ĐTC Phanxicô – Loạt Bài Giáo lý về Chúa Thánh Thần và Hiền Thê – 2. “Gió muốn thổi đâu thì thổi”. Ở đâu có Chúa Thánh Thần, ở đó có tự do
Anh chị em thân mến, chúng ta lấy đâu ra sự tự do này của Chúa Thánh Thần, vốn trái ngược với sự tự do ích kỷ? Câu trả lời nằm trong những lời mà Chúa Giêsu đã nói với những người đang lắng nghe Ngài vào một ngày nọ: “Nếu người Con giải phóng các ông, thì các ông sẽ thực sự là những người tự do” (Ga 8,36).
Quảng trường Nhà thờ Thánh Phêrô
Thứ Tư, 5 tháng 6 năm 2024
____________________________
Loạt Bài Giáo lý Về Chúa Thánh Thần và Hiền Thê:
Chúa Thánh Thần hướng dẫn. dân Chúa hướng tới Chúa Giêsu là niềm hy vọng của chúng ta.
Bài 2. “Gió muốn thổi đâu thì thổi”.
Ở đâu có Chúa Thánh Thần, ở đó có tự do
Anh chị em thân mến, chào anh chị em buổi sáng!
Trong bài giáo lý hôm nay, tôi muốn cùng các bạn suy tư về danh xưng Chúa Thánh Thần trong Kinh Thánh.
Điều đầu tiên chúng ta biết về một người là cái tên. Chính bằng tên của anh ấy mà chúng ta gọi anh ấy, phân biệt anh ấy và nhớ đến anh ấy. Ngôi Ba trong Ba Ngôi cũng có một tên: Ngài được gọi là Chúa Thánh Thần. Nhưng “Spirit” là phiên bản Latin hoá. Tên của Chúa Thánh Thần, Đấng mà những người nhận được mạc khải đầu tiên biết đến Ngài, tên mà các tiên tri, các tác giả thánh vịnh, Đức Maria, Chúa Giêsu và các Tông đồ đã cầu khẩn Ngài, là “Ruach”, có nghĩa là hơi thở, gió, luồng không khí.
Trong Kinh Thánh, tên gọi quan trọng đến mức nó gần như gắn liền với chính con người đó. Làm danh Chúa hiển thánh là làm cho chính Chúa và tôn vinh chính Chúa. Tên gọi không bao giờ chỉ là một cách gọi thông thường: nó luôn nói lên điều gì đó về người đó, nguồn gốc hoặc sứ mạng của người đó. Trường hợp tên Ruach cũng tương tự như vậy. Nó chứa đựng mạc khải nền tảng đầu tiên về Ngôi vị và chức năng của Chúa Thánh Thần.
Chính nhờ quan sát gió và những biểu hiện của gió mà các tác giả Kinh Thánh đã được Thiên Chúa dẫn dắt khám phá ra một loại “gió” có bản chất khác. Không phải ngẫu nhiên mà vào Lễ Hiện Xuống Chúa Thánh Thần ngự xuống trên các Tông Đồ kèm theo ‘tiếng gió mạnh ùa vào’ (x. Cv 2,2). Như thể Chúa Thánh Thần muốn đặt chữ ký của Người vào những gì đang xảy ra.
Vậy thì tên Ruach của Chúa Thánh Thần, cho chúng ta biết điều gì về Người? Hình ảnh gió trước hết diễn tả quyền năng của Chúa Thánh Thần. “Thần khí và quyền năng” hay “quyền năng của Thánh Thần” là sự kết hợp thường xuyên, xuyên suốt Kinh thánh. Vì gió là một sức mạnh áp đảo, một sức mạnh không thể khuất phục, thậm chí có khả năng làm lay động cả đại dương.
Tuy nhiên, một lần nữa, để khám phá ý nghĩa trọn vẹn của các thực tại trong Kinh Thánh, người ta không được dừng lại ở Cựu Ước mà cần đến với Chúa Giêsu. Bên cạnh sức mạnh, Chúa Giêsu sẽ nêu bật một đặc tính khác của gió: sự tự do của nó. Với Nicôđêmô, người đến thăm Ngài vào ban đêm, Chúa Giêsu long trọng nói: “Gió muốn thổi đâu thì thổi; ông nghe tiếng gió, nhưng không biết gió từ đâu đến và thổi đi đâu. Ai bởi Thần Khí mà sinh ra thì cũng vậy” (Ga 3,8).
Gió là thứ duy nhất tuyệt đối không thể kiềm chế, không thể “đóng chai” hay cho vào hộp. Chúng ta tìm cách “đóng chai” gió hoặc cho nó vào hộp: điều đó là không thể. Nó là miễn phí. Muốn bao bọc Chúa Thánh Thần trong các khái niệm, định nghĩa, luận điểm hoặc chuyên luận, như chủ nghĩa duy lý hiện đại đôi khi cố gắng thực hiện, là đánh mất Chúa Thánh Thần, vô hiệu hoá Chúa Thánh Thần hoặc giản lược Chúa Thánh Thần thành tinh thần thuần túy nhân loại, thành một tinh thần đơn giản của con người. Tuy nhiên, có một cám dỗ tương tự trong lĩnh vực Giáo hội, đó là cám dỗ muốn gói gọn Chúa Thánh Thần trong các giáo luật, các tổ chức, các định nghĩa. Thánh Thần sáng tạo và linh hoạt các thể chế, nhưng bản thân Ngài không thể được “thể chế hoá”, “được khách thể hoá”. Gió muốn thổi đâu thì thổi”, nên Thánh Thần phân phát các hồng ân của mình “tuỳ ý” (1Cr 12,11).
Thánh Phaolô sẽ biến điều này thành luật cơ bản của hành động Kitô giáo. Ngài nói: “Ở đâu có Thánh Thần của Chúa, ở đó có tự do (2 Cr 3,17). Một người tự do, một Chúa Kitô tự do, là người có Thánh Thánh Thần của Chúa. Đây là một quyền tự do rất đặc biệt, hoàn toàn khác với những gì người ta thường hiểu. Đó không phải là tự do làm điều bạn muốn, mà là tự do làm điều Chúa muốn! Không phải tự do làm điều thiện hay điều ác, mà là tự do làm điều tốt và làm điều đó một cách tự do, nghĩa là bằng sự lôi cuốn chứ không phải bằng sự ép buộc. Nói cách khác, quyền tự do của con cái chứ không phải nô lệ.
Thánh Phaolô ý thức rõ sự lạm dụng hoặc hiểu lầm có thể xảy ra đối với quyền tự do này. Ông viết cho các tín hữu Galát: “Quả thế, thưa anh em, anh em đã được gọi để hưởng tự do. Có điều là đừng lợi dụng tự do để sống theo tính xác thịt, nhưng hãy lấy đức mến mà phục vụ lẫn nhau” (Gl 5,13). Đây là một thứ tự do được thể hiện ở những gì dường như đối nghịch với nó, nó được thể hiện trong việc phục vụ, và đó là tự do đích thực trong việc phục vụ.
Chúng ta biết rõ khi nào sự tự do này trở thành “cái cớ cho tính xác thịt”. Thánh Phaolô đưa ra một danh sách luôn có giá trị: “tà dâm, ô uế, phóng đãng, thờ ngẫu tượng, phù phép, thù hận, bất hoà, ghen ghét, giận dữ, tranh chấp, bất bình, chia rẽ, ganh tị, say sưa, chè chén, cùng những điều khác giống như vậy” (Gl 5, 19-21). Nhưng sự tự do đó cũng cho phép người giàu bóc lột người nghèo, kẻ mạnh bóc lột kẻ yếu và mọi người bóc lột môi trường mà không bị trừng phạt. Và đây là một sự tự do xấu xí, nó không phải là sự tự do của Thánh Thần.
Anh chị em thân mến, chúng ta lấy đâu ra sự tự do này của Chúa Thánh Thần, vốn trái ngược với sự tự do ích kỷ? Câu trả lời nằm trong những lời mà Chúa Giêsu đã nói với những người đang lắng nghe Ngài vào một ngày nọ: “Nếu người Con giải phóng các ông, thì các ông sẽ thực sự là những người tự do” (Ga 8,36). Sự tự do mà Chúa Giêsu ban cho chúng ta. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Giêsu, nhờ Chúa Thánh Thần, làm cho chúng ta trở thành những người nam nữ thực sự tự do. Tự do phục vụ, trong tình yêu và niềm vui.
Cảm ơn anh chị em.
