28/02/2025

Chúa Nhật VIII Mùa Thường Niên Năm C 2025
Phục hồi sức khoẻ toàn diện

Chúng ta biết rằng con người là một thực thể phức tạp, vô cùng kỳ diệu với thể xác và tinh thần. Do đó sức khoẻ toàn diện gồm 4 yếu tố: thể chất, tâm thần, tâm lý và tâm linh. Đây là xu hướng điều trị mới của các nước tiên tiến.

Chúa Nhật VIII Mùa Thường Niên Năm C 2025

Phục hồi sức khoẻ toàn diện

Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK

Lời mở

Bài sách Huấn Ca (x. Hc 27,4-7) và bài Tin Mừng (x. Lc 6,39-45) đều nhắc đến một nguyên tắc vàng để biết mình, biết người. Đó là “xem trái thì biết cây”, “cây tốt sinh trái tốt”. Dưới ánh sáng của Chúa, chúng ta muốn tìm hiểu xem con người mình hiện nay thế nào: tôi có phải là trái tốt, quả ngọt của Chúa Giêsu? Thân xác tôi có mặc lấy sự trường sinh của Người? Con người tôi có toát ra sức khoẻ, vẻ đẹp, niềm vui, sự khôn ngoan và thánh thiện để người khác nhìn vào và nhận ra tôi là môn đệ Người? (x. 1Cr 15,54-58). Đây là dịp thuận tiện giúp ta tìm hiểu về sức khoẻ toàn diện của mình.

1. Sức khoẻ toàn diện của con người

Ngày 12/5/2024, tại đại học Cửu Long ở tỉnh Vĩnh Long, hơn 200 nhà khoa học thuộc nhiều quốc gia đến tham dự hội nghị quốc tế với chủ đề “Kiến thức về sức khoẻ trong cuộc cách mạng của thời đại kỹ thuật số”. Tôi được mời tham dự và đóng góp bài tham luận với đề tài “Một sức khoẻ toàn diện cho cá nhân và cộng đồng”. Xin tóm tắt vài điểm cơ bản về sức khoẻ toàn diện. (x. Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, Hội nhập văn hoá để loan báo Tin Mừng, NXB Đồng Nai, 2024, tr.321-345).

Chúng ta biết rằng con người là một thực thể phức tạp, vô cùng kỳ diệu với thể xác và tinh thần. Do đó sức khoẻ toàn diện gồm 4 yếu tố: thể chất, tâm thần, tâm lý và tâm linh. Đây là xu hướng điều trị mới của các nước tiên tiến. Nhưng ở Việt Nam nhiều bệnh viện thường chú trọng đến tình trạng thể chất của bệnh nhân, ít quan tâm đến các yếu tố khác.

Chúng ta có một thí dụ cụ thể. Một bệnh nhân có triệu chứng nhức đầu. Triệu chứng này có thể bắt nguồn từ việc thay đổi thời tiết, do cảm nắng, gặp mưa; đó là nguyên nhân thể chất. Nhức đầu có thể bắt nguồn từ việc người bệnh quá căng thẳng vì học thi, hoặc vì chơi game quá nhiều; đó là nguyên nhân tâm thần do bộ não làm việc quá mức. Nhức đầu cũng có thể do nguyên nhân tâm lý: ví dụ như bà vợ nhức đầu vì nghi ngờ chồng mình không chung thuỷ. Nhức đầu cũng có thể do tâm linh: tôi đã chữa cho một phụ nữ 27 tuổi luôn bị nhức đầu từ 1 đến 2 giờ sáng do nguyên nhân tâm linh. Chị đã đến các bệnh viện Chợ Rẫy, Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Tâm Thần nhưng không tìm ra bệnh. Bà mẹ dẫn chị đến các thầy pháp, nhưng cũng không khỏi. Sau khi hỏi chuyện tôi mới biết chị đã phá thai cách đây 7 năm. Đứa con muốn gần mẹ nhưng lòng cháu vẫn giữ mãi nỗi sầu hận vì đã bị người thân hất hủi, không cho sống. Tôi khuyên chị và bà mẹ xưng tội, làm hoà với Chúa, rồi xin lỗi cháu bé. Bệnh nhức đầu lập tức biến mất.

Nhiều bác sĩ hiện nay chỉ chữa triệu chứng, nhưng ít đi tìm nguyên nhân của bệnh tật. Người ta lạm dụng việc dùng thuốc và căn cứ vào những xét nghiệm mà không chú ý đến khả năng tự hồi phục và tự chữa lành của con người. Nhiều bác sĩ quên rằng dịch Covid-19 đã khiến hơn 5 tỉ người phải chích vaccine, mỗi người thường phải chích 2 hay 3 lần. Khi đưa hàng tỉ con virus được làm suy yếu qua vaccine để các bạch cầu trong cơ thể ta chiến đấu chống lại chúng và tạo nên hệ miễn dịch, thì các hạch bạch huyết phải nở lớn để sản xuất ra đủ bạch cầu. Do chích liên tục mấy lần nên chúng không còn co lại được như những khi ta bị vết thương thông thường. Vì thế chúng chặn các mạch máu trong cơ thể, nhất là các hạch bạch huyết đầy ở cổ khiến ta thiếu máu não, giảm trí nhớ, giảm tập trung, thiếu lệnh thần kinh đi khắp nơi, dẫn đến các bệnh tâm thần như trầm cảm… Các hạch bạch huyết ở nách và khuỷu tay chặn máu ra tay khiến ta cử động tay khó khăn, tê bì tay và hiện tượng cò súng ở các ngón tay. Các hạch bạch huyết ở háng và đầu gối chặn máu xuống chân khiến chân bị lạnh, đi đứng khó khăn, đau nhức và máu đen về tim bị chặn khiến giãn tĩnh mạch…

Chúng ta biết rằng bệnh tật hay sức khoẻ bắt nguồn từ 5 nguyên nhân chính. Thứ nhất là do người ta không cung cấp đủ chất bổ dưỡng cho cơ thể qua việc ăn uống, nhất là hít thở đủ Oxy để chuyển hoá máu đen thành máu đỏ. 90% người Việt Nam thở không đủ tiêu chuẩn. Nếu thở đủ Oxy ta sẽ rất khoẻ mạnh, thông minh. Thứ hai là nếp sinh hoạt như học hành, làm việc, nghỉ ngơi, giải trí, vận động thể dục, thể thao không điều độ. Thứ ba là do nhiễm trùng với đủ loại vi trùng, vi khuẩn, virus trong môi trường ô nhiễm hiện nay. Thứ tư là do các tai nạn gây ra khiến thân thể bị tổn thương. Thứ năm là do tuổi già, cơ thể và các cơ quan mỗi ngày một suy yếu. Quả thật, chúng ta rất cần phục hồi sức khoẻ toàn diện con người để tìm lại niềm vui, bình an, hạnh phúc trong đời sống. Nhưng phục hồi bằng cách nào?

2. Những phương cách phục hồi

Thánh Phaolô trong Bài đọc II (x. 1Cr 15,54-58) mang lại cho ta niềm vui hy vọng phục hồi. Chúng ta không còn sợ hãi vì “tử thần đã bị chôn vùi” khi Đức Giêsu Kitô chiến thắng tử thần bằng sự phục sinh của Người. “Vì vậy hãy luôn luôn thăng tiến trong công trình của Chúa. Hãy biết rằng công lao khó nhọc của anh em không phải là uổng phí trong Chúa” (1Cr 15,58).

Trong Mùa Chay Thánh sắp tới, chúng ta muốn dành thời giờ để phục hồi toàn diện con người. Trong đời sống cá nhân, ta cần làm quân bình các yếu tố thể lý, tâm thần, tâm lý, tâm linh. Trong đời sống xã hội, ta đổi mới các mối tương quan với Thiên Chúa, với tha nhân, với vạn vật và với chính mình. Trong tư cách là tín hữu Kitô, ta cần thống nhất các yếu tố trong đời sống nhân văn, trí thức, đạo đức và mục vụ truyền giáo.

Đức Giêsu đang sống trong ta và ở giữa chúng ta, vì chúng ta là chi thể trong thân thể mầu nhiệm của Người. Người sẽ giúp ta hồi phục sức khoẻ nhanh chóng, Người sẽ chữa lành các bệnh tật cho ta. Người sẽ tưới cây sự sống của ta bằng máu và nước từ cạnh sườn Người để ta phát sinh những hoa trái là ân sủng của Chúa Thánh Thần, giúp ta tìm lại được sự sống phi thường và tuyệt vời của chính Thiên Chúa.

Tuy nhiên, chính ta phải tích cực cộng tác với Người để tìm lại sức khoẻ toàn diện cho mình bằng những hành động cụ thể:

Để tìm lại sức khoẻ thể lý: ta nên đo lại huyết áp, nhịp tim, cân nặng, nhất là dung lượng khí thở để xem có ổn không. Ta cũng cần tìm xem mình có đang mắc tật bệnh hay triệu chứng hậu Covid nào để tìm cách chữa trị. Ta cần điều chỉnh nếp sinh hoạt hằng ngày cho điều độ, nhất là tập thở để tăng lượng Oxy trong máu.

Để tìm lại sức khoẻ tâm thần: tránh cho trí não căng thẳng và nhiễm bẩn, ta cần điều chỉnh các giờ lướt web, xem phim, chơi game. Ta có thể làm một bảng trắc nghiệm để đo chỉ số thông minh (IQ) của mình.

Để tìm lại sức khoẻ tâm lý: ta cần biết mình thuộc loại cá tính nào trong 8 loại cá tính thường gặp. Có các điểm mạnh, điểm yếu nào về cảm tính, hoạt tính, thứ tính? Có các khả năng nào, độ rộng ý thức là bao nhiêu và sửa chữa những mặt yếu trong cá tính bằng cách nào? Nhiều người, sau mấy chục năm sống, vẫn chưa biết mình hay con cái mình thuộc loại cá tính nào thì làm sao làm chủ được đời sống tâm lý?!

Để tìm lại sức khoẻ tâm linh: ta phải tăng cường việc cầu nguyện, suy niệm, tham dự thánh lễ, nhận các bí tích, làm việc bác ái để gắn bó với Chúa Giêsu và thở được Thần Khí tình yêu của Người.

Lời kết

Cầu chúc anh chị em phục hồi được sức khoẻ toàn diện cho mình cũng như cho những người thân yêu trong Mùa Chay Thánh. Amen.