Theo Sở Y tế TP.HCM, biến thể Omicron với 3 dòng BA.1, BA.2 và BA.3 xuất hiện vào cuối tháng 11.2021 tại Nam Phi sau đó lan ra toàn cầu thay thế biến thể Delta trước đó. Sau đó, hai biến thể tiếp theo của Omicron là BA.4 và BA.5 được phát hiện lần đầu tiên lần lượt vào tháng 1 và tháng 2.2022 tại Nam Phi và bắt đầu lan dần ra khắp thế giới.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ cho biết các dòng BA.4 và BA.5 đang lây lan nhanh tại Mỹ. Trong tuần lễ cuối tháng 6.2022, riêng Omicron BA.5 đã chiếm tới 36,6% ca mắc ở Mỹ, trong khi BA.4 chiếm từ 15,7% ca nhiễm. Tính tổng cộng, hai biến thể BA.5 và BA.4 chiếm tới 52% ca mắc Covid-19 mới ở Mỹ. Số các trường hợp mắc mới Covid-19 tại Mỹ khoảng 100.000 ca trong tuần, tăng 2,9% so với một tuần trước đó. Các chuyên gia dự báo rằng 2 biến thể này đang dần chiếm chủ đạo và số ca mắc sẽ còn tiếp tục gia tăng trong những tuần tới.

Biến thể Omicron BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến thể BA.1, BA.2 từ 10-13%

Trên phạm vi toàn cầu, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố số ca mắc mới trong tuần qua tăng 18% so với tuần trước, số tử vong mới trong tuần tăng 3% so với tuần trước, sự gia tăng số ca mắc và tử vong này tương ứng với BA.4 tăng từ 9% lên 12%, và BA.5 tăng từ 28% lên 43%.

Theo WHO, biến thể Omicron BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến thể BA.1, BA.2 từ 10-13%. Hai biến thể này có thể thoát khỏi sự bảo vệ của hệ thống miễn dịch khi nồng độ kháng thể trung hòa trong máu hạ thấp theo thời gian, kể cả ở những người đã từng mắc các biến thể BA.1, BA.2 cũng như mắc biến chủng Delta trước đó.

Tuy nhiên, đa số các dữ liệu lâm sàng đều cho thấy việc đã tiêm vắc xin có thể ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng và cũng như ngăn việc cần nhập viện điều trị.

BA.4 và BA.5 nhanh chóng chiếm ưu thế ở nhiều quốc gia.  REUTERS.

Nhẹ hơn Delta nhưng vẫn gây ra một tỷ lệ nhỏ bệnh nặng và tử vong

Theo Sở Y tế, tuy các biến thể của Omicron ít gây ra bệnh nghiêm trọng hơn so với nhiễm các biến thể trước đó, đặc biệt sau khi đã tiêm chủng vắc xin hoặc từng nhiễm bệnh, các dữ liệu cũng cho thấy biến thể Omicron vẫn có thể gây ra một tỷ lệ nhỏ (đáng kể so với biến chủng Delta trước đây) người mắc bệnh nặng, cần nhập viện và có thể tử vong, đặc biệt ở nhóm người nguy cơ.

Ngay cả khi chỉ có một tỷ lệ nhỏ những người bị nhiễm các biến thể Omicron cần nhập viện, khi có một số lượng lớn các ca mắc mới xảy ra đồng thời trong cộng đồng thì vẫn có thể gây quá tải hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Ngoài ra, khả năng gây các biến chứng hậu Covid-19 của các biến chủng này vẫn là một thách thức lớn đối với y tế cộng đồng, nhất là khi số ca mắc mới quá nhiều.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã công bố biến thể phụ BA.5 đã xuất hiện tại Việt Nam và ghi nhận số ca mắc mới bắt đầu có dấu hiệu tăng và số ca nặng cũng bắt đầu có dấu hiệu tăng nhẹ.

Số ca mắc Covid-19 tại TP.HCM tăng nhẹ trong 3 tuần gần đây

Tại TP.HCM, vào ngày 4.7.2022, Viện Pasteur TP.HCM cũng đã công bố phát hiện 2 mẫu dương tính với biến thể phụ BA.4 tại Phường Thạnh Mỹ Lợi, TP.Thủ Đức và 1 mẫu dương tính với biến thể BA.5 tại xã Tân Phú Trung, Củ Chi. Tất cả các mẫu dương này đều từ nguồn giám sát ngẫu nhiên qua hệ thống giám sát định kỳ liện tục của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM.

Đồng thời hệ thống giám sát dịch của ngành Y tế TP.HCM cũng cho thấy số ca mắc mới có xu hướng tăng nhẹ trong 3 tuần gần đây, có ngày có trên 50 ca mắc mới (trước đây số ca mắc mới đã giảm sâu dưới 30 ca mắc mới/ngày), mặc dù số ca nhập viện và số ca nặng chưa có dấu hiệu tăng rõ.

TP.HCM sẵn sàng kịch bản ứng phó

Ngành y tế thành phố đã sẵn sàng các kịch bản để thu dung điều trị các trường hợp F0 trong thời gian tới. Việc quản lý F0 tại nhà do trạm y tế phường, xã, thị trấn đảm trách với sự trợ giúp của các công cụ chuyển đổi số. Tiếp trục tập trung chủ yếu vào việc quản lý và chăm sóc những người thuộc nhóm nguy cơ.

Sở Y tế TP.HCM chỉ đạo tất cả các bệnh viện trên địa bàn TP.HCM hiện nay thực hiện đồng thời 2 chức năng, vừa khám, chữa bệnh thông thường vừa điều trị người mắc Covid-19 có các bệnh lý cấp, mạn tính hoặc bệnh lý nền kèm theo tại các khoa, đơn vị điều trị Covid-19.

Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 và Nhi đồng Thành phố, cùng với các bệnh viện trung ương trên địa bàn TP.HCM như Chợ Rẫy, Thống Nhất, Quân y 175 là các bệnh viện tuyến cuối về điều trị Covid-19.

Vắc xin vẫn là biện pháp dự phòng hiệu quả trong ngừa bệnh nặng và tử vong do biến thể mới của Omicron  REUTERS

Bệnh viện dã chiến 3 tầng số 13 với 1000 giường hiện tạm ngưng nhận bệnh, phân công cho BV Bệnh nhiệt đới phụ trách, sẵn sàng kích hoạt lại khi cần thiết. Ngoài ra, các quận, huyện trện địa bàn thành phố cũng phải có kế hoạch sẵn sàng mở lại BV dã chiến trong trường hợp F0 tăng cao trở lại.

Quan trọng hơn hết là các biện pháp dự phòng Covid-19. Cần tuân thủ vấn đề mang khẩu trang và khử khuẩn khi đến nơi công cộng đồng thời với tăng cường tiêm vắc xin.

LÊ CẦM

TNO