Chích văcxin là cách phòng bệnh hữu hiệu ở trẻ. Trong ảnh: chích văcxin viêm gan siêu vi B cho trẻ ở trạm y tế P.2, Q.Phú Nhuận, TP.HCM – Ảnh: N.C.T.

Theo ông Nguyễn Trần Hiển, chủ nhiệm dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia, hiện Liên minh Văcxin và tiêm chủng toàn cầu (GAVI) đã sẵn sàng hỗ trợ VN ba văcxin này trong những năm đầu đưa văcxin vào chương trình. Ông Hiển cho biết:

– Lý do đưa ba loại văcxin này vào chương trình vì đây là ba căn bệnh có tỉ lệ mắc cao, như tiêu chảy do virút thì 56% trẻ nhập viện ở VN do virút rota, còn viêm phổi là một trong số nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em, riêng phế cầu là một trong những tác nhân gây bệnh chính. Văcxin ngừa ung thư cổ tử cung do virút HPV có thể phòng một số bệnh đường sinh dục. Ba văcxin này được cho là ba văcxin hiệu quả và GAVI đang hỗ trợ các nước nghèo ba loại văcxin này.

* Trong số các bệnh có văcxin phòng ngừa, vì sao chương trình lại chọn ba văcxin kể trên mà không phải là văcxin phòng các bệnh như rubella chẳng hạn?

– Đây là các văcxin được cho là có hiệu quả trong phòng bệnh cho trẻ em. Còn các văcxin khác như rubella thì từ tháng 9-2014, VN sẽ triển khai chương trình tiêm ngừa cho 23 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi tiêm mũi văcxin phối hợp sởi – rubella miễn phí, chương trình này cũng do GAVI tài trợ. Trước mắt, chiến dịch bắt đầu từ tháng 9 nhằm giảm tỉ lệ mắc, giảm lây truyền từ trẻ em sang người lớn, giảm hội chứng rubella bẩm sinh, tiến tới loại trừ căn bệnh này. Loại trừ là quan trọng, như sởi đã đặt mục tiêu loại trừ từ năm 2012 nhưng ngay cả ở Nhật vẫn có nhiều ca mắc. Vấn đề là giảm thấp số mắc ở cộng đồng nhưng vẫn phải duy trì được tỉ lệ tiêm chủng cao ngay cả khi bệnh đã được loại trừ, như bệnh bại liệt VN đã thanh toán từ năm 2000 nhưng đến nay vẫn phải tổ chức uống văcxin bổ sung ở các tỉnh có tỉ lệ uống văcxin đạt thấp.

Ông Nguyễn Trần Hiển – Ảnh: Nguyễn Khánh

* Ba văcxin kể trên đều là văcxin đắt tiền, kế hoạch triển khai ở VN như thế nào để không ảnh hưởng tài chính đến việc triển khai các văcxin đã có, thưa ông?

– Trong hỗ trợ của GAVI thì các văcxin bổ sung cũng được miễn phí trong một số năm, sau đó các nước được hỗ trợ sẽ phải chi trả chi phí này. Chắc chắn phần ngân sách cho chương trình là rất lớn, quan điểm của tôi thì triển khai sớm chừng nào hay chừng ấy, nhưng GAVI yêu cầu Chính phủ VN phải có vốn đối ứng cho chương trình. Chi phí văcxin ngừa virút HPV (giá thị trường) khoảng 80 USD (khoảng 1,6 triệu đồng)/mũi tiêm, mỗi người cần tiêm ba mũi nhân với số trẻ em gái có chỉ định tiêm lên tới hàng triệu người. Chúng ta đã có kế hoạch chi tiết và GAVI sẽ hỗ trợ đến khi VN ra khỏi danh sách các quốc gia được hỗ trợ (thu nhập bình quân đầu người trên 1.500 USD/người trở lên). Hiện VN đã tiến gần mốc này rồi nên triển khai càng sớm sẽ nhận được hỗ trợ sớm hơn.

* Trong số các bệnh có và chưa có văcxin phòng, theo ông, loại nào đang gây nhiều khó khăn trong việc phòng chống?

– Bệnh có văcxin, theo tôi, bệnh sởi là đáng ngại, còn các bệnh có văcxin khác cơ bản đã giảm so với trước khi triển khai văcxin phòng bệnh như lao, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván. Còn bệnh chưa có văcxin thì tiêu chảy và viêm phổi là đáng ngại hơn cả.

LAN ANH