Phòng ngừa bệnh viêm mũi xoang

Một số người nhạy cảm với chất sát trùng trong nước hồ bơi nên dễ bị viêm xoang – Ảnh: Minh Đức 

Để giảm gánh nặng này, phòng bệnh được xem là phương pháp dễ thực hiện và ít tốn kém. Những yếu tố sau đây cần lưu ý trong phòng ngừa bệnh viêm mũi xoang.

Cần tránh:

* Tránh hít luồng không khí lạnh, khô: Không nên để mũi đối diện trực tiếp với luồng gió của máy lạnh hoặc máy quạt khi nằm ngủ, hoặc khi ngồi làm việc. Máy lạnh nên để 27-28 độ là phù hợp. Những trường hợp thay đổi đột ngột từ quá nóng sang quá lạnh hoặc ngược lại đều có thể làm tổn thương niêm mạc mũi xoang. Cần giữ ấm khi đi ngoài trời lạnh, trời mưa, đặc biệt với những ai phải làm việc quá khuya hoặc dậy quá sớm vì đây là những thời điểm dễ bị cảm và chuyển thành viêm mũi xoang.

* Tránh khói thuốc lá và không khí ô nhiễm: Khói thuốc lá, khói, bụi, các chất hóa học đều là những yếu tố kích thích có hại cho chức năng lông chuyển của mũi xoang. Nên có khẩu trang khi làm việc trong môi trường ô nhiễm. Nếu gia đình có người mắc bệnh viêm xoang, đặc biệt là trẻ em, thì người lớn khi hút thuốc nên ra khỏi phòng của trẻ. Người có thói quen hút thuốc nếu bị viêm xoang tốt nhất nên bỏ hẳn hút thuốc.

* Tránh đi máy bay khi bị nhiễm siêu vi: Khi nhiễm siêu vi, niêm mạc mũi xoang bị phù nề, các lỗ thông xoang có thể bị tắc một phần hoặc hoàn toàn. Do đó lúc máy bay cất cánh, hạ cánh sẽ có sự thay đổi đột ngột áp suất ở bên ngoài các xoang. Vì các lỗ thông xoang bị tắc nên mất cân bằng áp suất bên trong xoang và bên ngoài, làm nhức đầu đột ngột dữ dội, niêm mạc xoang chảy máu gây viêm xoang do chấn thương áp lực.

* Tránh bơi hồ bơi: Ở một số người, đặc biệt trẻ em, niêm mạc mũi xoang nhạy cảm với chất chlorine có trong thuốc sát trùng nước hồ bơi, rất dễ bị viêm mũi xoang khi đi tắm hồ bơi.

* Tránh stress: Khi làm việc quá sức, lo lắng nhiều, hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu rất dễ bị nhiễm trùng, trong đó mũi xoang dễ bị nhiễm nhất vì là cơ quan lọc không khí trước khi đưa vào cơ thể.

* Tránh uống rượu bia quá nhiều: Rượu, đặc biệt là bia, làm niêm mạc mũi xoang phù nề, do vậy rất dễ đưa đến bệnh viêm xoang.

Nên làm:

* Chăm sóc tốt cơ thể khi nhiễm siêu vi: Trong khoảng 80-90% trường hợp nhiễm siêu vi, dân gian thường gọi chung là cảm, bệnh nhân sẽ bị ho, sổ mũi, đau họng, đau nhức cơ khắp cơ thể và sốt, các triệu chứng này thường tự khỏi sau 5-10 ngày. Nhưng cũng có những bệnh nhân các triệu chứng này không thuyên giảm mà chuyển thành viêm mũi xoang cấp. Để phòng ngừa viêm mũi xoang khi bị nhiễm siêu vi nên nhỏ thuốc co mạch mũi, duy trì sự thông thoáng của mũi xoang, uống nước nhiều, dinh dưỡng tốt, giữ ấm và tránh bụi bẩn.

* Điều trị tích cực viêm mũi dị ứng: Người bị viêm mũi dị ứng thường có các triệu chứng hắt xì, chảy mũi, ngứa mũi và nghẹt mũi khi tiếp xúc với dị nguyên, các triệu chứng này có thể quanh năm hoặc theo mùa. Khi đó niêm mạc mũi xoang bị phù nề, tiết dịch, nếu không điều trị tích cực sẽ dẫn đến viêm xoang do bội nhiễm vi khuẩn từ môi trường. Muốn phòng bệnh tốt nhất nên tránh tiếp xúc với dị nguyên đã biết, rửa mũi bằng nước muối sinh lý hằng ngày, khám và sử dụng các loại thuốc chống dị ứng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

* Làm việc và nghỉ ngơi điều độ, tập thể dục thường xuyên: Sự điều tiết các hoạt động làm việc và thể dục đúng mực giúp hệ miễn dịch cơ thể mạnh mẽ, các cơ quan hoạt động điều hòa, cơ thể khỏe mạnh về mọi mặt, trong đó có sự hoạt động của mũi xoang.

* Chích ngừa cúm hằng năm: Việc chích ngừa cúm làm giảm đáng kể số lần bị bệnh, do vậy được xem là biện pháp rất có hiệu quả trong phòng ngừa viêm mũi xoang.

* Rửa tay sạch nhiều lần trong ngày: Vi khuẩn, virút có mặt khắp mọi nơi, đặc biệt trong những mùa dịch cúm. Việc rửa tay sạch sẽ khi tiếp xúc với các vật dụng chung hoặc khi bắt tay người khác có vai trò cực kỳ quan trọng trong phòng ngừa viêm mũi xoang, đặc biệt ở trẻ em.

* Uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây và rau xanh: Nước giúp làm loãng niêm dịch nên sự dẫn lưu của mũi xoang tốt hơn, tránh sự ứ đọng bụi bẩn và vi khuẩn. Trái cây và rau xanh cung cấp cho cơ thể nhiều chất chống oxy hóa và vitamin, giúp hệ miễn dịch của cơ thể mạnh hơn trong phòng chống nhiễm trùng.

BS Nguyễn Trương Khương
(Bệnh viện FV TP.HCM)