2014 – Ảnh: Đình Nguyên

Tại hội nghị, ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động (LĐLĐ) VN, cho biết kết quả giám sát ở 4 tỉnh Bắc Giang, Hưng Yên, Bà Rịa-Vũng Tàu và Tiền Giang trong năm 2014, số nợ là gần 521 tỉ đồng, số lao động bị ảnh hưởng là 152.565 người.

Qua giám sát trực tiếp tại 12 doanh nghiệp (DN), có tới 7/12 DN chưa thực hiện ký hợp đồng LĐ và đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ, kịp thời cho người lao động (NLĐ). Nhiều DN chưa đăng ký đóng BHXH cho NLĐ lớn tuổi đang làm việc thường xuyên tại DN và có tới 867 NLĐ thuộc diện phải tham gia BHXH, BHTN nhưng chưa tham gia BHXH bắt buộc. 4/12 DN đóng chậm, đóng thiếu tiền BHXH với số tiền lớn và thời gian dài; 8/12 DN thường đóng chậm từ 1 – 2 tháng chưa đúng với quy định tại khoản 1 điều 18 luật BHXH.

Vấn đề nợ BHXH nóng tới mức, năm 2014, Thanh tra Chính phủ tổ chức thanh tra chuyên đề BHXH, BHYT tại 60/63 địa phương. Kết quả, theo Phó tổng thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng, cả 1.261 DN được thanh tra đều vi phạm chậm đóng BHXH và BHYT, số nợ đọng đến thời điểm thanh tra hơn 1.440 tỉ đồng. Riêng 68 DN do Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra số nợ là gần 360 tỉ đồng. Sau khi thanh tra, tình hình đã được cải thiện, các DN đã lập tức trả nợ hơn 408 tỉ đồng (đạt 28,7% tổng số nợ). Riêng 68 DN thanh tra trực tiếp đã nộp 104 tỉ đồng (đạt 29%).

Theo ông Lượng, việc thanh tra, kiểm tra BHXH tại các địa phương chưa được các cơ quan quan tâm. Chỉ có 22 tỉnh, TP có báo cáo về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với các DN.

Kiến nghị Chính phủ có giải pháp xử lý nợ BHXH

Từ kết quả giám sát, Tổng LĐLĐ VN đã kiến nghị Chính phủ có giải pháp xử lý nợ BHXH ở các DN không còn hoạt động, phá sản hoặc có chủ là người nước ngoài bỏ trốn khỏi VN; khoanh nợ BHXH cho những DN thực sự khó khăn để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ và cả DN.

Ông Đặng Ngọc Tùng, Chủ tịch Tổng LĐLĐ VN, bày tỏ: “Nợ BHXH đang diễn ra hằng ngày, hằng giờ, tước đoạt quyền lợi hàng ngàn lao động. Tình trạng này vẫn tiếp tục tiếp diễn gây sự thiệt thòi cho NLĐ, vì vậy Quốc hội cần xem xét bổ sung tội danh trốn đóng BHXH và tội danh chiếm dụng tiền đóng BHXH của NLĐ vào bộ luật Hình sự sửa đổi”.

Đồng tình với kiến nghị đưa tội danh trốn đóng BHXH vào bộ luật Hình sự (sửa đổi), Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Tổng LĐLĐ VN phải xây dựng danh mục kiến nghị Thủ tướng về pháp luật BHXH; đồng thời yêu cầu Bộ LĐ-TB-XH sớm ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 49/2013/NĐ-CP của Chính phủ để các DN xây dựng thang lương, bảng lương làm căn cứ đóng BHXH trước ngày 30.4.

Thu Hằng