Sứ điệp của Đức Thánh Cha nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 23
VATICAN – Thứ tư sắp tới, 11-2-2015, lễ Đức Mẹ Lộ Đức, Giáo hội Công giáo sẽ cử hành Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 23.
Sứ điệp của Đức Thánh Cha nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 23
VATICAN – Thứ tư sắp tới, 11-2-2015, lễ Đức Mẹ Lộ Đức, Giáo hội Công giáo sẽ cử hành Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 23.
Thánh Gioan Phaolô II Giáo hoàng thiết lập Ngày này hôm 13-5-1992, tức là 1 năm sau khi ngài bị các bác sĩ cho biết là bị bệnh Parkinson. Ngài đã viết nhiều về vấn đề đau khổ bệnh tật và nhấn mạnh đến giá trị của khổ đau cứu độ nhờ Chúa Kitô. Văn kiện nổi bật của ngài về vấn đề này là Tông thư “Salvifici Doloris” (Khổ đau Cứu độ). Ngày Thế giới Bệnh nhân được ấn định vào ngày lễ Đức Mẹ Lộ Đức vì có nhiều tín hữu hành hương tại Đền thánh Đức Mẹ cho biết đã được khỏi bệnh nhờ sự chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria.
Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật 8-2-2015, ĐTC cũng nhắc nhở các tín hữu cử hành Ngày Thế giới Bệnh nhân và ngài chúc lành cho các sáng kiến để cử hành ngày nay, đặc biệt là buổi Canh thức Cầu nguyện tại Roma chiều ngày 10-2-2015. Ngài cũng nhắc đến Đức TGM Zygmunt Zimowski, người Ba Lan, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh Mục vụ Y tế và xin cầu nguyện cho Đức TGM đang bị bệnh nặng (Đức TGM bị ung thư tuyến tuỵ (lá lách), đã được giải phẫu hồi tháng 12-2014 và đang được điều trị tại Ba Lan. HĐGM Ba Lan cũng như Giáo phận Random nguyên quán cũng kêu gọi các tín hữu cầu nguyện cho Đức TGM Zimowski).
Năm 2015 này, Ngày Thế giới Bệnh nhân có chủ đề là một câu trích từ sách Ông Gióp: “Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què.” (G 29,15).
Để giúp các tín hữu suy tư và chuẩn bị cử hành ngày nay, ĐTC Phanxicô cũng nối tiếp truyền thống của các vị tiền nhiệm và cho công bố một sứ điệp, qua đó ngài mời gọi các tín hữu cởi mở đối với những đau khổ của bệnh nhân, phục vụ, tháp tùng, ra khỏi mình để đến với anh chị em bệnh nhân đau khổ. Sau đây là toàn văn sứ điệp của ĐTC:
Sự khôn ngoan của tâm hồn
“Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què.” (G 29,15).
Anh chị em thân mến,
Nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân do Thánh Gioan Phaolô II Giáo hoàng thiết lập, tôi ngỏ lời với tất cả anh chị em đang mang gánh nặng bệnh tật và qua nhiều cách thức khác nhau, anh chị em đang kết hiệp với Chúa Kitô chịu đau khổ; cũng như với anh chị em là những người chuyên nghiệp và những người thiện nguyện trong lĩnh vực y tế.
Chủ đề năm nay mời gọi chúng ta suy niệm về câu nói của sách Ông Gióp: “Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què.” (G 29,15). Tôi muốn thực hiện việc suy niệm này trong viễn tượng “sự khôn ngoan của tâm hồn”, sapientia cordis.
1. Sự khôn ngoan này không phải là một kiến thức lý thuyết trừu tượng, kết quả của những lý luận. Đúng hơn, như Thánh Giacôbê đã mô tả trong Thư của ngài, sự khôn ngoan ấy “tinh tuyền, an bình, dịu dàng, bao dung, đầy lòng từ bi và những hoa trái tốt lành, không thiên vị và thành thật” (3,17). Vì thế, đó là một thái độ được Thánh Linh phú vào trong tâm trí của người biết cởi mở đối với đau khổ của anh chị em mình và nhận ra hình ảnh của Thiên Chúa nơi họ. Do đó, chúng ta hãy kêu cầu như trong Thánh ịnh: “Xin dạy chúng con đếm những ngày đời chúng con và chúng con sẽ được một tâm hồn khôn ngoan.” (Tv 90,12). Trong sự khôn ngoan này, là hồng ân của Thiên Chúa, chúng ta có thể tóm tắt những hoa trái của Ngày Thế giới Bệnh nhân.
2. Sự khôn ngoan của tâm hồn là phục vụ anh chị em. Trong diễn văn của Ông Gióp – có chứa đựng những lời này: “Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què” (G 29,15) – ta thấy nổi bật chiều kích phục vụ những người túng thiếu từ phía ông Gióp người công chính, ông có uy tín và có một chỗ đứng được kính nể nơi các kỳ lão trong thành. Uy tín tinh thần của ông được biểu lộ trong việc phục vụ người nghèo xin ông giúp đỡ, cũng như săn sóc kẻ mồ côi và người goá bụa (cc. 12-13).
“Biết bao Kitô hữu ngày nay đang làm chứng tá – không phải bằng lời nói, nhưng bằng cuộc sống của họ được ăn rễ trong một đức tin chân thành – là ‘đôi mắt cho người mù’ và là ‘đôi chân của người què!’. Họ là những người gần gũi các bệnh nhân đang cần được giúp đỡ liên tục, giúp đỡ để tắm rửa, mặc quần áo, ăn uống. Việc phục vụ này, nhất là khi nó kéo dài trong thời gian, có thể trở thành vất vả và nặng nề. Phục vụ vài ngày thì dễ, nhưng thật khó chăm sóc một người kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm, cả khi người ấy không còn khả năng cám ơn nữa. Nhưng đó thực là một đại lộ để thánh hóa! Trong lúc ấy ta có thể cậy trông đặc biệt vào sự gần gũi của Chúa, và là một nâng đỡ đặc biệt cho sứ mạng của Giáo Hội.”
3. Sự khôn ngoan của tâm hồn là ở với người anh em. Thời gian trải qua cạnh người bệnh là một thời gian thánh. Là chúc tụng Thiên Chúa, Đấng làm cho chúng ta được đồng hình dạng với Con của Ngài, Đấng đã “không đến để được phục vụ, nhưng để phục vụ và hiến mạng sống mình để cứu chuộc nhiều người” (Mt 20,28). Chính Chúa Giêsu đã nói: “Thầy ở giữa các con như người phục vụ.” (Lc 22,27).
Với lòng tin sống động, chúng ta hãy cầu xin Thánh Linh ban cho chúng ta ơn hiểu được giá trị của sự tháp tùng, nhiều khi trong thinh lặng, khiến chúng ta dành thời giờ cho các anh chị em, nhờ sự gần gũi và phục vụ của chúng ta, họ cảm thấy được yêu thương và an ủi hơn. Trái lại, thật là một sự dối trá trầm trọng khi nấp đằng sau những kiểu nói nhấn mạnh rất nhiều về “chất lượng đời sống”, để làm cho người ta tin rằng những sinh mạng bị tổn thương nặng nề vì bệnh tật thì không đáng sống!
4. Sự khôn ngoan của tâm hồn là ra khỏi chính mình để đi tới người anh em. Thế giới chúng ta nhiều khi quên giá trị đặc biệt của thời gian ở bên giường người bệnh, bởi lẽ người ta bị vây bủa vì sự vội vã, miệt mài làm việc, sản xuất, mà quên đi chiều kích nhưng không, chăm sóc tha nhân. Xét cho cùng, đàng sau thái độ ấy thường có một đức tin nguội lạnh, quên mất lời Chúa nói: “Các con đã làm điều ấy cho Ta.” (Mt 25,40).
Vì thế, một lần nữa, tôi muốn nhắc nhớ “ưu tiên tuyệt đối cần ‘ra khỏi mình để đến với người anh em’, như một trong hai giới răn chính làm đền tảng cho mọi qui luật luân lý và như dấu chỉ rõ ràng nhất để phân định trên hành trình tăng trưởng tinh thần đáp lại sự hiến thân tuyệt đối nhưng không của Thiên Chúa.” (Tông huấn “Niềm vui Phúc Âm”, 179). Từ chính bản chất truyền giáo của Giáo Hội nảy sinh “đức bác ái thực sự đối với tha nhân, lòng cảm thương hiểu rõ, trợ giúp và thăng tiến” (Ibid.)
5. Sự khôn ngoan của tâm hồn là liên đới với người anh em mà không xét đoán họ. Đức bác ái cần thời gian. Thời gian để chăm sóc người bệnh và thời gian để viếng thăm họ. Thời gian để ở cạnh họ như các bạn hữu của Ông Gióp: “Rồi họ ngồi cạnh ông trên đất, trong 7 ngày 7 đêm. Không ai nói gì với ông, vì họ thấy nỗi đau khổ của ông rất lớn.” (G 2,13). Nhưng các bạn Ông Gióp giấu kín trong mình một phán đoán tiêu cực về ông: họ nghĩ rằng bất hạnh của ông là hình phạt của Thiên Chúa đối với một tội của ông. Trái lại, đức bác ái đích thực là chia sẻ mà không xét đoán, không chủ trương hoán cải người khác; đức bác ái không có sự khiêm nhường giả tạo, ngấm ngầm tình kiếm sự ủng hộ và hài lòng vì điều thiện đã làm.
Kinh nghiệm của Ông Gióp chỉ tìm được câu trả lời chân thực trong Thập giá của Chúa Giêsu, là hành vi liên đới tột đỉnh của Thiên Chúa với chúng ta, hoàn toàn nhưng không, hoàn toàn từ bi. Đó là câu trả lời yêu thương đối với thảm trạng đau khổ của con người, nhất là đau khổ của người vô tội, in đậm mãi mãi trong thân mình Chúa Kitô phục sinh, trong những vết thương vinh hiển, là cớ vấp phạm cho đức tin nhưng cũng là điều kiểm chứng đức tin (x. Bài giảng Lễ Phong Thánh cho ĐGH Gioan XXIII và Gioan Phaolô II, 27-4-2014).
Cả khi bệnh tật, cô đơn và tật nguyền thắng thế trong đời sống hiến thân của chúng ta, kinh nghiệm về sự đau khổ có thể trở thành nơi ưu tiên để thông truyền ơn thánh và là nguồn mạch để thủ đắc và củng cố sự khôn ngoan của tâm hồn. Vì thế, ta hiểu tại sao khi kết thúc kinh nghiệm, Ông Gióp ngỏ lời với Thiên Chúa và đã có thể quả quyết: “Trước kia con chỉ biết Chúa qua những lời nghe nói, nhưng giờ đây mắt con đã thấy Chúa.” (42,5). Cả những người chìm ngập trong mầu nhiệm đau đớn khổ sở nếu đón nhận trong đức tin, cũng có thể trở thành những chứng nhân sống động về một niềm tin giúp ở trong đau khổ, mặc dù con người, với khả năng trí tuệ của mình, không có khả năng thấu hiểu đau khổ ấy.
6. Tôi phó thác Ngày Thế giới Bệnh nhân cho sự bảo trợ từ mẫu của Mẹ Maria, Đấng đã đón nhận Đấng Khôn Ngoan nhập thể là Chúa Giêsu Kitô trong cung lòng Mẹ.
Lạy Mẹ Maria là Toà Đấng Khôn Ngoan, trong tư cách là Mẹ, xin cầu bầu cho tất cả các bệnh nhân và những người săn sóc họ. Xin làm cho chúng con, khi phục vụ tha nhân đau khổ và qua chính kinh nghiệm khổ đau, chúng con có thể đón nhận và làm tăng trưởng nơi chúng con sự khôn ngoan đích thực của tâm hồn.
Tôi tháp tùng lời khẩn cầu này cho tất cả anh chị em cùng với phép lành Tòa Thánh của tôi.
Vatican ngày 3 tháng 12 năm 2014
Lễ Thánh Phanxicô Xaviê
Phanxicô, Giáo hoàng
Thánh Gioan Phaolô II Giáo hoàng thiết lập Ngày này hôm 13-5-1992, tức là 1 năm sau khi ngài bị các bác sĩ cho biết là bị bệnh Parkinson. Ngài đã viết nhiều về vấn đề đau khổ bệnh tật và nhấn mạnh đến giá trị của khổ đau cứu độ nhờ Chúa Kitô. Văn kiện nổi bật của ngài về vấn đề này là Tông thư “Salvifici Doloris” (Khổ đau Cứu độ). Ngày Thế giới Bệnh nhân được ấn định vào ngày lễ Đức Mẹ Lộ Đức vì có nhiều tín hữu hành hương tại Đền thánh Đức Mẹ cho biết đã được khỏi bệnh nhờ sự chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria.
Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật 8-2-2015, ĐTC cũng nhắc nhở các tín hữu cử hành Ngày Thế giới Bệnh nhân và ngài chúc lành cho các sáng kiến để cử hành ngày nay, đặc biệt là buổi Canh thức Cầu nguyện tại Roma chiều ngày 10-2-2015. Ngài cũng nhắc đến Đức TGM Zygmunt Zimowski, người Ba Lan, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh Mục vụ Y tế và xin cầu nguyện cho Đức TGM đang bị bệnh nặng (Đức TGM bị ung thư tuyến tuỵ (lá lách), đã được giải phẫu hồi tháng 12-2014 và đang được điều trị tại Ba Lan. HĐGM Ba Lan cũng như Giáo phận Random nguyên quán cũng kêu gọi các tín hữu cầu nguyện cho Đức TGM Zimowski).
Năm 2015 này, Ngày Thế giới Bệnh nhân có chủ đề là một câu trích từ sách Ông Gióp: “Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què.” (G 29,15).
Để giúp các tín hữu suy tư và chuẩn bị cử hành ngày nay, ĐTC Phanxicô cũng nối tiếp truyền thống của các vị tiền nhiệm và cho công bố một sứ điệp, qua đó ngài mời gọi các tín hữu cởi mở đối với những đau khổ của bệnh nhân, phục vụ, tháp tùng, ra khỏi mình để đến với anh chị em bệnh nhân đau khổ. Sau đây là toàn văn sứ điệp của ĐTC:
Sự khôn ngoan của tâm hồn
“Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què.” (G 29,15).
Anh chị em thân mến,
Nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân do Thánh Gioan Phaolô II Giáo hoàng thiết lập, tôi ngỏ lời với tất cả anh chị em đang mang gánh nặng bệnh tật và qua nhiều cách thức khác nhau, anh chị em đang kết hiệp với Chúa Kitô chịu đau khổ; cũng như với anh chị em là những người chuyên nghiệp và những người thiện nguyện trong lĩnh vực y tế.
Chủ đề năm nay mời gọi chúng ta suy niệm về câu nói của sách Ông Gióp: “Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què.” (G 29,15). Tôi muốn thực hiện việc suy niệm này trong viễn tượng “sự khôn ngoan của tâm hồn”, sapientia cordis.
1. Sự khôn ngoan này không phải là một kiến thức lý thuyết trừu tượng, kết quả của những lý luận. Đúng hơn, như Thánh Giacôbê đã mô tả trong Thư của ngài, sự khôn ngoan ấy “tinh tuyền, an bình, dịu dàng, bao dung, đầy lòng từ bi và những hoa trái tốt lành, không thiên vị và thành thật” (3,17). Vì thế, đó là một thái độ được Thánh Linh phú vào trong tâm trí của người biết cởi mở đối với đau khổ của anh chị em mình và nhận ra hình ảnh của Thiên Chúa nơi họ. Do đó, chúng ta hãy kêu cầu như trong Thánh ịnh: “Xin dạy chúng con đếm những ngày đời chúng con và chúng con sẽ được một tâm hồn khôn ngoan.” (Tv 90,12). Trong sự khôn ngoan này, là hồng ân của Thiên Chúa, chúng ta có thể tóm tắt những hoa trái của Ngày Thế giới Bệnh nhân.
2. Sự khôn ngoan của tâm hồn là phục vụ anh chị em. Trong diễn văn của Ông Gióp – có chứa đựng những lời này: “Tôi đã là đôi mắt cho người mù, đôi chân cho người què” (G 29,15) – ta thấy nổi bật chiều kích phục vụ những người túng thiếu từ phía ông Gióp người công chính, ông có uy tín và có một chỗ đứng được kính nể nơi các kỳ lão trong thành. Uy tín tinh thần của ông được biểu lộ trong việc phục vụ người nghèo xin ông giúp đỡ, cũng như săn sóc kẻ mồ côi và người goá bụa (cc. 12-13).
“Biết bao Kitô hữu ngày nay đang làm chứng tá – không phải bằng lời nói, nhưng bằng cuộc sống của họ được ăn rễ trong một đức tin chân thành – là ‘đôi mắt cho người mù’ và là ‘đôi chân của người què!’. Họ là những người gần gũi các bệnh nhân đang cần được giúp đỡ liên tục, giúp đỡ để tắm rửa, mặc quần áo, ăn uống. Việc phục vụ này, nhất là khi nó kéo dài trong thời gian, có thể trở thành vất vả và nặng nề. Phục vụ vài ngày thì dễ, nhưng thật khó chăm sóc một người kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm, cả khi người ấy không còn khả năng cám ơn nữa. Nhưng đó thực là một đại lộ để thánh hóa! Trong lúc ấy ta có thể cậy trông đặc biệt vào sự gần gũi của Chúa, và là một nâng đỡ đặc biệt cho sứ mạng của Giáo Hội.”
3. Sự khôn ngoan của tâm hồn là ở với người anh em. Thời gian trải qua cạnh người bệnh là một thời gian thánh. Là chúc tụng Thiên Chúa, Đấng làm cho chúng ta được đồng hình dạng với Con của Ngài, Đấng đã “không đến để được phục vụ, nhưng để phục vụ và hiến mạng sống mình để cứu chuộc nhiều người” (Mt 20,28). Chính Chúa Giêsu đã nói: “Thầy ở giữa các con như người phục vụ.” (Lc 22,27).
Với lòng tin sống động, chúng ta hãy cầu xin Thánh Linh ban cho chúng ta ơn hiểu được giá trị của sự tháp tùng, nhiều khi trong thinh lặng, khiến chúng ta dành thời giờ cho các anh chị em, nhờ sự gần gũi và phục vụ của chúng ta, họ cảm thấy được yêu thương và an ủi hơn. Trái lại, thật là một sự dối trá trầm trọng khi nấp đằng sau những kiểu nói nhấn mạnh rất nhiều về “chất lượng đời sống”, để làm cho người ta tin rằng những sinh mạng bị tổn thương nặng nề vì bệnh tật thì không đáng sống!
4. Sự khôn ngoan của tâm hồn là ra khỏi chính mình để đi tới người anh em. Thế giới chúng ta nhiều khi quên giá trị đặc biệt của thời gian ở bên giường người bệnh, bởi lẽ người ta bị vây bủa vì sự vội vã, miệt mài làm việc, sản xuất, mà quên đi chiều kích nhưng không, chăm sóc tha nhân. Xét cho cùng, đàng sau thái độ ấy thường có một đức tin nguội lạnh, quên mất lời Chúa nói: “Các con đã làm điều ấy cho Ta.” (Mt 25,40).
Vì thế, một lần nữa, tôi muốn nhắc nhớ “ưu tiên tuyệt đối cần ‘ra khỏi mình để đến với người anh em’, như một trong hai giới răn chính làm đền tảng cho mọi qui luật luân lý và như dấu chỉ rõ ràng nhất để phân định trên hành trình tăng trưởng tinh thần đáp lại sự hiến thân tuyệt đối nhưng không của Thiên Chúa.” (Tông huấn “Niềm vui Phúc Âm”, 179). Từ chính bản chất truyền giáo của Giáo Hội nảy sinh “đức bác ái thực sự đối với tha nhân, lòng cảm thương hiểu rõ, trợ giúp và thăng tiến” (Ibid.)
5. Sự khôn ngoan của tâm hồn là liên đới với người anh em mà không xét đoán họ. Đức bác ái cần thời gian. Thời gian để chăm sóc người bệnh và thời gian để viếng thăm họ. Thời gian để ở cạnh họ như các bạn hữu của Ông Gióp: “Rồi họ ngồi cạnh ông trên đất, trong 7 ngày 7 đêm. Không ai nói gì với ông, vì họ thấy nỗi đau khổ của ông rất lớn.” (G 2,13). Nhưng các bạn Ông Gióp giấu kín trong mình một phán đoán tiêu cực về ông: họ nghĩ rằng bất hạnh của ông là hình phạt của Thiên Chúa đối với một tội của ông. Trái lại, đức bác ái đích thực là chia sẻ mà không xét đoán, không chủ trương hoán cải người khác; đức bác ái không có sự khiêm nhường giả tạo, ngấm ngầm tình kiếm sự ủng hộ và hài lòng vì điều thiện đã làm.
Kinh nghiệm của Ông Gióp chỉ tìm được câu trả lời chân thực trong Thập giá của Chúa Giêsu, là hành vi liên đới tột đỉnh của Thiên Chúa với chúng ta, hoàn toàn nhưng không, hoàn toàn từ bi. Đó là câu trả lời yêu thương đối với thảm trạng đau khổ của con người, nhất là đau khổ của người vô tội, in đậm mãi mãi trong thân mình Chúa Kitô phục sinh, trong những vết thương vinh hiển, là cớ vấp phạm cho đức tin nhưng cũng là điều kiểm chứng đức tin (x. Bài giảng Lễ Phong Thánh cho ĐGH Gioan XXIII và Gioan Phaolô II, 27-4-2014).
Cả khi bệnh tật, cô đơn và tật nguyền thắng thế trong đời sống hiến thân của chúng ta, kinh nghiệm về sự đau khổ có thể trở thành nơi ưu tiên để thông truyền ơn thánh và là nguồn mạch để thủ đắc và củng cố sự khôn ngoan của tâm hồn. Vì thế, ta hiểu tại sao khi kết thúc kinh nghiệm, Ông Gióp ngỏ lời với Thiên Chúa và đã có thể quả quyết: “Trước kia con chỉ biết Chúa qua những lời nghe nói, nhưng giờ đây mắt con đã thấy Chúa.” (42,5). Cả những người chìm ngập trong mầu nhiệm đau đớn khổ sở nếu đón nhận trong đức tin, cũng có thể trở thành những chứng nhân sống động về một niềm tin giúp ở trong đau khổ, mặc dù con người, với khả năng trí tuệ của mình, không có khả năng thấu hiểu đau khổ ấy.
6. Tôi phó thác Ngày Thế giới Bệnh nhân cho sự bảo trợ từ mẫu của Mẹ Maria, Đấng đã đón nhận Đấng Khôn Ngoan nhập thể là Chúa Giêsu Kitô trong cung lòng Mẹ.
Lạy Mẹ Maria là Toà Đấng Khôn Ngoan, trong tư cách là Mẹ, xin cầu bầu cho tất cả các bệnh nhân và những người săn sóc họ. Xin làm cho chúng con, khi phục vụ tha nhân đau khổ và qua chính kinh nghiệm khổ đau, chúng con có thể đón nhận và làm tăng trưởng nơi chúng con sự khôn ngoan đích thực của tâm hồn.
Tôi tháp tùng lời khẩn cầu này cho tất cả anh chị em cùng với phép lành Tòa Thánh của tôi.
Vatican ngày 3 tháng 12 năm 2014
Lễ Thánh Phanxicô Xaviê
Phanxicô, Giáo hoàng
