Học hỏi Phúc âm Chúa Nhật: Chúa Nhật XXXI Thường Niên – Năm C
Bạn học được gì từ cách cư xử của Đức Giêsu với ông Dakêu? Làm sao để nhẹ nhàng giúp một người ăn năn hối cải?
LỜI CHÚA: (Lc 19,1-10)
1 Khi ấy, Đức Giê-su vào Giê-ri-khô, đi ngang qua thành phố ấy. 2 Ở đó có một người tên là Da-kêu ; ông đứng đầu những người thu thuế, và là người giàu có. 3 Ông ta tìm cách để xem cho biết Đức Giê-su là ai, nhưng không được, vì dân chúng thì đông, mà ông ta lại lùn. 4 Ông liền chạy tới phía trước, leo lên một cây sung để xem Đức Giê-su, vì Người sắp đi qua đó. 5 Khi Đức Giê-su tới chỗ ấy, thì Người nhìn lên và nói với ông : “Này ông Da-kêu, xuống mau đi, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông !” 6 Ông vội vàng tụt xuống, và mừng rỡ đón rước Người. 7 Thấy vậy, mọi người xầm xì với nhau : “Nhà người tội lỗi mà ông ấy cũng vào trọ !” 8 Ông Da-kêu đứng đó thưa với Chúa rằng : “Thưa Ngài, tôi xin lấy phân nửa tài sản của tôi mà cho người nghèo ; và nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn.” 9 Đức Giê-su mới nói về ông ta rằng : “Hôm nay, ơn cứu độ đã đến cho nhà này, bởi người này cũng là con cháu tổ phụ Áp-ra-ham. 10 Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất.”
HỌC HỎI:
1. Tìm những điểm giống nhau và khác nhau giữa ông thu thuế Dakêu (Lc 19,1-10) với ông thủ lãnh ở Lc 18,18-30. Tìm những điểm giống nhau giữa ông thu thuế Dakêu trong bài Tin Mừng này với ông thu thuế trong dụ ngôn ở Lc 18,10-14?
2. Truyện ông Dakêu và truyện Chúa gọi ông Lêvi (Lc 5,27-32) có gì giống nhau?
3. Đọc Lc 19,5. Tại sao Đức Giêsu nói mình phải ở lại nhà ông Dakêu? Tìm câu trả lời trong Lc 19,10.
4. Có bao nhiêu trạng từ hôm nay trong Tin Mừng Luca? Đọc Lc 2,11; 4,21; 5,26; 13,32-33; 19,5.9; 23,43. Khi dùng nhiều lần từ này, Luca muốn nói lên điều gì?
5. Đọc Lc 19,1-4. Dakêu là người giàu hay nghèo? Tại sao ông mong gặp thấy Đức Giêsu? Đọc Lc 5,27-32; 15,1-2.
6. Điều gì cản trở ông gặp thấy Đức Giêsu? Ông đã làm gì để vượt qua những cản trở ấy?
7. Đọc Lc 19,8. Bạn nghĩ gì về quyết định của Dakêu? Làm sao Dakêu dám quyết định như vậy?
8. Theo bạn, Đức Giêsu đã làm gì khiến Dakêu hoán cải?
9. Đọc Lc 19,9-10. Đức Giêsu đã tặng cho Dakêu những gì?
CÂU HỎI SUY NIỆM:
Bạn học được gì từ cách cư xử của Đức Giêsu với ông Dakêu? Làm sao để nhẹ nhàng giúp một người ăn năn hối cải?
PHẦN TRẢ LỜI
1. Ông thu thuế Dakêu ở Lc 19,1-10, và ông thủ lãnh ở Lc 18,18-30 có những điểm giống nhau: cả hai đều giàu (Lc 19,2; 18,23) và có chức tước (Lc 19,2; 18,18); cả hai đều có thiện cảm với Đức Giêsu, và đã được gặp mặt Ngài (Lc 19,3; 18,18). Tuy nhiên, họ cũng có những điểm khác nhau: ông thủ lãnh là người đạo đức, nhưng trước lời mời của Đức Giêsu, ông đã buồn rầu từ chối (Lc 18,23); còn ông thu thuế bị người đời coi là tội lỗi thì lại niềm nở đón tiếp Đức Giêsu, và dù Ngài không yêu cầu, ông cũng vui vẻ chia sẻ những gì ông có (Lc 19,6.8). Ông thu thuế trong dụ ngôn ở Lc 18,10-14 cũng giống ông thu thuế ở vùng Giêricô (Lc 19,1-10) ở chỗ cả hai, dù tội lỗi, nhưng vì có tấm lòng thành nên được Thiên Chúa thương xót (Lc 18,13-14), và ban ơn cứu độ (Lc 19,9).
2. Truyện ông Dakêu và truyện Chúa gọi ông Lêvi (Lc 5,27-32) có những điểm giống nhau: cả hai đều làm nghề thu thuế; cả hai đều được Đức Giêsu thấy và ngỏ lời trước (Lc 5,27; 19,5); cả hai đều đáp lại một cách nhanh chóng và vui vẻ (Lc 5,28;19,6); cả hai đều vui lòng từ bỏ một phần hay tất cả tài sản của mình (Lc 5,28;19,8); cả hai đều được Đức Giêsu đến nhà (Lc 5,29; 19,5). Trong cả hai truyện ta đều thấy Đức Giêsu khẳng định mục đích của đời mình: “Tôi không đến để… nhưng để…” (Lc 5,32); “Con Người đến để tìm kiếm và cứu cái gì đã mất” (Lc 19,10).
3. Đức Giêsu ngỏ lời với Dakêu khi ông đang ở trên cây sung. Ông sung sướng được thấy mặt Ngài, được biết Ngài. Nhưng Đức Giêsu lại cho thấy Ngài biết ông trước khi ông biết Ngài. Ngài gọi tên ông và muốn ông dẫn Ngài về nhà của ông: Hôm nay tôi phải ở lại trong nhà của ông (Lc 19,5). Đọc Lc 19,10 ta thấy Ngài phải đến thăm nhà Dakêu vì điều đó thuộc về chính sứ mạng Cha giao cho Ngài (x. Lc 4,43), sứ mạng tìm kiếm và cứu những gì hư mất.
4. Tin Mừng Luca dùng nhiều lần từ hôm nay (Lc 2,11; 4,21; 5,26; 13,32-33; 19,5.9; 23,43). Luca thích dùng trạng từ này để cho thấy ơn cứu độ Thiên Chúa hứa không phải là điều viển vông xa vời, nhưng là một thực tại đã có mặt ở đây và bây giờ rồi. Ơn cứu độ đã đến với sự xuất hiện của Đức Giêsu. Trong các đoạn văn trên, ta luôn thấy sự có mặt của Đức Giêsu. Ngài là Trung gian của ơn cứu độ.
5. Dakêu là người giàu của cải, nhưng ông lại là người nghèo tinh thần, vì ông không được mọi người kính trọng. Ông là người tìm Đức Giêsu và có một ước mơ là gặp mặt Ngài. Ước mơ này hầu chắc đến từ những gì ông nghe được nơi các đồng nghiệp của ông. Qua họ, ông biết Đức Giêsu là người khác thường, vì Ngài không khinh khi và xa tránh những người thu thuế như ông. Ngài đã kêu gọi một ông thu thuế vào nhóm của Ngài (Lc 5,27-32). Ngài đã vui vẻ ăn uống với những người thu thuế mà không một chút kỳ thị xa cách (Lc 15,1-2). Chính vì thế Dakêu mong có dịp gặp mặt Đức Giêsu, người ông có nhiều thiện cảm.
6. Khi có cơ hội gặp được Đức Giêsu ở Giêricô, Dakêu lại bị những cản trở. Có cản trở đến từ đám đông chen chúc nhau quanh Đức Giêsu, khiến ông không lại gần Ngài được. Có cản trở đến từ chính vóc dáng thấp bé của ông, khiến ông không thấy được mặt Ngài (Lc 19,3). Dakêu đã không chịu bó tay. Lòng ao ước mãnh liệt muốn gặp mặt Đức Giêsu cho ông sáng kiến và can đảm để vượt qua những trở ngại . Ông đã vượt qua đám đông bằng cách chạy lên phía trước. Ông đã vượt qua sự thấp bé của mình bằng cách trèo lên một cây sung (Lc 19,4). Dakêu chẳng những có sáng kiến mà còn có can đám để thực hiện điều ông nghĩ. Chạy vượt qua đám đông hay leo lên một cây cao, chuyện đó đòi ông phải nỗ lực rất nhiều.
7. Khi mọi người còn xầm xì về chuyện Đức Giêsu đến nhà ông (Lc 19,7), thì Dakêu đã đưa ra những quyết định làm thay đổi tận căn cuộc sống. Ông quyết định chia nửa tài sản cho người nghèo, và đền gấp bốn những gì mình đã chiếm đoạt (Lc 19,8). Quyết định quảng đại này đến từ sự hoán cải sâu xa trong lòng ông. Ông hoán cải bằng hành động cụ thể và cho thấy từ nay của cải tiền bạc không còn làm chủ đời ông nữa. Đời ông đã giở sang một trang mới.
8. Đức Giêsu đã không hề lên tiếng mời gọi ông hoán cải, nhưng Ngài làm ông hoán cải bằng cách cư xử của Ngài đối với ông: bằng việc bỗng nhiên dừng lại ở cây sung, bằng ánh mắt ngước lên, bằng việc gọi chính tên ông Dakêu, bằng đề nghị đột xuất đến thăm ông tại nhà, và hối ông xuống mau. Sau đó, Ngài đã chinh phục ông bằng việc đi theo ông về nhà, bằng việc vào nhà ông, ngôi nhà mà mọi người coi là ô uế, và có lẽ bằng việc dùng bữa, trò chuyện với ông như một người bình thường. Chính toàn bộ cách đối xử ấy làm lòng ông tan chảy, vì chưa ai đối xử với ông như thế.
9. Theo Lc 19,9-10, Món quà lớn mà Đức Giêsu đã tặng ban cho Dakêu và gia đình ông là ơn cứu độ. Ngài trả lại danh dự cho ông qua việc khẳng định ông là con của cụ tổ Ápraham như những người Do Thái khác, chứ không phải là một người ô uế, tội lỗi.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.
