Chúa Nhật XXXI TN A – 2014-Lễ Các Linh Hồn: Sự hiện diện gần gũi của người đã khuất

 Chúa Nhật XXXI TN A – 2014-Lễ Các Linh Hồn

Sự hiện diện gần gũi của người đã khuất

Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK

Lời mở

Hôm nay chúng ta mừng các bậc tổ tiên, ông bà và những người thân yêu đã khuất của chúng ta đang ở bên Chúa, chung hưởng niềm vui, bình an. Nhưng cũng không thiếu những người trong số họ chưa được hưởng trọn vẹn hạnh phúc bên Chúa và đang cần đến các thánh lễ, lời kinh, việc hy sinh, bác ái của chúng ta để giúp họ thanh tẩy trọn vẹn.

Cuộc sống trần thế, với những bon chen, lo lắng, mệt mỏi , rất nhiều khi làm chúng ta tập trung vào những người đang sống với các công việc hằng ngày mà quên đi việc trợ giúp những người đã khuất. Chúng ta cũng chưa cảm nghiệm được sự hiện diện gần gũi của những người đã khuất nên rất nhiều khi chúng ta quên lãng họ.

1. Những tình trạng sống

Những quan niệm đạo đức lỗi thời về thiên đường, luyện ngục, hoả ngục, mà một số người vẫn còn đang giữ, đã làm họ xa cách người đã khuất và hiểu sai về tình thương của Chúa. Người ta thường nghĩ ngay đến một nơi chốn hơn là tình trạng sống của những người đã qua đời.

Người ta cho rằng thiên đường là chốn cực lạc ở trên cao, “sáng láng, vui vẻ vô cùng” với Chúa, Đức Mẹ, các thần thánh. Còn luyện ngục như một ngục tù tăm tối, mà những người đã khuất bị giam ở trong đó do tội lỗi xấu xa của họ ở trần thế, họ phải khóc lóc, đau khổ, chờ được thanh luyện hoàn toàn mới được “lên” thiên đường. Hoả ngục cũng là ngục tù giam giữ muôn đời những linh hồn tội lỗi, tàn ác, không thể hối cải, họ sống chung với ma quỷ, bị hành hạ, bị thiêu đốt bằng thứ lửa vô hình nên đau đơn khổ sở vô cùng và không bao giờ nhìn thấy Thiên Chúa! Những quan niệm này bắt nguồn từ những câu chuyện dân gian vay mượn từ các tôn giáo, nhất là từ Phật giáo, về 18 tầng địa ngục do Diêm Vương cai quản, về ác quỷ hành hạ người chết bằng đủ loại khổ hình.

Giáo hội Công giáo, với sách Giáo lý Hội thánh Công giáo (GLHTCG), đang mời gọi chúng ta thay đổi những quan niệm lỗi thời ấy để hiểu rằng thiên đàng (x. số 1023-1029), luyện ngục (x. số 1030-1032) và hoả ngục (x. số 1033-1037) là những tình trạng sống của con người chứ không phải là nơi chốn. Mỗi người chúng ta, ngay khi bước qua ngưỡng cửa cuộc đời là cái chết, không còn bị giới hạn bởi vật chất, không gian, thời gian nên thấy ngay được Thiên Chúa là Đấng tốt lành, nhân từ, trong sạch, công minh vô cùng và còn thấy Chúa mãi mãi trong đời sống vĩnh hằng. Ngài như một tấm gương trong, cho ta soi mình vào đó, để thấy được mọi ý nghĩ, lời nói, việc làm trong toàn bộ đời sống trần thế. Từ đó ta cũng thấy ngay mình xứng đáng nhận tình trạng sống nào: thiên đường, luyện ngục hay hoả ngục. Đó là sự “phán xét’ riêng chứ không phải Chúa bỏ con người lên chiếc cân để cân tội phúc của từng người như chúng ta  đã được dạy trong các lớp giáo lý “vỡ lòng” thời thơ ấu.

Vì thế, thiên đàng là tình trạng của người được kết hợp trọn vẹn với Chúa, được chia sẻ sự sống kỳ diệu vĩnh hằng của Chúa là nguồn của chân thiện mỹ, của hạnh phúc vô biên. Luyện ngục là tình trạng của người thấy mình tội lỗi, nhơ bẩn. Họ muốn kết hợp trọn vẹn với Chúa, nhưng thấy mình không xứng đáng, nên còn ngăn cách về tinh thần, dù lúc nào họ cũng thấy Chúa trước mặt. Họ ăn năn hối hận, nhưng vì họ không còn tự do để tạo nên công phúc cho mình nên cần những lời cầu nguyện, hy sinh, bác ái của chúng ta để giúp họ thanh luyện. Hoả ngục là tình trạng của người đã quyết tâm cắt đứt sự hiệp thông với Chúa, cho đến giây phút cuối cùng của cuộc đời. Bây giờ thấy Chúa tốt lành, yêu thương như vậy nên họ hối hận, tự dằn vặt mình, đau khổ tột cùng vì không còn hy vọng được tha thứ. Đó mới là ngọn lửa thiêng liêng đốt cháy tâm hồn họ, vì Chúa chẳng phạt ai và dùng hình khổ nào. Những kiểu diễn tả trong Tin Mừng: “bị trói chân tay, ném vào nơi tối tăm, ở đó khóc lóc nghiến răng…” (x. Mt 8,12; 23,42; 24,51; 25,30) chỉ là những hình ảnh diễn tả ý nghĩa ẩn dụ về đau khổ, dằn vặt khủng khiếp mà ta cần phải tìm hiểu khi đọc Thánh Kinh (x. GLHTCG, số 112-119).

Vì Chúa ở khắp mọi nơi nên thiên đàng, luyện ngục, hoả ngục là tình trạng sống khác nhau của tất cả những thụ tạo, bao gồm cả thiên thần, quỷ dữ và con người, dù sống hay đã chết, ở khắp mọi nơi tuỳ vào thái độ, đóng kín hay mở ra cho Thiên Chúa.

2. Mở ra với siêu việt và hướng đến vô biên

Giáo Hội quả quyết rằng: “Mở ra với siêu việt là một đặc tính của con người ( vì họ được dựng nên theo hình ảnh và giống như Thiên Chúa), con người mở ra với Đấng vô biên cũng như với mọi loài thụ tạo. Con người mở ra với sự hiện hữu sung mãn, với chân trời vô biên của hiện hữu” (x. Hội đồng Giáo hoàng Công lý và Hoà bình, Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo Hội Công giáo, số 130).

Điều xác định này hết sức quan trọng để ta hiểu hơn về việc tiếp cận với những người đã khuất, để cảm nhận được sự gần gũi của họ cũng như để giải đáp cho chúng ta nhiều vấn nạn về tiền kiếp, luân hồi, đầu thai, về việc cúng giỗ tổ tiên, tôn kính các anh hùng liệt sĩ có công với đất nước, về vấn đề ngoại cảm cũng như những vấn đề ma quỷ hiện hình, trừ tà ma, xua quỷ dữ…(x. Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, Cẩm nang Tân Phúc Âm hoá, tr. 383-401). Tuy nhiên, nhiều tín hữu, ngay cả linh mục, chưa quan tâm đến điều này, nên vẫn nói rằng: “Người chết là phải vào thiên đàng, luyện ngục hay hoả ngục, chứ không thể đi lang thang như mấy nhà ngoại cảm xem thấy và diễn tả”.

Thật ra, khi không còn bị giới hạn trong không gian và thời gian, các linh hồn ấy luôn hiện diện bên Chúa và vì Chúa ở khắp mọi nơi nên tình trạng sống của họ cũng có mặt ớ khắp nơi. Do đó, lúc nào họ lúc nào cũng ở gần chúng ta. Vì thế, khi dâng thánh lễ, Giáo Hội nhắc nhở ta về sự hiện diện của tất cả các thần thánh và những người đã khuất, dù họ chết ở Việt Nam hay ở Hoa Kỳ, dù chết cách ta hàng ngàn năm hay mới hôm nay. Tất cả đều quy tụ gần bàn thờ Chúa để cùng hiệp thông với nhau.  

Lý do là vì tất cả đều đang sống vì “Chúa là Thiên Chúa của người sống chứ không phải của kẻ chết” (Mt 22,32; Mc 12,27; Lc 20,38), “Chúa đã vĩnh viễn tiêu diệt tử thần” ( Is 25,8), “lau sạch nước mắt họ”, “và không còn sự chết nữa” (Kh 21,4). Tất cả đều nhờ Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa, “đã chết vì chúng ta” (Rm 5,5) “để hoà giải chúng ta với Chúa Cha” (Rm 5, 10-11). “Ý của Chúa Cha là tất cả những ai thấy người Con và tin vào người Con thì được sống muôn đời” (Ga 6,40). Đức Giêsu nói với cô Marta rằng: “Chính Tôi là sự sống lại và là sự sống” và Người đã chứng minh bằng việc cho anh Lazarô chết 4 ngày được sống lại. Sở dĩ chúng ta thấy xa cách các người thân yêu đã khuất bóng chỉ vì chúng ta không còn tin họ đang sống và đang hiện diện ngay bên cạnh ta.

Khi chúng ta tin tưởng vào Chúa Giêsu Kitô và gắn bó mật thiết với Người, chúng ta sẽ gặp gỡ được những người đã khuất cũng như các thần thánh vì tất cả đều là những thụ tạo được Ngôi Lời tạo dựng và làm thành thân thể mầu nhiệm của Người, gặp được cả “vạn vật đang lâm vào cảnh hư ảo, cùng rên siết và quằn quại” (Rm 8,20-23) trong hy vọng sẽ được chia sẻ sự sống vĩnh hằng với con người.

Khi gắn bó với Đức Giêsu là sự thật và sự sống, dù không theo đạo Công giáo, một số người có khả năng tiếp xúc và nhìn thấy người đã khuất.  Chúng ta đừng lạ lùng vì đó là ơn Chúa ban. Có những nhà ngoại cảm thật sự, nhưng cũng không thiếu nhà ngoại cảm giả dối. Họ có khả năng nhìn thấy, nghe được những hồn ma, xua trừ tà ma, quỷ dữ không khác những tông đồ của Chúa Giêsu thời xưa cũng như thời nay. Điều này giải thích cho chúng ta hiểu về những chuyện tâm linh khi đọc những cuốn sách như “Tái sinh ở Phương Tây” của  Vicki Mackenzie (NXB Phương Đông, 2010,), “Tiền kiếp và luân hồi có thật không?”, “Thông điệp của các chân sư” của Bác sĩ Brian L. Weiss (NXB Tôn Giáo, 2006, Lao Động, 2000), “Tự truyện của một Yogi” của Paramahansa Yogananda (NXB Lao Động, 2014) và nhiều sách tương tự,

Chúng ta sẽ hiểu thêm rằng nhở khả năng mở ra cho muôn loại thụ tạo, mỗi người không cần phải có nhiều kiếp theo vòng luân hồi như anh em Phật giáo giải thích, nhưng có thể tiếp xúc được với những người qua đời cách ta cả ngàn năm trước ở Tây Tạng, Ấn Độ hay ở bất cứ đâu, bởi vì tất cả đều đang sống, đều liên kết với nhau trong Đức Giêsu qua đời sống tốt lành, thánh thiện, đầy tình yêu của mình. Có những trường hợp được Chúa cho phép, các người đã khuất có thể hiển hiện một cách nào đó để xin ta giúp đỡ hoặc chính họ giúp đỡ, che chở ta trong đời sống ở trần gian. Vì chỉ sống một kiếp duy nhất nên ta hãy sống trọn vẹn kiếp này với tinh thần mở ra mãi mãi cho Chúa. Chính khi chúng ta gắn bó với Chúa Giêsu trong tình yêu dành trọn cho Người, ta lại có khả năng mở ra cho muôn loại thụ tạo để cứu độ tất cả vì từng giây phút ta sống, từng hành động ta làm đều có giá trị cao cả và sức cứu độ vô biên.

Lời kết

Như thế, ngày lễ Các Linh Hồn là một ngày vui để ta cảm nhận được sự gần gũi, thân thương của những người thân yêu đã khuất và tập lại bài học mở tâm trí ra để yêu thương muôn vật, muôn loài.