Chúa Nhật XI TN C 2025. Lễ Chúa Ba Ngôi: Chúa Ba Ngôi trong đời sống hằng ngày

Chúa Nhật XI TN C 2025. Lễ Chúa Ba Ngôi

Chúa Ba Ngôi trong đời sống hằng ngày

Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK

Lời mở

Nói về Chúa Ba Ngôi, các nhà giảng thuyết thường nói đây là một mầu nhiệm vô cùng cao cả, không thể nào suy thấu và cảm nghiệm nên chỉ phải cúi đầu tin phục. Tuy nhiên, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu để nhận biết rằng Ba Ngôi là một Thiên Chúa vô cùng gần gũi và hoạt động không ngừng trong đời sống thường ngày của mỗi người.

1. Con người đi tìm những giải đáp thực tế cho đời sống

Từ khi con người hiện đại biết suy tư cách đây gần 200.000 năm, người ta luôn tìm cách giải đáp tất cả những gì có liên quan đến đời sống. Thấy trời đất, tinh tú, núi cao, biển rộng, sông dài và muôn loài sống động, họ tìm hiểu tại sao lại có chúng, ai đã dựng nên chúng? Họ nghĩ mình đã tìm được lời giải đáp nên tôn thờ các tạo vật đó như thần linh. Vì thế, khuynh hướng tôn giáo đa thần xuất hiện ở hầu hết các dân tộc trên thế giới như ở Ấn Độ, Thần đạo ở Nhật Bản, Lão giáo ở Trung Quốc và các tôn giáo bộ tộc ở châu Phi. 12 vị thần trên núi Olympus của Hy Lạp là một ví dụ cụ thể.

Từ thiên niên kỷ thứ 6 trước Công nguyên, nhờ tinh thần biết suy tư, nhất là được khoa học hỗ trợ, con người loại bỏ các sức mạnh thiên nhiên và vật chất ra khỏi danh sách thần linh vì biết rằng chúng chỉ là những vật thể vô hồn, không thể chi phối, tác động hay cứu độ con người. Con người cũng nhận ra rằng phải có một Đấng linh thiêng tối cao tạo thành muôn loài đồng thời cũng là nguồn của chân thiện mỹ và những giá trị tinh thần. Đấng đó là tinh thần tuyệt đối, và con người, với tinh thần tương đối, được Đấng đó tạo dựng và là hình ảnh của Ngài. Vì vậy con người dần dần nghiêng về tôn giáo độc thần như Do Thái giáo, Kitô giáo, Hồi giáo.

Một số vấn đề quan trọng được các tôn giáo giải thích bằng những huyền thoại khác nhau, nhưng lại không thuyết phục được những người có đầu óc suy tư. Ví dụ tại sao con người phải chết nếu bắt nguồn từ Thiên Chúa vĩnh hằng? Nếu muốn sống mãi, trẻ đẹp mãi, quyền lực vô song thì con người phải làm gì? Những điều tiêu cực như đói khát, bệnh tật, cái chết, tội lỗi, chiến tranh, dục vọng, âm phủ, quỷ dữ, tà ma… bắt nguồn từ đâu? Ai cai quản chúng? Phải làm gì để thoát khỏi chúng? Nếu con người bất lực trước chúng thì ai có thể cứu độ con người và thế giới?

Do đó, chúng ta thấy xuất hiện những tôn giáo khác như Phật giáo, Khổng giáo. Đức Phật Thích Ca nhận ra thực tại của con người là vô thường, vô ngã và đau khổ vì mọi sự đều thay đổi, chóng qua, không có gì trường tồn trên thế gian này. Tất cả được vận hành theo thập nhị nhân duyên, do nghiệp báo của mỗi người, chứ không có đấng sáng thế nào cả. Mỗi người tự tu tập theo tứ diệu đế và tự giải thoát mình khỏi vòng luân hồi để đạt tới cảnh an lạc của Niết Bàn chứ không cần đấng cứu độ nào cả.

Khổng Tử cũng chỉ tập trung vào vấn đề hạnh phúc nhân sinh và ít bàn đến các vấn đề bản tính tối hậu của con người và của thế giới. Ông nói: “Đạo thờ người còn chưa biết, làm sao biết được đạo thờ quỷ thần”. “Sự sống còn chưa biết, sao biết được cái chết?” (x. Luận Ngữ , XI. 11). Vì thế Khổng Tử hướng tới một chính thể đem đến cuộc sống yên vui cho dân chúng và sự hoà hợp cho mọi người. Ông giới thiệu con đường (đạo) để mỗi người có thể tu thân luyện đức trở thành chính nhân quân tử, từ đó gia đình được thuận hoà, quốc gia được điều hành trong trật tự và thế giới được an bình.

Từ thế kỷ 18, 19 trở đi, những khám phá mới của thuyết Big Bang về sự cấu thành vũ trụ và giả thuyết vạn vật tiến hoá của Darwin được các hệ tư tưởng Tư Bản và Cộng Sản phổ biến, khiến cho nhiều người không còn tin vào Đấng Tạo Hoá dựng nên muôn loài và là nguồn hiện hữu của mọi giá trị tinh thần. Thậm chí, người ta còn xác định rằng tinh thần cũng chỉ là kết quả của vật chất tiến hoá tuỳ theo từng cá nhân tự tạo lấy cho mình hay do xã hội con người xây dựng. Con người và xã hội loài người tự cứu độ chính mình chứ không cần một ai khác.

2. Chúa Ba Ngôi hiện diện trong đời sống

Chính trong bối cảnh nhiều người đánh mất niềm tin nhân danh những khoa học và hệ tư tưởng trên đây, thì những khám phá mới của khoa học trong khoảng hai chục năm gần đây lại giúp ta xác tín sự có mặt của Thiên Chúa.

Năm 2005, phương pháp so sánh protein và cấu trúc căn bản ADN của các loài giúp các nhà khoa học xây dựng cây gia hệ và phân tích di tích hoá thạch của các loài khiến cho giả thuyết tiến hoá của Darwin sụp đổ hoàn toàn. Bộ 20.000 gen người trong 23 đôi nhiễm sắc thể ở trong nhân của mỗi tế bào đã được giải mã năm 2022. Chúng bao gồm khoảng 3 tỉ base của ADN được sắp xếp theo một trật tự chính xác. Quả chuối có tới một nửa số base giống con người, nhưng trong mấy trăm triệu năm nay, chưa có quả chuối nào tự nhiên biến thành con bướm. Con tinh tinh có số base giống con người tới 95%, nhưng vài chục triệu năm nay, chưa có con tinh tinh nào tự nhiên biến thành người. (x. Bs. A. Roberts, Atlas Giải phẫu cơ thể người, NXB Y học, 2017, tr.14-19). Mỗi ngày có hàng triệu tế bào mới trong ta, hàng tỉ tỉ sự sống mới trên trái đất. Đấng Tạo Hoá từng giây từng phút vẫn tiếp tục tạo dựng trong con người và vũ trụ dù người ta chẳng nhận ra Ngài. Đó là công trình sáng tạo của Chúa Cha.

Những khám phá về bộ não của con người lại càng làm ta ngạc nhiên hơn nữa. Bộ não này có khoảng 100 tỉ tế bào thần kinh. Chúng truyền đi những xung động điện có thể đo được do những hạt hoá chất dẫn truyền thần kinh tạo nên, nhưng không ai đo được tư tưởng, tình cảm, yêu thương, giận ghét trong bộ não đó. Chúng tôi hỏi các nhà khoa học: “Tình yêu nằm ở đâu trong con người?”. Họ nói: “Không nằm ở đâu cả. Mổ trái tim chỉ thấy các sớ thịt. Mổ bộ não chỉ thấy các tế bào thần kinh”. Vậy mà từng giây phút mỗi người đang yêu thương, suy nghĩ, mơ ước hạnh phúc, đang mong được sống mãi, trẻ đẹp mãi mãi dù rằng thân xác biến đổi không ngừng. Vì thế cái định hình nên ta, cái xác định giá trị thật sự của ta chính là tinh thần. Nó tồn tại mãi mãi với ta vì không bị vật chất, không gian và thời gian chi phối. Chính nó mới khiến ta mơ ước về một sự cứu độ đã được Đức Giêsu, là Ngôi Con, thực hiện cho nhân loại và vũ trụ qua cái chết và sự sống lại của Người.

Những sự thật của khoa học và của đời sống, mà ta vừa nêu lên, chỉ là một phần rất nhỏ trong khối sự thật vô cùng lớn lao về con người và vũ trụ đang được các nhà khoa học khám phá và chỉ dạy cho ta. Nhưng dù chỉ là những người có mức độ hiểu biết bình thường, ta vẫn có thể tìm hiểu sâu xa hơn và cảm nhận được hạnh phúc dồi dào hơn nhờ Chúa Thánh Thần. Vì thế Chúa Giêsu nói với chúng ta: “Thầy còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi. Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn” (Ga 16,12-13). Chúa Thánh Thần là Ngôi Ba Thiên Chúa. Ngài là tình yêu nối kết Chúa Cha với Chúa Con và cũng nối kết chúng ta với Thiên Chúa.

Lời kết

Khi chúng ta yêu thương một cách trong sáng và quảng đại như Chúa Giêsu, chúng ta “có quyền hy vọng, và không phải thất vọng, vì Thiên Chúa đã đổ tình yêu vào lòng chúng ta, nhờ Thánh Thần mà Người ban cho chúng ta” (Rm 5,5). Amen.