HỌC HỎI PHÚC ÂM CHÚA NHẬT XXII THƯỜNG NIÊN NĂM B
Khi đọc bài Tin Mừng này, bạn có thấy Đức Giêsu cảnh giác chính bạn về một điều gì đó không? Trong 12 thói xấu được kể ở Mc 7,21-22, bạn thấy mình có vướng vào thói nào không?
PHÚC ÂM: (Mc 7,1-8a.14-15.21-23)
1 Khi ấy, có những người Pha-ri-sêu và một số kinh sư tụ họp quanh Đức Giê-su. Họ là những người từ Giê-ru-sa-lem đến. 2 Họ thấy vài môn đệ của Người dùng bữa mà tay còn ô uế, nghĩa là chưa rửa. 3 Thật vậy, người Pha-ri-sêu cũng như mọi người Do-thái đều nắm giữ truyền thống của tiền nhân : họ không ăn gì, khi chưa rửa tay cẩn thận ; 4 thức gì mua ngoài chợ về, cũng phải rảy nước đã rồi mới ăn ; họ còn giữ nhiều tập tục khác nữa như rửa chén bát, bình lọ và các đồ đồng. 5 Vậy, người Pha-ri-sêu và kinh sư hỏi Đức Giê-su : “Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa ?” 6 Người trả lời họ : “Ngôn sứ I-sai-a thật đã nói tiên tri rất đúng về các ông là những kẻ đạo đức giả, khi viết rằng :
Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng,
còn lòng chúng thì lại xa Ta.
7Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích,
vì giáo lý chúng giảng dạy chỉ là giới luật phàm nhân.
8a Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm.”
14 Sau đó, Đức Giê-su lại gọi đám đông tới mà bảo : “Xin mọi người nghe tôi nói đây, và hiểu cho rõ : 15 Không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế được ; nhưng chính cái từ con người xuất ra, là cái làm cho con người ra ô uế.
21 “Vì từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu : tà dâm, trộm cắp, giết người, 22 ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng. 23 Tất cả những điều xấu xa đó, đều từ bên trong xuất ra, và làm cho con người ra ô uế.”
CÂU HỎI TÌM HIỂU
1. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu tranh luận với ai? Trước đây Đức Giêsu có thường
tranh luận với họ không, và tranh luận về điều gì? Đọc Mc 2,1 – 3,6; 3,22-30.
2. Có bao nhiêu từ “truyền thống” trong Mc 7,3-13? “Truyền thống” ở đây nghĩa là gì?
3. Luật Cựu Ước có đòi người Do-thái phải rửa tay trước khi ăn không? Đọc Xuất hành 30,17-
21; 40,30-31. Vào thời Đức Giêsu, có phải mọi người Do-thái đều rửa tay trước khi ăn không?
4. Các nhà lãnh đạo tôn giáo tố cáo các môn đệ Đức Giêsu vì lý do gì? Đối với họ, các môn đệ
phạm đến điều gì? Đọc Mc 7,2-6.
5. Đức Giêsu chê trách các nhà lãnh đạo tôn giáo thời Ngài như thế nào? Đọc Mc 7,6. Ngài tố
cáo họ về tội gì? Đọc Mc 7,8.9.13.
6. Đọc Mc 7,14. Đức Giêsu có thường gọi các môn đệ hay đám đông lại để dạy dỗ không? Đọc
Mc 3,13-14; 6,7; 7,14; 8,1.34; 9,35; 10,42; 12,43.
7. Đối với Đức Giêsu, điều gì làm con người thật sự trở nên ô uế? Đọc Mc 7,15.20.
8. Đọc Mc 7,21-22. Những ý định xấu phát xuất từ đâu, và dẫn đến những hành động hay thái độ nào?
Câu hỏi suy niệm:
Trong bài Tin Mừng này, Đức Giêsu nhắc nhở những nhà lãnh đạo Do-thái về cái chính yếu phải giữ. Ngài còn mời gọi đám đông nên để ý đến cái bên trong trái tim hơn cái bên ngoài. Khi đọc bài Tin Mừng này, bạn có thấy Đức Giêsu cảnh giác chính bạn về một điều gì đó không? Trong 12 thói xấu được kể ở Mc 7,21-22, bạn thấy mình có vướng vào thói nào không?
PHẦN TRẢ LỜI
1. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu tranh luận với những người Pharisêu và một số kinh sư là
những người thông thạo về Luật Mô-sê. Lúc bắt đầu sứ vụ, Đức Giêsu đã có nhiều cuộc tranh
luận với nhóm người này về việc Ngài có quyền tha tội (Mc 2,5-12), về việc Ngài ăn với những
người thu thuế và tội lỗi (Mc 2,15-17), về việc các môn đệ của Ngài không ăn chay (Mc 2,18-
20), về việc họ bứt lúa để ăn cho đỡ đói vào ngày sa-bát (Mc 2,23-28), và về việc Ngài chữa
bệnh vào ngày sa-bát (Mc 3,1-6). Trong Mc 3,22-30 Đức Giêsu còn tranh luận với họ về việc họ
cho là Ngài bị quỷ vương Bêendêbun ám và Ngài trừ quỷ được là nhờ dựa thế của quỷ vương.
Như thế, nhóm Pharisêu và kinh sư luôn giữ thái độ thù nghịch với Đức Giêsu, và Đức Giêsu
cũng luôn ở trong tư thế tranh luận với họ về đủ mọi vấn đề. Sự thù nghịch lên đến đỉnh cao khi nhóm Pharisêu “tìm cách giết” Ngài (Mc 3,6).
2. Trong Mc 7,3-13, Đức Giêsu nói đến từ “truyền thống” nhiều lần, ở những câu 3, 5, 8, 9, 13.
Có khi Ngài gọi đây là “truyền thống của tiền nhân” (Mc 7,3.5). Có khi Ngài gọi là “truyền
thống của người phàm” (Mc 3,8). Có khi Ngài lại gọi là “truyền thống của các ông” (Mc 7,9.13).
Khi dùng từ “truyền thống” ở đây, Đức Giêsu không có ý nói về Luật của Môsê đã được ghi lại
trong Ngũ Thư, nhưng muốn nói về lối giải thích có tính truyền khẩu về Luật ấy. Lối giải thích truyền khẩu này đã bắt đầu có từ thời Đức Giêsu, và cuối cùng đã được hệ thống hóa thành luật trong bộ Mishnah vào khoảng năm 200 sau công nguyên. Lạ thay người Pharisêu lại coi “truyền thống” này có giá trị ngang hàng với Luật của Môsê được viết trong Cựu Ước, bởi đó họ muốn mọi người phải tuân giữ chi li và nghiêm nhặt “truyền thống” đó. Đức Giêsu không đồng ý chuyện ép buộc này. Ngài gọi đó là “truyền thống của các ông” Pharisêu, đó là “truyền thống của người phàm” chứ không phải của Thiên Chúa, nên không phải giữ.
3. Trong Cựu Ước, không có luật nào buộc người Do-thái phải rửa tay trước khi ăn. Luật Môsê
chỉ đòi các tư tế phải tẩy rửa tay chân khi vào Lều Hội Ngộ và trước khi đến bàn thờ để hành lễ, nếu không sẽ phải chết (Xh 30,20-21; 40,30-31). Vào thời Đức Giêsu, không phải mọi người Do-thái đều có thói quen rửa tay trước khi ăn như Mc 7,3 đã nhận xét.
4. “Những người Pharisêu và những kinh sư” này đến từ Giêrusalem. Có thể họ là một phái đoàn được các nhà lãnh đạo Do-thái giáo phái đến để xem xét điều tra. Họ đã thấy (Mc 7,2) nên tố cáo các môn đệ của Đức Giêsu về tội các ông đã dùng bữa khi chưa rửa tay (Mc 7,5). Đối với họ, các môn đệ đã không sống truyền thống của tiền nhân, vì ăn uống với bàn tay chưa rửa là bàn tay ô uế. Ô uế ở đây không có nghĩa là dơ bẩn, thiếu vệ sinh, nhưng có nghĩa là không thanh sạch. Bàn tay trở nên ô uế vì có thể đã đụng chạm đến những vật ô uế. Theo họ, ăn uống với đôi tay chưa rửa là đưa thực phẩm ô uế vào trong người, và làm cho mình trở nên ô uế.
5. Đức Giêsu gọi các ông Pharisêu và kinh sư là “những kẻ đạo đức giả” (Mc 7,6), bởi lẽ như lời ngôn sứ Isaia nói, họ chỉ thờ phượng Thiên Chúa ở ngoài môi miệng, chứ không ở trong trái tim. Đức Giêsu tố cáo họ về tội dám đặt “truyền thống” của họ lên trên các điều răn của Thiên Chúa được ghi trong Luật Mô-sê (Mc 7,8.9), và lên trên lời của Thiên Chúa (Mc 7,13).
6. Trong Tin Mừng Mác-cô, nhiều lần Đức Giêsu gọi các môn đệ, nhóm Mười Hai hay đám đông dân chúng lại để dạy dỗ. Gọi Nhóm Mười Hai (Mc 3,13-14; 6,7; 9,35; 10,42); gọi đám đông (Mc 7,14); gọi các môn đệ (Mc 8,1; 12,43); gọi đám đông và các môn đệ (Mc 8,34).
7. Người Pharisêu nhấn mạnh đến việc phải rửa tay trước khi ăn, vì ăn với đôi tay ô uế, chưa rửa, sẽ làm cho mình trở nên ô uế. Như vậy theo họ, ô uế từ ngoài vào. Còn Đức Giêsu lại khẳng định rằng điều làm con người trở nên ô uế không phải là những gì từ ngoài đi vào con người, mà là những gì từ trong con người, từ trong trái tim con người xuất ra (Mc 7,15.20). Như thế đối với Ngài, việc rửa tay trước khi ăn không phải là điều quan trọng. Cả những luật Cựu Ước về thanh tẩy để tránh ô uế cũng phải thay đổi. Thí dụ theo sách Lê vi chương 11, có nhiều thức ăn bị coi là ô uế. Còn Đức Giêsu thì tuyên bố: “mọi thức ăn đều thanh sạch” (Mc 7,19). Các thư của Phaolô cũng theo chiều hướng này (x. Rm 14:14.20; 1 Tm 4:3–5; 1 Cr 10:19.25-27).
8 .Đức Giêsu mời ta để ý đến những ý định xấu xa phát xuất từ bên trong, từ trái tim con người, không phải bên ngoài, từ tay. Theo truyền thống Kinh Thánh, trái tim là trung tâm chi phối mọi hành động và tình cảm, ý muốn và tư tưởng của con người. Đức Giêsu liệt kê 12 nết xấu của trái tim (Mc 7,21-22). Chính những nết xấu của trái tim mới làm con người trở nên ô uế.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
