Vòng tròn đá Stonehenge ở đồng bằng Salisbury, tây nam nước Anh  REUTERS

Vòng tròn đá Stonehenge ở đồng bằng Salisbury, tây nam nước Anh, là hình ảnh có tính biểu tượng cao và có thể được nhận ra ở bất kì đâu. Tuy nhiên, theo CNN, công trình 4.500 năm tuổi này vẫn vô cùng bí ẩn. Chúng ta chưa tìm thấy văn bản nào làm sáng tỏ ý nghĩa và tầm quan trọng của nó.

Gần đây, một cuộc triển lãm lớn tại Bảo tàng Anh với 430 đồ vật từ khắp nước Anh và châu Âu đã thể hiện một thế giới biến động. Trong đó, Stonehenge là trung tâm của hàng ngàn năm lịch sử.

“Có vẻ như chúng ta đã quá quen thuộc với công trình này, nhưng bối cảnh xây dựng và yếu tố con người vẫn chưa được xác định. Chúng ta chỉ thực sự hiểu Stonehenge nếu bạn hiểu chuyện gì đang xảy ra vào thời điểm nó được xây dựng”, CNN dẫn lời ông Neil Wilkin, người phụ trách chính của triển lãm, cho biết.

Triển lãm thể hiện giai đoạn kéo dài 8.000 năm và giúp khách tham quan tận mắt chứng kiến những đồ vật liên quan đến các thay đổi quan trọng: sự chuyển dịch từ xã hội săn bắn hái lượm sang canh tác nông nghiệp; sự chuyển đổi từ việc chế tạo công cụ bằng đá, chạm khắc đá sang các kim loại như đồng và vàng.

Hiện vật từ khắp châu Âu

Stonehenge là một di tích của Anh, nhưng hiện vật được trưng bày cho thấy mối liên hệ giữa di tích này với Ireland, quần đảo Orkney, Scotland, Pháp, Đức – thậm chí cả Hy Lạp cổ đại.

Rất lâu trước khi tảng đá của Stonehenge được dựng lên – một nhiệm vụ kéo dài nhiều thế hệ – vị trí của di tích đã được đánh dấu bằng các cọc gỗ đặt trong ba cái hố có niên đại 10.000 năm trước. Lúc này, nước Anh vẫn có sự kết nối với lục địa qua một khối đất được gọi là Doggerland.

Khi đó, cuộc sống hòa quyện vào thiên nhiên. Triển lãm đã trưng bày một chiếc mũ đội đầu 11.000 năm tuổi được làm từ hộp sọ của một con hươu và được tìm thấy ở North Yorkshire.

Chiếc mũ đội đầu 11.000 năm tuổi được tìm thấy ở North Yorkshire và làm từ hộp sọ của một con hươu   CHỤP MÀN HÌNH CNN

Vòng tròn đá có thể là công trình nổi tiếng nhất của thời đại đó còn tồn tại, nhưng những vòng tròn gỗ còn sót lại cũng là một phần không thể thiếu của di tích.

Một trong số đó là Seahenge – vòng tròn gồm 55 trụ gỗ bao quanh một cây sồi bị lật ngược, rễ cây vươn lên trời như những xúc tu. Nó nổi lên vào năm 1998 sau khi chìm trong cát hàng thiên niên kỷ tại một bãi biển ở miền đông nước Anh. Giống như Stonehenge, công trình này được xây dựng theo hướng di chuyển của mặt trời.

Chiếc đầu rìu được làm từ ngọc phỉ thúy ở Ý  CHỤP MÀN HÌNH CNN

Một hiện vật khác trong triển lãm là chiếc đầu rìu tuyệt đẹp được làm từ ngọc phỉ thúy ở Ý, báo hiệu sự xuất hiện của những người nông dân từ châu Âu lục địa. Nó được tìm thấy tại một chiếc cầu gỗ được xây dựng cách đây 3.800 năm. Chiếc cầu do một số người nông dân đầu tiên xây lên khi đi ngang qua một đầm lầy gần Glastonbury, cách Stonehenge không xa. Các tấm ván và giá đỡ của chiếc cầu cũng được trưng bày trong cuộc triển lãm.

Hiểu biết về vũ trụ

Một hiện vật hấp dẫn khác là đĩa bầu trời Nebra của Đức. Đây được cho là hình ảnh mô tả vũ trụ lâu đời nhất trên thế giới. Chiếc đĩa này chỉ mới được mang ra khỏi Đức 4 lần. Tương tự việc Stonehenge thẳng hàng với hướng di chuyển của mặt trời, các dải ở hai bên đĩa bầu trời Nebra đánh dấu vị trí mặt trời mọc và lặn. Các ngôi sao dát vàng trên đĩa có thể đại diện cho một chòm sao có thể giúp tính toán năm nhuận.

Đĩa bầu trời Nebra được tìm thấy ở Đức  CHỤP MÀN HÌNH CNN

Khách tham quan triển lãm cũng có thể xem hai chiếc mũ vàng hình nón được cho là lịch vũ trụ.

Mặc dù đĩa bầu trời Nebra được tìm thấy ở Đức, vàng dát trên hiện vật này đến từ Cornwall, Anh. Các thi thể chôn gần Stonehenge cũng cho thấy di tích này được làn sóng nhập cư định hình. Một người đàn ông gọi là Cung thủ Amesbury được chôn cất gần Stonehenge cùng với các công cụ bằng đồng và đồ trang sức bằng vàng. Người đàn ông này đến từ nơi ngày nay là Thụy Sĩ.

“Những mối liên hệ đó đang được chứng minh thông qua khoa học. Thực sự hữu ích khi hiểu rằng Stonehenge không phải là một nền văn hóa biệt lập. Các nền văn hóa này thực sự liên kết với nhau”, ông Wilkin.

ĐÔNG A

TNO