Mảng xanh ngày càng xuất hiện nhiều hơn tại Nam Cực – Ảnh: GETTY IMAGES

Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu này trên đảo Signy nằm trong quần đảo Nam Orkney thuộc Nam Cực.

Theo The Guardian, kết quả cho thấy từ năm 2009 đến nay, mức độ gia tăng các mảng xanh thực vật ở Nam Cực đã lớn hơn tổng số thực vật sinh trưởng trong suốt 50 năm trước đó.

Điển hình với các quần thể cỏ lông Nam Cực (Deschampsia antarctica), trong 10 năm qua, loài cỏ này đã lan rộng với tốc độ nhanh hơn gấp 5 lần giai đoạn từ năm 1960 đến năm 2009.

Trong cùng khoảng thời gian đó, những quần thể cỏ ngọc trai Nam Cực (Colobanthus khánsis) cũng tăng gấp 10 lần.

Nhóm nghiên cứu cho rằng nguyên nhân lớn nhất là do nhiệt độ của Nam Cực đã tăng nhanh một cách báo động.

Trong một thập kỷ qua, mùa hè ở Nam Cực liên tục ấm lên với mức tăng có thể lên tới 0,27 độ C mỗi năm.

Các đàn hải cẩu lông mao đang suy giảm tại Nam Cực – Ảnh: GETTY IMAGES

Một lý do khác là sự suy giảm đột ngột của các đàn hải cẩu lông mao đặc hữu.

Trước đây, khi những đàn hải cẩu còn nhộn nhịp ở Nam Cực, chúng sẽ “giẫm đạp” các loài cây cỏ muốn sinh sôi và sẽ kiềm chế sự phát triển của những mảng thực vật này.

Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể lý giải chính xác vì sao số lượng hải cẩu lại suy giảm, nhưng rất có thể liên quan đến những thay đổi về nguồn thức ăn và nhiệt độ của các dòng biển quanh Nam Cực.

Giáo sư Nicoletta Cannone, trưởng nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Insubria ở Como (Ý), cho rằng sự gia tăng của những loài thực vật ở Nam Cực cho thấy một sự thay đổi cực lớn đang xảy ra ở khu vực vẫn được xem là “cấm địa” của Trái đất.

Bên cạnh đó, sự lan rộng của các loài thực vật ở Nam Cực sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng đất, trong đó có các yếu tố như độ chua, vi khuẩn, nấm mốc và cách chất hữu cơ phân hủy.

Khi các đặc tính vật lý và hóa học trong đất biến đổi cộng với sự suy thoái của lớp băng vĩnh cửu sẽ gần như thay đổi diện mạo của Nam Cực, để lại hậu quả với tất cả các thành phần trong hệ sinh thái.

Những năm tới, quá trình ấm lên dự kiến ​​sẽ tiếp tục gia tăng. Nhiều khu vực sẽ ghi nhận tốc độ băng tan kỷ lục.

Một số loại thực vật ngoại lai đã bắt đầu xuất hiện tại Nam Cực – Ảnh: GETTY IMAGES

Nam Cực ấm lên cũng sẽ làm gia tăng đáng kể nguy cơ hình thành các loài ngoại lai, cạnh tranh với những sinh vật bản địa.

Chẳng hạn năm 2018, loài cỏ Poa annua thường được dùng trên các sân golf bỗng nhiên đã có mặt trên đảo Signy xa xôi ở Nam Cực.

Giáo sư Cannone cho rằng sự xâm nhập của các loài ngoại lai sẽ gây tổn thương nghiêm trọng đến sự đa dạng sinh học bản địa của Nam Cực vốn cần hàng triệu năm tiến hóa và tồn tại.

“Thay đổi thảm thực vật sẽ dẫn đến hiệu ứng domino cho toàn bộ hệ sinh thái trên cạn ở đây”, giáo sư Cannone nói.