ĐTC Phanxicô – Loạt Bài Giáo lý về Chúa Thánh Thần và Hiền Thê – 13. Một lá thư được viết bằng Thần Khí của Thiên Chúa hằng sống: Đức Maria và Chúa Thánh Thần
Trong buổi tiếp kiến chung tại Quảng trường Nhà thờ Thánh Phêrô, ngày 13/11/2024. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tiếp tục loạt bài giáo lý của ngài về Chúa Thánh Thần và Hiền thê. Chúa Thánh Thần hướng dẫn dân Chúa đến với Chúa Giêsu, hy vọng của chúng ta; ngài nhấn mạnh tới Đức Maria và Chúa Thánh Thần.
Bài 13. Một lá thư được viết bằng Thần Khí của Thiên Chúa hằng sống: Đức Maria và Chúa Thánh Thần
Anh chị em thân mến, chào anh chị em buổi sáng!
Trong số nhiều phương tiện khác nhau mà Chúa Thánh Thần thực hiện công cuộc thánh hoá của Người trong Giáo hội – Lời Chúa, các Bí tích, lời cầu nguyện – có một phương tiện hoàn toàn đặc biệt, đó là lòng sùng kính Đức Mẹ Maria. Trong truyền thống Công Giáo có câu châm ngôn này, câu nói này: “Ad Iesum per Mariam”, nghĩa là “đến với Chúa Giêsu qua Đức Maria”. Đức Mẹ cho chúng ta thấy Chúa Giêsu. Mẹ luôn mở cửa cho chúng ta! Đức Mẹ là người mẹ cầm tay dẫn dắt chúng ta đến với Chúa Giêsu. Đức Mẹ không bao giờ chỉ vào chính mình, Đức Mẹ chỉ vào Chúa Giêsu. Và đây là lòng sùng kính Đức Mẹ Maria: hướng về Chúa Giêsu qua bàn tay của Đức Mẹ. Đấng trung gian đích thực và duy nhất giữa chúng ta và Chúa Kitô, được chính Chúa Giêsu chỉ ra, là Chúa Thánh Thần. Đức Maria là một trong những phương tiện mà Chúa Thánh Thần sử dụng để đưa chúng ta đến với Chúa Giêsu [1].
Thánh Phaolô định nghĩa cộng đồng Kitô hữu là “một bức thư của Chúa Kitô được chúng ta quản lý, không phải viết bằng mực nhưng bằng Thánh Thần của Thiên Chúa hằng sống, không phải trên những tấm bia đá nhưng trên những tấm bia bằng thịt” (2 Cr 3,3). Là môn đệ đầu tiên và là hình ảnh của Giáo hội, Đức Maria cũng là một bức thư được viết bằng Thánh Thần của Thiên Chúa hằng sống. Chính vì lý do này, Đức Maria có thể “được mọi người biết đến và đọc được” (2 Cr 3,2), ngay cả những người không biết đọc sách thần học, những “người bé nhỏ”, những người mà Chúa Giêsu nói rằng những mầu nhiệm của Vương quốc, vốn ẩn giấu đối với những người khôn ngoan, đã được tiết lộ cho họ (x. Mt 11,25).
Khi nói “Xin vâng” – khi Đức Maria chấp nhận và nói với Thiên thần, “Vâng, xin ý Chúa được thực hiện” và chấp nhận làm mẹ của Chúa Giêsu – thì cũng giống như Đức Maria đã nói với Thiên Chúa: “Này con đây, con là tấm bia để Chúa viết: xin Chúa viết những gì Chúa muốn, xin Chúa làm cho con những gì Chúa Tể muôn loài mong muốn” [2]. Vào thời đó, người ta viết trên những tấm bia bằng sáp; ngày nay chúng ta có thể nói rằng Đức Maria hiến mình như một trang giấy trắng mà Chúa có thể viết bất cứ điều gì Người muốn. Lời “Xin Vâng” của Đức Maria với Thiên Thần – như một nhà chú giải nổi tiếng đã viết – tượng trưng cho “đỉnh cao của mọi hành vi tôn giáo trước mặt Chúa, vì Mẹ thể hiện, theo cách cao nhất, sự sẵn sàng thụ động kết hợp với sự sẵn sàng chủ động, sự trống rỗng sâu sắc nhất đi kèm với sự viên mãn lớn nhất” [3].
Vậy thì, đây chính là cách Mẹ Thiên Chúa trở thành công cụ của Chúa Thánh Thần trong công trình thánh hoá của Người. Giữa vô vàn lời nói và văn bản về Chúa, Giáo hội và sự thánh thiện (mà rất ít người hoặc không ai có thể đọc và hiểu đầy đủ), Mẹ gợi ý một vài lời mà mọi người, ngay cả những người đơn giản nhất, đều có thể nói trong bất cứ dịp nào: “này đây” và “xin hãy thực hiện”. Đức Maria là người đã nói “Xin Vâng” với Chúa, và với tấm gương và lời chuyển cầu của Mẹ, Mẹ thúc giục chúng ta cũng hãy nói “Xin Vâng” với Người, bất cứ khi nào chúng ta phải đối diện với một hành động vâng phục cần thực hiện hoặc một thử thách cần vượt qua.
Trong mọi thời đại của lịch sử chúng ta, nhưng đặc biệt là vào thời điểm này, Giáo hội thấy mình trong cùng một tình huống như cộng đồng Kitô giáo sau khi Chúa Giêsu lên trời. Giáo hội phải rao giảng Tin Mừng cho mọi dân tộc, nhưng đang chờ đợi “quyền năng từ trên cao” để có thể làm được điều đó. Và chúng ta đừng quên rằng, vào thời điểm đó, như chúng ta đọc trong Công vụ Tông đồ, các môn đệ đã tụ họp xung quanh “Maria, mẹ của Chúa Giêsu” (Công vụ 1,14).
Đúng là cũng có những người phụ nữ khác cùng với Đức Mẹ trong Phòng Tiệc Ly, nhưng sự hiện diện của ngài khác biệt và độc đáo giữa tất cả họ. Giữa ngài và Chúa Thánh Thần có một mối liên kết độc đáo và vĩnh cửu không thể phá hủy, đó chính là con người của Chúa Kitô, “người đã được thụ thai bởi Chúa Thánh Thần và sinh ra bởi Đức Trinh Nữ Maria”, như chúng ta đọc trong Kinh Tin Kính. Tác giả sách Tin Mừng Luca cố tình nhấn mạnh mối tương quan giữa sự hiện xuống của Chúa Thánh Thần trên Đức Maria trong Biến cố Truyền tin và sự hiện xuống của Người với các môn đệ vào Lễ Ngũ tuần, sử dụng một số cách diễn đạt giống hệt nhau trong cả hai trường hợp.
Thánh Phanxicô thành Assisi, trong một trong những lời cầu nguyện của ngài, đã chào Đức Mẹ là “con gái và nữ tỳ của Chúa Cha trên trời, Vua toàn năng, Mẹ của Chúa Giêsu Kitô, Chúa tối cao chúng ta, và là Hiền thê của Chúa Thánh Thần” [4]. Con gái của Chúa Cha, Hiền thê của Chúa Thánh Thần! Mối quan hệ độc nhất giữa Đức Maria và Chúa Ba Ngôi không thể được minh họa bằng những từ ngữ đơn giản hơn.
Giống như mọi hình ảnh, hình ảnh này về “Hiền thê của Chúa Thánh Thần” không được coi là tuyệt đối, nhưng phải được hiểu theo lượng chân lý mà nó chứa đựng, và đó là một chân lý rất đẹp. Mẹ là cô dâu, nhưng trước đó, Mẹ là môn đệ của Chúa Thánh Thần. Hiền thê và môn đệ. Chúng ta hãy học từ Mẹ cách ngoan ngoãn với những linh hứng của Chúa Thánh Thần, đặc biệt là khi Người gợi ý cho chúng ta “hãy đứng dậy vội vã” và đi giúp đỡ những ai cần chúng ta, như Mẹ đã làm ngay sau khi thiên thần rời khỏi Mẹ (x. Lc 1,39). Cảm ơn anh chị em!
__________________________________
[1] Cfr H. Mühlen, Una mystica persona, Paderborn 1967: Bản dịch tiếng Ý Rome 1968, 575ss.
[2] Bình luận về Phúc âm Luca, đoạn trích. 18 (GCS 49, tr. 227).
[3] H. Schürmann, Das Lukasevangelium, Friburgo ở Br. 1968: Bản dịch tiếng Ý Brescia 1983, 154. [4] Fonti Francescane, Assisi 1986, no. 281.
[4] Fonti Francescane, Assisi 1986, no. 281.
Người dịch: Vũ Văn An
