Ngủ để khoẻ

Hầu như mọi công trạng của giấc ngủ trong việc đẩy lùi bệnh tật đều ít được biết đến, phần lớn là do hoạt động của nó diễn ra trong thầm lặng.

Ảnh: Shutterstock

Do đó, một điều cần làm rõ là giấc ngủ đóng vai trò thiết yếu đối với hệ miễn dịch khi cơ thể đau ốm.

Không ai rõ hơn các chuyên gia về giấc ngủ về cơ chế khoa học đằng sau các chức năng miễn dịch và hồi phục mà giấc ngủ mang lại. Một cuộc nghiên cứu vào năm 2012 về phản ứng đối với vắc xin đã minh hoạ rõ ràng sự liên hệ chặt chẽ của giấc ngủ với hệ miễn dịch: Các chuyên gia phát hiện những người được tiêm phòng vắc xin viêm gan siêu vi B sau khi ngủ chưa đến 6 giờ/ngày trong vòng 1 tuần nhiều khả năng không được bảo vệ trước căn bệnh trong vòng 6 tháng kể từ khi chích ngừa. Và cứ thêm một giờ ngủ bù thì cơ thể được tăng 56% hàm lượng kháng thể thứ cấp, theo báo cáo trên chuyên san SLEEP. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm trước đó cũng cho kết quả tương tự với vắc xin cúm.

Điều mà giới khoa học chưa biết được chắc chắn là làm sao giấc ngủ lại có thể mang lại lợi ích to lớn như vậy đối với sức khoẻ người khoẻ mạnh lẫn khi đau ốm. Tuy nhiên, vấn đề chắc chắn là ngủ không đủ và không ngon ảnh hưởng đến số lượng và dạng tế bào miễn dịch trong cơ thể. Ví dụ, tế bào T giúp ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm, nhưng số lượng của chúng sụt giảm khi một người thiếu ngủ, theo tiến sĩ Stuart Quan của Bệnh viện Brigham và Phụ nữ ở Boston (Mỹ). Không ngủ đủ giấc cũng gây rối loạn sự cô đặc cytokine, chỉ những protein phát tín hiệu cho tế bào, dẫn đến phản ứng không thoả đáng của kháng thể.

Trong khi đó, Giám đốc y khoa của Trung tâm rối loạn giấc ngủ ở Arizona, ông Bob Rosenberg cảnh báo mất ngủ thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng gây đau nhức toàn thân mà không rõ nguyên nhân. Theo đó, một cuộc nghiên cứu cho thấy các sinh viên mất ngủ nghiêm trọng và kéo dài đã biểu hiện những triệu chứng giống như hội chứng đau cơ xơ hóa. Đặc biệt, ngủ đủ là yếu tố then chốt trong việc hỗ trợ cơ thể hồi phục khi đau ốm. “Giấc ngủ quan trọng trong việc chữa bệnh vì những dao động chậm trong sóng não, xuất hiện khi con người ngủ sâu, cho phép sự hồi phục tế bào diễn ra”, theo chuyên gia Rosenberg. Ông giải thích thêm rằng cơ thể người tiết ra hầu hết hormone tăng trưởng khi ngủ sâu, và loại hormone này đặc biệt thiết yếu về mặt khôi phục sức khỏe của tế bào, cơ và mọi thứ mà bạn có thể nghĩ đến”.

Hầu hết chúng ta đều đặt cơ thể vào tình trạng đối chọi hoặc phớt lờ bệnh tật, chẳng màng đến chuyện nghỉ ngơi khi bị những căn bệnh như cảm cúm. Và hoàn toàn sai lầm khi con người cho rằng có thể lướt được bệnh tật. Theo chuyên gia Rosenberg, nếu cảm thấy mệt mỏi, đó là tín hiệu của cơ thể báo rằng cần phải ngủ và nghỉ ngơi. Nếu yêu quý sức khỏe, hãy thuận theo sự mách bảo của cơ thể bạn.

Tụ Yên