Sáng nay 1.10, Chủ tịch Uỷ ban T.Ư MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân đã dẫn đầu đoàn đại biểu Quốc hội thực hiện giám sát môi trường tại Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, tại địa bàn tỉnh Trà Vinh.
Giám sát bất thường dự án Nhiệt điện Duyên Hải
Sáng nay 1.10, Chủ tịch Uỷ ban T.Ư MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân đã dẫn đầu đoàn đại biểu Quốc hội thực hiện giám sát môi trường tại Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, tại địa bàn tỉnh Trà Vinh.
Ông Nguyễn Thiện Nhân cùng đoàn đại biểu Quốc hội giám sát tại dự án Nhiệt điện Duyên HảiTRƯỜNG SƠN
Đây là nội dung giám sát bất thường theo đề nghị của người dân huyện Duyên Hải (Trà Vinh), trước tình trạng ô nhiễm không khí, nước xả thải đang diễn ra ở đây. Trước đó, Bộ Tài nguyên – Môi trường cũng thực hiện giám sát tại dự án này vào tháng 3.2016.
Chưa có báo cáo hoàn thành công trình bảo vệ môi trường
Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 chính thức được đưa vào hoạt động từ tháng 1.2016, (thuộc Trung tâm Điện lực Duyên Hải, Trà Vinh). Nằm trong trung tâm này còn có các Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 2, 3 và 3 mở rộng, trong đó dự án Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải đầu tư theo hình thức BOT do Tập đoàn Janankusai của Malaysia làm chủ đầu tư, gồm 2 tổ máy với công suất 2 x 622,5 MW, khởi công trong giai đoạn 2016. Nhiệt điện Duyên Hải 3 và 3 mở rộng dự kiến sẽ vận hành lần lượt vào năm 2016 – 2017 và 2018.
Tại cuộc làm việc, đoàn giám sát yêu cầu Ban quản lý dự án trả lời về các vấn đề đã được đặt ra từ các cuộc làm việc trước đó, như việc Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1 đưa vào hoạt động từ đầu 2016 trong khi chưa có báo cáo hoàn thành công trình bảo vệ môi trường lên Bộ Tài nguyên – Môi trường và đến nay vẫn chưa thực hiện báo cáo này.
Vấn đề thứ hai là lượng xỉ thải ra trong quá trình hoạt động của Duyên Hải 1 là 1,6 triệu tấn xỉ/năm, bãi đổ xỉ của dự án là 100 ha, chỉ có khả năng đáp ứng trong 2,5 năm và đến nay đã sử dụng gần ½ diện tích, nhưng lượng xỉ khổng lồ này vẫn chưa chưa biết sẽ được sử dụng vào mục đích gì?
“Trong tương lai khi cả 4 nhà máy cùng hoạt động, lượng xỉ thải ra sẽ khoảng 2,8 triệu tấn/năm thì xử lý như thế nào? Dự án ban đầu được phê duyệt công nghệ thải xỉ ướt, nhưng sau lại chuyển sang xỉ khô. Thay đổi công nghệ khác với báo cáo tác động môi trường đã được phê duyệt như vậy có đúng quy trình không”, ông Nguyễn Thiện Nhân đặt câu hỏi.
Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 bị giám sát bất thường ẢNH TRƯỜNG SƠN
Đoàn giám sát cũng yêu cầu làm rõ một số vấn đề khác, như việc hệ thống xử lý chất thải công nghiệp của dự án được thực hiện không đúng quy trình đã báo cáo trước đó; việc nhà máy xả thải ngầm ra biển có đúng luật hay không? Việc tăng công suất của các tổ máy lên 5% so với dự kiến ban đầu đã được chấp thuận chưa, ảnh hưởng ra sao đến báo cáo tác động môi trường?…
Theo ông Đào Văn Chính, Chủ tịch UBND xã Dân Thành, tình trạng ô nhiễm không khí tại khu vực không như đại diện Ban quản lý dự án Nhiệt điện 3 trình bày. “Đã có thời điểm gió đưa một lượng lớn bụi bãi thải bám vào nhà cửa, hoa mầu của người dân”, ông Chính nói.
Đáng lo ngại, theo ông Chính, nguy cơ gây ô nhiễm biển của nhà máy rất lớn, trong khi người dân không được biết và không thể giám sát do nhà máy xả thải ngầm.
Ông Lữ Minh Tâm, Phó chủ tịch xã Đông Hải phản ánh thêm, người dân huyện Duyên Hải có nghề đánh bắt thuỷ sản, nên việc xả thải ra biển của Nhà máy nhiệt điện nếu có trục trặc gì sẽ gây thiệt hại lớn đến đời sống nhân dân.
Tại buổi tọa đàm về vấn đề chất thải công nghiệp sáng nay (10.5), nguyên Thứ trưởng Bộ TN-MT Đặng Hùng Võ đề nghị cần làm rõ việc có tham nhũng hay không khi cho phép Formosa xả thải ra biển.
Trước các vấn đề đặt ra, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Ban quản lý dự án Nhiệt điện 3, thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẳng định, công nghệ thải xỉ khô đang được áp dụng không gây ô nhiễm môi trường không khí, do được chuyển bằng đường ống khép kín từ nhà máy ra bãi xỉ. Bãi xỉ cũng làm ẩm, lu lèn và phun nước chống bụi định kỳ. Ông Dũng cũng khẳng định công nghệ này không tác động tới môi trường nước mặt, nước biển và nước ngầm…
Đại diện đơn vị này cũng cho biết, để chống tình trạng tro xỉ phát tán, sắp tới sẽ bố trí hệ thống phun nước liên tục đảm bảo tro xỉ bay cơ bản được kiểm soát tốt.
Về việc báo cáo hoàn thành công trình bảo vệ môi trường của dự án này chưa hoàn thành đã vận hành dự án, ông Dũng cho biết, đơn vị đã trình hồ sơ môi trường nhưng tại thời điểm đó, hồ sơ chưa hoàn chỉnh ngay được vì đặc thù của dự án EPC mang tính thời điểm.
“Dự án EPC chia thành 2 giai đoạn thi công và chuyển giao, vận hành. Sau khi đi vào hoạt động từ 1.2016 đến 1.2018 dự án mới hoàn thành đầy đủ công trình về mặt hồ sơ và thực tế công nghệ, sau khi nhà thầu hoàn thành nghiệm thu phải đưa vào vận hành ngay, nếu dừng máy sẽ gây tốn kém lớn”, ông Dũng nói.
Xả thải ngầm ra biển phải được kiểm soát chặt
Về việc xả ngầm ra biển, ông Dũng khẳng định đảm bảo không gây ô nhiễm và cũng cho rằng luật không cấm việc này. Tuy nhiên, ông Nguyễn Thế Đồng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên – Môi trường) cho rằng, theo quy định hiện hành, nước thải sau khi xử ý phải được xả tại điểm xả thuận lợi cho công tác kiểm tra, giám sát.
Theo ông Đồng, luật không cấm xả ngầm nhưng quy định rõ việc bố trí ở nơi thuận lợi để giám sát. Trường hợp nhà máy Duyên Hải đưa đường ống ngầm ra biển phải có giải trình về đánh giá tác động của việc xả thải này.
Kết luận phiên làm việc, Chủ tịch Uỷ ban T.Ư Mặt trận tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, hoạt động của Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1 trong 9 tháng qua góp phần tích cực cân đối năng lượng cả nước. Qua quá trình vận hành thấy được năng lực, trình độ đội ngũ kỹ sư, công nhân Việt Nam làm chủ công nghệ, đến nay không để xảy ra sự cố. Bước đầu khắc phục các sai sót trong quá trình khởi động, vận hành nhà máy được phát hiện hồi tháng 3.2016.
Đó là khẳng định của Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh tại cuộc tiếp xúc cử tri báo cáo kết quả kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá 14 của Đoàn ĐBQH TP.Đà Nẵng vào ngày 4.8.
Mặc dù vậy, theo ông Nguyễn Thiện Nhân, việc đưa vào vận hành dự án trong chưa có báo cáo hoàn thành công trình bảo vệ môi trường với lý do đặc thù được EVN đưa ra là chưa thuyết phục.
“Nhà nước đã có có quy định về chạy thử dưới 6 tháng, trước khi chạy chính thức đủ điều kiện nộp báo cáo về vấn đề này, chứ không lấy lý do chạy chính thức mới xác định được”, ông Nguyễn Thiện Nhân nói và cho biết, sẽ có văn bản chính thức gửi Bộ Tài nguyên – Môi trường về vấn đề này.
Riêng vấn đề xả thải ngầm ra biển, Chủ tịch Uỷ ban T.Ư Mặt trận tổ quốc Việt Nam đề nghị EVN và Bộ Tài nguyên – Môi trường phải thống nhất để đảm bảo việc xả không gây ô nhiễm và quan trọng nhất là phải giám sát chất lượng nước, không để ảnh hưởng đến môi trường, đời sống và sinh kế của người dân.
