Lục bình dày đặc biến nhiều dòng sông thành “sông chết” – Ảnh: An Huy

Theo đó, tuyến sông Sài Gòn TP.HCM sẽ đảm trách các đoạn chảy qua quận 1, 4, 7, 9, 12, Bình Thạnh, Thủ Đức và các huyện Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè; Bình Dương đảm nhận ở địa phận TP.Thủ Dầu Một, thị xã Bến Cát, H.Thuận An; Tây Ninh quản lý các huyện Trảng Bom, Dương Minh Châu.

Đối với tuyến sông Đồng Nai, TP.HCM đảm nhận đoạn đi qua Q.9; Bình Dương phụ trách thị xã Dĩ An; Đồng Nai là TP.Biên Hoà, các huyện Long Thành, Nhơn Trạch.

Trên tuyến sông Vàm Cỏ, Tây Ninh đảm nhận khu vực huyện Trảng Bom và Long An lo vớt lục bình tại 3 huyện Bến Lức, Đức Hoà, Cần Giuộc.

Các tuyến kênh ranh tỉnh Long An, TP.HCM đảm nhận khu vực các huyện Bình Chánh, Củ Chi; Long An lo H.Đức Hoà. Với tuyến kênh Thầy Cai, TP.HCM đảm nhận H.Củ Chi; Long An đảm nhận H.Đức Hoà; Tây Ninh vớt lục bình H.Trảng Bàng. Tuyến sông Cần Giuộc, TP.HCM đảm nhận H.Bình Chánh, H.Nhà Bè, còn tỉnh Long An sẽ đảm nhận 2 huyện Cần Giuộc và Cần Đước.

 Cản trở dòng chảy, “làm khó” tàu bè

Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, trên tuyến kênh Tham Lương đoạn từ cầu Trường Đai (P.13) đến cầu Bến Phân (P.15, Q.Gò Vấp), tàu, thuyền thường xuyên qua lại nhưng lục bình tạo thành từng mảng lớn trôi dọc trên kênh, cộng với rác thải sinh hoạt nổi lềnh bềnh khiến nguồn nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối, giao thông bị ách tắc.

Sông Vàm Thuật, đoạn chảy qua cầu Bến Cát trên QL1, ngăn cách giữa P.Thạnh Xuân và P.Thới An (Q.12) lục bình cũng chiếm gần như toàn bộ diện tích mặt nước.

Trong khi đó, là tuyến giao thông đường thuỷ huyết mạch của TP.HCM và các tỉnh phía nam, nhưng sông Sài Gòn cũng phải “kêu cứu” trước nạn lục bình. Đoạn qua cầu Bình Phước (Q.Thủ Đức) lục bình kết thành mảng khổng lồ trôi trên sông, càng về chiều càng dày đặc khiến tàu thuyền di chuyển chậm và vất vả tránh. Ông Trần Văn Út (quê Long An), lái tàu bơm cát trên địa bàn, cho biết thời gian thủy triều hạ (16 – 22 giờ) lục bình hai bên bờ và từ cầu Phú Long (Lái Thiêu, TX.Thuận An, Bình Dương) dạt về dày đặc trên sông, bám vào chân vịt khiến tàu di chuyển rất chậm, khó khăn. “Dân lái tàu thuyền như chúng tôi phải chấp nhận di chuyển khó khăn ngày qua ngày chứ không biết phải giải quyết sao”.

Ông Văn Tấn Dũng, ngụ tại xã Hiệp Phước, H.Nhà Bè, chủ 3 sà lan hoạt động hàng chục năm nay trên các tuyến sông, rạch thuộc TP.HCM, Long An, Tây Ninh… phân tích: “Lục bình phát triển rất mạnh ở những vùng nước ngọt và có địa hình cao như Tây Ninh, Bình Dương… Năm nào cũng vậy, nhất là vào mùa mưa lục bình ở những đoạn sông đó trôi theo con nước di chuyển về phía hạ lưu. Khi lục bình quấn vào sà lan, động cơ phải hoạt động công suất cao rất tốn kém nhiên liệu nhưng di chuyển vẫn hết sức khó khăn, bộ phận chân vịt phải làm việc liên tục để cắt đứt lục bình, tốc độ chậm”.

Liên ngành vào cuộc

Năm 2013, thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân, Sở KH-CN phối hợp UBND Q.Bình Thạnh tổ chức thí điểm sử dụng máy vớt lục bình và rác thải nổi, vận chuyển và xử lý làm phân bón tại Q.Bình Thạnh. Trung tâm R&D TECH cũng thiết kế, chế tạo, cung cấp một máy cắt, vớt rong, cỏ, lục bình trên sông, kênh, rạch. Đây là chiếc máy cắt rong cỡ nhỏ nhưng có tính năng cắt được ở độ sâu dưới mặt nước 1,8 m, có sức chứa  5 – 6 m3. Máy vừa có thể sử dụng cho cắt rong, cỏ trên hệ thống kênh cấp nước sạch về TP.HCM, vừa có thể cắt vớt lục bình trên kênh rạch kích thước trung bình của khu vực nội thành.

Vớt lục bình trên kênh Bến Nghé sáng 15.6 – Ảnh: Diệp Đức Minh

Thế nhưng lục bình vẫn phát triển rất nhanh và gây ra hàng loạt khó khăn cho giao thông thủy. Trước tình hình này, ngày 7.6 vừa qua, UBND TP.HCM yêu cầu các sở ngành, UBND quận, huyện lựa chọn phương án vớt lục bình, rong cỏ và rác thải phù hợp với đặc điểm của từng loại sông, kênh, rạch trên địa bàn…

Lãnh đạo Sở NN-PTNT TP.HCM nhìn nhận, mặc dù thời gian qua các địa phương đã tiến hành nhiều dự án cải tạo, nạo vét, khai thông dòng chảy, tổ chức các đợt thu gom, xử lý lục bình và cỏ dại, rác thải trên sông nhưng kết quả rất hạn chế. Đặc biệt, chưa có phương án xử lý, vớt ngay từ thượng nguồn các sông lớn và chưa có sự phối hợp giữa các bên nên việc xử lý chưa đồng bộ.