BS Mai Bá Tiến Dũng tư vấn cho người nhà và bệnh nhân về những bất thường ở cơ quan sinh dục nam – Ảnh: BV cung cấp

Có người đã lập gia đình và bị trục trặc “chuyện vợ chồng” mới đi khám bệnh.

Trung bình mỗi ngày Bệnh viện (BV) Bình Dân tiếp nhận khám 2-3 bệnh nhân nam bị bất thường cơ quan sinh dục, trong đó có trường hợp bất thường rất phức tạp.

Bé trai mặc váy

Đầu tháng 11-2014, BV Bình Dân tiếp nhận khám nam khoa cho bé Phan Thị T. (4 tuổi). Khi đến khám bé mặc chiếc váy rất dễ thương và để tóc dài.

Lý do gia đình đưa bé đến khám là: “Chỗ đó của con tôi thấy nó kỳ kỳ. Không biết nó là trai hay gái, chắc pêđê quá”!

Khi khám bệnh nhi này, bác sĩ Mai Bá Tiến Dũng – trưởng khoa nam học BV Bình Dân – chẩn đoán bé T. bị dị tật bìu chẻ đôi. Dị tật này làm dương vật bé bị chôn vào giữa hai bìu và nằm cụp xuống phía dưới.

Dị tật này nhìn bên ngoài gần giống với cơ quan sinh dục nữ và khiến bé phải đi tiểu ngồi như bé gái. Bé T. được ghi nhận giới tính là gái khi mới chào đời nên gia đình làm khai sinh cho bé là gái và đặt tên là Phạm Thị T..

Các bác sĩ đã tư vấn cho gia đình phải thay đổi nhận thức và quen với việc bé T. là trai.

Thay đổi bắt đầu từ việc không gọi con bé mà phải là thằng bé, không cho bé mặc váy mà chuyển sang mặc quần áo con trai, cắt tóc ngắn như bé trai bình thường.

Cùng thời gian này, một bệnh nhân đã lập gia đình cũng đến BV Bình Dân khám vì vô sinh, quan hệ tình dục không được. Khi khám bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị dị tật lỗ tiểu nằm vị trí bất thường, dương vật bị quặp lại như cần câu…

Ngoài ra, BV còn tiếp nhận một bệnh nhân khác bị dị tật hiếm gặp: dương vật bị “nhốt” trong thành bụng.

Một bệnh nhân khác cũng bị dị tật rất đặc biệt, dương vật không chỉ bị quặp xuống dưới mà còn bị xoắn lại làm cho mỗi lần đi tiểu thì nước tiểu cứ chảy xoay lòng vòng và văng lung tung. Bệnh nhân này vừa mắc cỡ vừa không biết khám ở đâu và đang chuẩn bị tiền để đi Thái Lan phẫu thuật.

Các bệnh nhân nói trên sẽ được chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tạo hình niệu – dục ở nam giới của Hoa Kỳ và thế giới là giáo sư Joel Gelman – giám đốc Trung tâm tạo hình tiết niệu của Đại học California, Irvine (Hoa Kỳ) – trực tiếp phẫu thuật bằng phương pháp mới hiện đại trong tháng 12-2014.

Nhận diện bất thường

Theo bác sĩ Tiến Dũng, đa số bệnh nhân đến khám tại BV Bình Dân đều ở tuổi trưởng thành do không biết bị bất thường cơ quan sinh dục nam. Nhiều phụ huynh cũng không biết con mình bị dị tật cơ quan sinh dục dù “nhìn thấy nó cũng kỳ kỳ”.

Trong khi hiện nay có rất nhiều dạng bất thường cơ quan sinh dục nam mà nhiều người chưa biết. Trong đó có năm loại bất thường cơ quan sinh dục nam hay gặp sau:

Niệu đạo đóng thấp: thường gặp ở trẻ sinh non, nhẹ cân, với tần suất mắc 1/300 trẻ sinh sống. Phụ huynh có thể nhận biết bệnh con mình khi thấy miệng niệu đạo mở ra ở mặt bụng dương vật (trẻ không tiểu ra ở quy đầu mà ở thân dương vật), dương vật cong, thiếu da quy đầu mặt bụng và dư da ở mặt lưng.

Thời điểm phẫu thuật (sửa thẳng dương vật, tạo hình niệu đạo) tốt nhất lúc trẻ 2-6 tuổi.

Niệu đạo đóng cao: thường gặp ở trẻ sinh non, tần suất mắc 3,3/100.000 trẻ sinh sống. Trẻ cần được phẫu thuật sớm từ lúc 6 tháng tuổi.

Thường trẻ có niệu đạo ngắn, khiếm khuyết mặt lưng niệu đạo, dương vật dẹp, vuông. Với bất thường này, trẻ đi tiểu không kiểm soát, nước tiểu thấm ướt liên tục, bàng quang lộ thiên.

Cong dương vật bẩm sinh: có tần suất mắc khoảng 0,04-0,6%, với các hình thức cong lệch trái, lệch phải, cong xuống, cong lên hoặc vừa cong vừa lệch. Hiện tượng cong chỉ xuất hiện khi dương vật ở trạng thái cương. Bệnh nhân sẽ được phẫu thuật sửa thẳng dương vật.

Cong dương vật mắc phải: Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, với sự xuất hiện một mảng xơ cứng trên thân dương vật, lúc đầu thường kèm đau, nhưng sau đó vài tháng thì không đau và phát triển dần làm cong biến dạng dương vật và có thể gây rối loạn cương.

Thời điểm phẫu thuật: khi độ cong ổn định (thời gian khoảng 6-12 tháng) kể từ khi có triệu chứng cong.

Dị tật bìu chẻ đôi: Đây là một dị tật hiếm gặp nhưng thường đi kèm với những bất thường nhiễm sắc thể. Cần phải điều trị vì hình dạng bất thường của bìu khiến người bệnh không tự tin khi giao tiếp, thiếu thẩm mỹ.

Cha mẹ là bác sĩ đầu tiên

“Với những bất thường ở cơ quan sinh dục nam, sau khi được phẫu thuật, ngoài việc trả lại hình dáng cơ quan sinh dục gần như bình thường, người bệnh còn có đời sống tình dục bình thường và chức năng sinh sản không bị ảnh hưởng” – bác sĩ Tiến Dũng cho biết.

Theo bác sĩ Tiến Dũng, việc phẫu thuật tạo hình nhằm sửa chữa những khuyết tật cơ quan sinh dục giúp cải thiện tâm lý cho người bệnh và chức năng sinh lý.

Thực tế rất nhiều bệnh nhân có mặc cảm, ngại sinh hoạt tập thể (như đi bơi) và không dám đi vệ sinh nơi công cộng nếu nơi đó không có chỗ riêng tư.

Ngoài ra, bệnh nhân đi tiểu rất khó khăn do nước tiểu không đi theo cách bình thường của nam giới. Với dị tật bìu chẻ đôi, lỗ tiểu thường nằm sát hậu môn nên vùng kín của bệnh nhân bị hôi hám vì vệ sinh không được. Người bệnh còn luôn tự ti, mặc cảm về tâm lý do bị gọi bằng những từ ngữ nặng nề là “pêđê”, “lưỡng giới”.

Lâu nay việc phát hiện bất thường cơ quan sinh dục còn bị bỏ sót do lúc bé chào đời “bà mụ” chỉ nhìn thoáng qua để xác định giới tính chứ không có động tác khám.

Để phát hiện sớm bệnh của con mình, cha mẹ hãy là “bác sĩ” đầu tiên của con. Tốt nhất cha mẹ nên dành thời gian tắm cho trẻ 1-2 lần mỗi tuần và kiểm tra, khi nghi ngờ cơ quan sinh dục trẻ không rõ ràng hãy đưa trẻ đi khám đúng chuyên khoa để được điều trị đúng và phẫu thuật trước 6 tuổi.

Phẫu thuật sớm giúp trẻ đi học bình thường và hòa nhập xã hội, tránh bị bất thường tâm lý do mặc cảm bệnh tật gây ra. Tốt nhất khi trẻ đi học mẫu giáo (3 tuổi), ngoài khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ nên vui lòng kiểm tra nhằm phát hiện sớm bất thường cơ quan sinh dục của trẻ.