ĐTC Phanxicô – Loạt Bài Giáo lý về Chúa Thánh Thần và Hiền Thê – 14. Những ân ban của Hiền Thê. Các đặc sủng của Chúa Thánh Thần để sử dụng chung
Các đặc sủng, tức những ân ban của Chúa Thánh Thần, được trao ban để phục vụ lợi ích chung, là những món quà thiêng liêng mà Hiền Thê của Đức Kitô – Giáo Hội – nhận lãnh và chia sẻ cho mọi người. Đây là dấu chỉ của tình yêu và sự hoạt động của Chúa Thánh Thần trong cộng đoàn tín hữu, nhằm xây dựng thân thể Đức Kitô và làm sáng danh Thiên Chúa qua các việc lành thánh và phục vụ.
Bài 14. Những ân ban của Hiền Thê: các đặc sủng của Chúa Thánh Thần để sử dụng chung.
Anh chị em thân mến, chào anh chị em buổi sáng!
Trong ba bài giáo lý gần đây, chúng ta đã bàn về công cuộc thánh hoá của Chúa Thánh Thần được thực hiện qua các bí tích, qua lời cầu nguyện và việc noi gương Đức Mẹ. Nhưng hãy lắng nghe điều mà Công đồng Vatican II đã nhấn mạnh: “Không chỉ qua các bí tích và các tác vụ của Giáo Hội mà Chúa Thánh Thần thánh hoá và hướng dẫn Dân Chúa, mà còn ‘ban phát các ân huệ tùy theo ý Người muốn’” (x. 1 Cr 12,11) (Lumen gentium, 12). Mỗi người chúng ta cũng có những ân sủng riêng mà Thánh Thần trao ban.
Vì vậy, đã đến lúc chúng ta nói về cách thứ hai mà Chúa Thánh Thần hoạt động, đó là hành động qua các đặc sủng. Hai yếu tố góp phần định nghĩa đặc sủng là gì. Đầu tiên, đặc sủng là một ân huệ được trao ban “vì lợi ích chung” (1 Cr 12,7), nhằm phục vụ mọi người, chứ không chủ yếu và thông thường để thánh hoá cá nhân, mà là để “phục vụ” cộng đoàn (x. 1 Pr 4,10). Thứ hai, đặc sủng là ân huệ được trao “cho một người” hoặc “một số người” cách đặc biệt, chứ không cho tất cả mọi người một cách đồng đều. Điều này làm đặc sủng khác với ân sủng thánh hoá, các nhân đức thần học, và các bí tích, vốn chung cho mọi người. Đặc sủng là một ân ban mà Thiên Chúa trao cho một cá nhân hay cộng đoàn cụ thể.
Công đồng cũng giải thích điều này. Chúa Thánh Thần “phân phát các ân sủng đặc biệt cho mọi tín hữu ở mọi bậc sống. Qua những ân ban này, Người làm cho họ trở nên xứng đáng và sẵn sàng đảm nhận các nhiệm vụ và sứ vụ khác nhau nhằm đổi mới và xây dựng Giáo Hội, theo lời của Thánh Phaolô Tông Đồ: ‘Sự biểu lộ của Thần Khí được ban cho mỗi người vì lợi ích chung’” (1 Cr 12,7).
Các đặc sủng là “trang sức” hay những hoa văn mà Chúa Thánh Thần phân phát để làm cho Hiền Thê của Đức Kitô thêm phần xinh đẹp. Vì thế, chúng ta hiểu được lý do tại sao văn bản Công đồng kết thúc với lời khuyên nhủ sau đây: “Những đặc sủng này, dù là nổi bật hơn hay đơn sơ và phổ biến hơn, đều phải được đón nhận với lòng tri ân và an ủi, vì chúng hoàn toàn phù hợp và hữu ích cho các nhu cầu của Giáo Hội” (Lumen Gentium 12).
Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI đã khẳng định: “Ai xem xét lịch sử thời kỳ hậu Công đồng đều có thể nhận ra quá trình đổi mới thực sự, thường diễn ra dưới những hình thức bất ngờ trong các phong trào sống động và làm cho sức sống vô tận của Giáo Hội thánh thiện trở nên hữu hình hơn.” Và đây chính là đặc sủng được ban cho một nhóm thông qua một cá nhân.
Chúng ta cần tái khám phá các đặc sủng, vì điều này giúp bảo đảm rằng việc thăng tiến vai trò giáo dân, đặc biệt là phụ nữ, được hiểu không chỉ như một thực tại mang tính tổ chức hay xã hội học, mà còn trong chiều kích Kinh Thánh và thiêng liêng. Thực vậy, giáo dân không phải là thành phần phụ thuộc, hay những cộng tác viên ngoại vi, cũng không phải là “lực lượng hỗ trợ” cho hàng giáo sĩ. Họ có những đặc sủng và ân ban riêng để đóng góp vào sứ mạng của Giáo Hội.
Khi nói về các đặc sủng, chúng ta cần xua tan một hiểu lầm: rằng đặc sủng chỉ là những ân ban hoặc khả năng phi thường và lạ thường. Thực ra, chúng là những ân ban bình thường—mỗi người đều có đặc sủng riêng—và những ân ban này mang giá trị phi thường khi được Chúa Thánh Thần soi dẫn và sống bằng tình yêu trong đời sống hàng ngày. Đây là điều quan trọng vì nhiều Kitô hữu cảm thấy buồn hay thất vọng khi nghĩ rằng họ không có đặc sủng và cho rằng mình thuộc “hạng hai.” Thánh Augustinô đã dùng một hình ảnh sống động để giải thích: “Nếu con yêu thương, thì con đã có tất cả. Mắt nhìn, nhưng không phải chỉ vì chính nó mà còn vì toàn thân; tương tự, các đặc sủng trong cộng đoàn cũng là của tất cả mọi người.”[1]
Điều này tiết lộ bí quyết tại sao Thánh Phaolô gọi đức ái là “con đường trổi vượt hơn cả” (1 Cr 12,31): bởi vì đức ái làm tôi yêu mến Giáo Hội, hoặc cộng đoàn nơi tôi sống, và trong sự hiệp nhất, mọi đặc sủng—không chỉ một vài—đều là “của tôi”, giống như các đặc sủng “của tôi”, dù nhỏ bé, cũng thuộc về tất cả và phục vụ lợi ích chung. Đức ái làm phong phú các đặc sủng, biến đặc sủng của một người thành đặc sủng của mọi người. Cám ơn anh chị em!
____________________________________________
[1] Thánh Augustinô, Giải thích Tin Mừng Gioan, 32,8.
____________________________________________
