Chấm dứt thời “có xin mới cấp”

 Theo Cục NTBD, các sở địa phương sẽ cùng phối hợp với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực NTBD để cùng thực hiện. Đây được coi là động thái tích cực sau rất nhiều năm việc cấp phép phổ biến cho các ca khúc trước năm 1975 gây phiền hà cho nghệ sĩ và nhà sản xuất.

Tuổi Trẻ có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đăng Chương (cục trưởng Cục NTBD) về chủ trương này:

* Thưa ông, sau nhiều năm thực hiện chế độ phải xin thì mới cấp, tại sao đến thời điểm hiện nay Cục NTBD lại chủ động việc cấp phép phổ biến cho những ca khúc này?

– Mục đích đầu tiên của chúng tôi là thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước về hòa hợp dân tộc đối với cộng đồng người VN đang sống ở nước ngoài, đặc biệt là đối với các nhạc sĩ từng sống trong chế độ cũ. Bên cạnh đó, việc thẩm định chất lượng nghệ thuật của các bài hát trước năm 1975 cũng góp phần vào việc nâng cao nhu cầu thưởng thức của khán giả. Những bài hát ca ngợi quê hương, đất nước, tình yêu hay khát vọng của con người có chất lượng nghệ thuật thì phải cho phép phổ biến.

Hơn nữa, việc cấp phép này sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực NTBD chủ động nắm được bài hát nào được phép phổ biến để thuận tiện hơn trong việc làm hồ sơ xin cấp phép biểu diễn hoặc sản xuất băng đĩa. Nếu cục không thu thập, công bố công khai trên báo chí, website thì doanh nghiệp sẽ lúng túng, không biết bài nào được cấp, bài nào chưa. Hiện nay khối lượng các bài hát chưa được phép phổ biến rất lớn. Giai đoạn hơn 30 năm khi đất nước bị chia cắt, bản thân các nhạc sĩ người VN ở phía Nam vĩ tuyến 17 sáng tác rất nhiều. Chúng tôi cho rằng đây là việc làm hết sức cần thiết.

Không riêng gì các sở, chúng tôi cũng mong muốn các doanh nghiệp, cá nhân nếu có trong tay các ca khúc được sáng tác trước năm 1975 tại miền Nam hay ca khúc vừa sáng tác của các nhạc sĩ VN tại hải ngoại thì gửi về Cục NTBD. Khi tập hợp được một khối lượng ca khúc tương đối tốt, hội đồng nghệ thuật sẽ thẩm định và cục sẽ cấp phép dựa trên kết quả thẩm định này. Danh sách các bài hát được phép phổ biến sẽ được công bố công khai.

* Từ trước đến nay, việc cấp phép cho ca khúc sáng tác tại miền Nam trước năm 1975 vẫn để lại những khúc mắc giữa cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp. Theo ông, đâu là nguyên nhân của khúc mắc này?

– Nguyên nhân là cơ quan nhà nước không công khai hóa các thủ tục hành chính và danh mục bài hát đã được phép phổ biến nên doanh nghiệp không nắm được. Cho nên dẫn đến tình trạng một loạt chương trình, danh mục bài hát được đưa ra mà không biết bài nào được cấp phép, bài nào chưa. Sau khi gửi hồ sơ, các sở mới rà soát rồi gửi văn bản đi văn bản lại thông báo những bài này chưa được phép phổ biến, bài kia được phép phổ biến… khiến doanh nghiệp bức xúc. Rất mất thời gian cho những người tổ chức chương trình biểu diễn lẫn ghi băng đĩa. Có thể nói đó là lỗi của cơ quan quản lý nhà nước và khi ta biết sai rồi thì phải có biện pháp khắc phục để giải quyết dứt điểm những tồn tại vướng mắc đó.

* Nhiều ý kiến phàn nàn danh mục các bài hát được phép phổ biến của Cục NTBD hơi khó truy cập vì mỗi lần đưa lên lại theo kiểu một bản tin, không thành một kho ngân hàng dữ liệu để tiện tra cứu?

– Đó là cách thức làm việc của tạp chí NTBD. Hiện nay, cục giao trách nhiệm cho tạp chí điều hành để ngoài thông tin quản lý nhà nước, tạp chí sẽ đưa toàn bộ thông tin hoạt động báo chí, ca múa nhạc… lên mạng. Tới đây cục sẽ có yêu cầu tạp chí phải có cách làm khoa học nhất để mọi người dễ dàng truy cập. Ví dụ chỉ cần gõ tên bài hát có thể tìm được ngay trong hàng nghìn hàng vạn bài được phép phổ biến. Còn bây giờ đưa lên nhưng chưa có sắp xếp khoa học.

Từ xưa đến nay việc chúng ta thẩm định và cho phép phổ biến là không thường xuyên. Chính vì vậy gây ra sự hiểu lầm là cơ quan quản lý nhà nước về nghệ thuật có cái nhìn sai hoặc khắt khe. Theo tôi, điều quan trọng vẫn là cách làm thế nào để bản thân nghệ sĩ, nhạc sĩ, khán giả hiểu một cách chuẩn xác việc làm của cơ quan quản lý nhà nước. Đổi mới 26 năm rồi, bản thân con người cũng phải đổi mới nhận thức tư duy. Nhưng vẫn phải có quá trình chứ không phải đổi ngay, mới ngay được.