ĐTC gặp gỡ chính quyền, xã hội dân sự và ngoại giao đoàn ở Mông Cổ
ĐTC gặp gỡ chính quyền, xã hội dân sự và ngoại giao đoàn ở Mông Cổ
>> Diễn văn của ĐTC trong buổi gặp gỡ chính quyền, xã hội dân sự và ngoại giao đoàn ở Mông Cổ
Trước hết, Đức Thánh Cha bày tỏ niềm vui được viếng thăm Mông Cổ, “vùng đất rộng lớn và hấp dẫn”, “đến với dân tộc hiểu rõ ý nghĩa và giá trị của cuộc hành trình”. Ngài định nghĩa mình là “một người hành hương của tình bạn”.
Tình bạn lâu đời giữa Toà Thánh và Mông Cổ
Đức Thánh Cha nhắc lại rằng năm nay kỷ niệm 30 năm ngày ký kết Lá thư nhằm tăng cường quan hệ ngoại giao giữa Mông Cổ và Toà Thánh. Tuy nhiên, quan hệ ngoại giao giữa hai bên đã bắt đầu đúng 777 năm trước. Vào cuối tháng 8 và đầu tháng 9 năm 1246, Tu sĩ Giovanni di Pian del Carpine, đặc phái viên của Giáo hoàng, đã đến thăm Guyug, hoàng đế thứ ba của Mông Cổ, và trình bày bức thư chính thức của Giáo hoàng Innôcentê IV cho Đại Hãn. Ngay sau đó, bức thư trả lời, mang dấu ấn của Đại Hãn, viết bằng chữ Mông Cổ truyền thống, đã được soạn thảo và dịch sang nhiều thứ tiếng. Lá thư đó được lưu giữ trong Thư viện Vatican. Đức Thánh Cha đã tặng Mông Cổ một bản sao được chứng thực của lá thư này, được thực hiện bằng những kỹ thuật tiên tiến nhất để đảm bảo chất lượng tốt nhất có thể. Ngài mong ước đây sẽ là dấu hiệu của một tình bạn lâu đời đang phát triển và được canh tân.
Ger, nơi cư ngụ truyền thống của người Mông Cổ
Bài diễn văn của Đức Thánh Cha tiếp tục với suy tư xoay quanh ger, nơi cư trú truyền thống của người Mông Cổ có hình dang như chiếc lều lớn.
Vượt qua cái nhìn hạn hẹp
Đầu tiên, đề cập đến việc các trẻ em Mông Cổ, mỗi sáng đứng ở cửa lều và đưa mắt ra xa để đếm gia súc và báo con số cho cha mẹ, Đức Thánh Cha nói rằng cũng là điều tốt khi chúng ta nhìn vào chân trời rộng lớn xung quanh, vượt qua những quan điểm hạn hẹp và mở ra cho mình một tầm nhìn toàn cầu rộng lớn hơn. Ngài nói: “Đó là bài học từ những cái ger: xuất phát từ cuộc sống du mục ở thảo nguyên, chúng lan rộng trên một lãnh thổ rộng lớn, trở thành một yếu tố nhận dạng của nhiều nền văn hoá lân cận.”
Lối sống ruyền thống bộ lạc của Mông Cổ là mẫu gương bảo vệ thiên nhiên
Tiếp đến, Đức Thánh Cha ca ngợi sự khôn ngoan được hình thành qua nhiều thế hệ bởi những người chăn nuôi và trồng trọt khôn ngoan, luôn tôn trọng sự cân bằng mong manh của hệ sinh thái. Ngài nói rằng sự khôn ngoan này “có nhiều điều để dạy cho những người ngày nay không muốn khép mình trong việc tìm kiếm một mối quan tâm cụ thể thiển cận, nhưng mong muốn trao tặng cho hậu thế một vùng đất vẫn hiếu khách và tươi tốt”.
Ngài nói tiếp: “Quý vị giúp chúng tôi tôn trọng và canh tác cách cẩn thận điều mà các Kitô hữu chúng tôi xem là công trình sáng tạo của Thiên Chúa, nghĩa là kết quả của kế hoạch nhân từ của Người, và chống lại những tác động của sự tàn phá của con người bằng một nền văn hoá quan tâm và tầm nhìn xa, được phản ánh trong các chính sách sinh thái có trách nhiệm.”
Theo Đức Thánh Cha, “các ger là những nơi cư trú mà ngày nay có thể được định nghĩa là hiệu quả và hợp sinh thái vì chúng linh hoạt, đa chức năng và không có ảnh hưởng đến môi trường”. Bên cạnh đó, “tầm nhìn toàn diện về truyền thống Saman Giáo của Mông Cổ, được kết hợp với sự tôn trọng mọi sinh vật thừa hưởng từ triết lý Phật giáo, có thể đóng góp cách có giá trị cho nỗ lực cấp bách và không thể trì hoãn để bảo vệ hành tinh Trái đất”.
Ger – sự kết hợp quý giá giữa truyền thống và hiện đại
Ger, được xây dựng ở cả khu vực nông thôn và thành thị, còn là minh chứng cho “sự kết hợp quý giá giữa truyền thống và hiện đại, vì nó nối kết cuộc sống của người già và người trẻ, và do đó làm chứng cho sự tiếp nối của dân tộc Mông Cổ”. Đức Thánh Cha nhận định rằng từ xa xưa đến nay, dân tộc Mông Cổ đã bảo tồn cội nguồn của mình và trong những thập kỷ gần đây, sẵn sàng đón nhận những thách đố to lớn ở mức độ toàn cầu về phát triển và dân chủ. Ngài đề cao những nỗ lực của Mông Cổ trong việc thúc đẩy nhân quyền và hoà bình, quyết tâm của nước này trong việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân, không còn áp dụng án tử hình. Ngài nói: “Mông Cổ là một quốc gia dân chủ theo đuổi chính sách đối ngoại hoà bình nhưng cũng đề xuất đóng một vai trò quan trọng vì hoà bình thế giới.”
Sự chung sống hài hoà
Một đặc điểm khác của ger là khả năng thích ứng với các điều kiện khí hậu khắc nghiệt, và do đó giúp cho con người có thể sống ở những môi trường rất đa dạng. Từ điểm này, Đức Thánh Cha lưu ý đến việc đế quốc Mông Cổ nhìn nhận những phẩm chất nổi bật của các dân tộc hiện diện trên lãnh thổ rộng lớn của nó và đưa những phẩm chất đó phục vụ cho sự phát triển chung. Ngài nói: “Mô hình này cần được đánh giá cao và được tái đề xuất trong thời đại của chúng ta. Xin Trời cao ban cho các điều kiện của nơi từng là pax mongolica, hoà bình Mông Cổ, nghĩa là không có xung đột, ngày nay cũng được tái tạo, trong sự tôn trọng luật pháp quốc tế, trên trái đất, nơi đã bị tàn phá bởi vô số xung đột này.”
Cởi mở với tôn giáo
Điểm trung tâm cao nhất của một lều cư trú của người Mông Cổ có một cửa sổ tròn để ánh sáng chiếu vào và bầu trời được chiêm ngưỡng. Từ yếu tố này Đức Thánh Cha nhấn mạnh tầm quan trọng của khả năng luôn hướng nhìn lên cao. Ngài nói: “Ngước mắt lên trời – bầu trời xanh vĩnh cửu mà quý vị luôn tôn kính – có nghĩa là kiên trì trong thái độ ngoan ngoãn cởi mở với giáo huấn tôn giáo. Sự nhạy cảm tinh thần sâu sắc thuộc về bản sắc văn hoá của quý vị, và thật đúng đắn khi Mông Cổ phải là một biểu tượng của tự do tôn giáo.”
Tôn giáo là chỗ dựa đáng tin để xây dựng xã hội lành mạnh và thịnh vượng
Đức Thánh Cha cũng đề cao lối sống đơn giản, thanh bạch, và lưu ý về mối đe doạ do chủ nghĩa tiêu thụ mang lại, điều mà ngày nay, ngoài việc tạo ra những bất công lớn, còn dẫn đến một não trạng cá nhân chủ nghĩa, ít quan tâm đến người khác và những truyền thống đúng đắn đã được thiết lập. Theo ngài, “khi các tôn giáo vẫn đặt nền tảng trên di sản tinh thần nguyên thuỷ của mình và không bị ô nhiễm bởi những lệch lạc giáo phái, thì cho thấy đó là những chỗ dựa đáng tin cậy trong việc xây dựng các xã hội lành mạnh và thịnh vượng, trong đó các tín đồ nỗ lực đảm bảo rằng sự chung sống hoà bình và tầm nhìn xa về chính trị ngày càng được đặt để phục vụ lợi ích chung. Đồng thời, các tôn giáo cũng là sự bảo vệ chống lại mối đe doạ tham nhũng ngấm ngầm, thực tế là mối đe doạ nghiêm trọng đối với sự phát triển của bất kỳ cộng đồng nhân loại nào; tham nhũng là kết quả của một não trạng thực dụng và vô đạo đức đã làm nghèo các nước”.
Tôn trọng và hòa giải với các tôn giáo
Đức Thánh Cha cũng nhận xét rằng nhiều nhà lãnh đạo xa xưa đã dạy người Mông Cổ luôn hướng nhìn lên cao và vào khung cảnh rộng lớn. Điều này chứng tỏ họ có khả năng tích hợp những tiếng nói và kinh nghiệm khác nhau, kể cả từ quan điểm tôn giáo. Ngài nhận xét rằng Mông Cổ có một thái độ tôn trọng và hòa giải đối với sự đa dạng của các truyền thống thánh thiêng, như được làm chứng bởi các nơi thờ phượng khác nhau – bao gồm một địa điểm Kitô giáo – được bảo tồn ở cố đô Kharakhorum. Từ đó Mông Cổ đã đạt được sự tự do tư tưởng và tôn giáo hiện đã được ghi trong Hiến pháp. Ngài nhận định: “Sau khi bỏ lại đằng sau, không đổ máu, hệ tư tưởng vô thần vốn cho rằng nó có thể loại bỏ tôn giáo, coi đó là một trở ngại cho sự phát triển, qúy vị đã thừa nhận và tôn trọng tầm quan trọng cơ bản của sự hợp tác hài hoà giữa các tín đồ thuộc các tôn giáo khác nhau, mỗi người, từ quan điểm cụ thể của riêng mình, góp phần vào sự tiến bộ đạo đức và tinh thần của các dân tộc.”
Sự đóng góp của cộng đoàn Công giáo
Về vấn đề này, Đức Thánh Cha khẳng định rằng cộng đồng Công giáo Mông Cổ vui mừng tiếp tục sự đóng góp của mình, mong muốn chia sẻ cuộc sống và công việc của mình, trên tinh thần phục vụ có trách nhiệm và huynh đệ, với người dân Mông Cổ, cũng là người dân của mình. Đức Thánh Cha hài lòng khi cộng đồng Công giáo, dù nhỏ bé và âm thầm, chia sẻ một cách nhiệt tình và dấn thân vào tiến trình phát triển của đất nước bằng cách truyền bá văn hoá liên đới, tôn trọng phổ quát và đối thoại liên tôn, cũng như bằng cách hoạt động vì công lý, hoà bình và hoà hợp xã hội.
Ngài hy vọng rằng, “nhờ luật pháp có tầm nhìn xa và chú ý đến những nhu cầu cụ thể, những người Công giáo địa phương, được sự giúp đỡ của các tu sĩ nam nữ, phần lớn, đến từ các quốc gia khác, sẽ có thể, luôn luôn và không gặp khó khăn gì, để đóng góp về mặt nhân bản và tinh thần cho Mông Cổ, vì lợi ích của dân tộc này”. Ngài cũng nói về các cuộc đàm phán đang diễn ra về một thoả thuận song phương giữa Mông Cổ và Toà Thánh, để Giáo hội có những điều kiện cần thiết tham gia vào các hoạt động, không chỉ về tôn giáo, nhưng còn bao gồm nhiều sáng kiến nhằm phục vụ sự phát triển con người toàn diện, được thực hiện nhất là trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, trợ giúp xã hội, nghiên cứu và thăng tiến văn hoá. Những sáng kiến này làm chứng rõ ràng cho tinh thần khiêm tốn, huynh đệ và liên đới của Tin Mừng Chúa Giêsu, con đường duy nhất mà người Công giáo được mời gọi đi theo trong cuộc hành trình mà họ chia sẻ với tất cả các dân tộc trên trái đất.
Đức Thánh Cha khẳng định: “Giáo hội Công giáo, với tư cách là một tổ chức lâu đời hiện diện ở hầu hết mọi quốc gia trên thế giới, là hiện thân của một truyền thống tinh thần cao quý và hiệu quả đã góp phần vào sự phát triển của toàn thể các quốc gia trong nhiều lĩnh vực hoạt động của con người, từ khoa học đến văn học, từ nghệ thuật đến đời sống chính trị, xã hội. Tôi chắc chắn rằng người Công giáo Mông Cổ sẽ tiếp tục sẵn sàng cống hiến sự đóng góp của họ cho việc xây dựng một xã hội thịnh vượng và an ninh, trong đối thoại và hợp tác với tất cả những người khác đang sinh sống trên mảnh đất vĩ đại dưới bầu trời này.”
Cùng nhau
Cuối cùng, nhắc lại lời của một thi sĩ: “Hãy giống như bầu trời”, khuyến khích vượt lên trên sự phù du của các sự kiện trần thế, bằng cách noi theo sự vĩ đại được gợi hứng từ chính trời xanh bao la và trong vắt, Đức Thánh Cha nói rằng mọi người cũng muốn đón nhận lời mời đó và biến nó thành những dấu hiệu cụ thể của lòng trắc ẩn, đối thoại và tầm nhìn chung cho tương lai. Ngài mong ước các thành phần khác nhau của xã hội Mông Cổ tiếp tục cống hiến cho thế giới vẻ đẹp và sự cao quý của dân tộc độc đáo này bằng cách luôn “chính trực” trong nỗ lực giảm bớt nỗi đau khổ to lớn của con người xung quanh mình, nhắc nhở mọi người về phẩm giá của mỗi con người.”
