19/11/2024

Ngôi sao ‘quái vật vũ trụ’ phun ra năng lượng bằng 1 tỉ Mặt trời

Ngôi sao ‘quái vật vũ trụ’ phun ra năng lượng bằng 1 tỉ Mặt trời

Các nhà khoa học vừa tuyên bố phát hiện được một ngôi sao từ tính phun trào dữ dội, với năng lượng bằng 1 tỉ Mặt trời gộp lại và chỉ xảy ra trong tích tắc.

 

Ngôi sao quái vật vũ trụ phun ra năng lượng bằng 1 tỉ Mặt trời - Ảnh 1.

Sao nam châm mới phát hiện có năng lượng bằng 1 tỉ Mặt trời gộp lại – Ảnh: NASA

Theo trang tin khoa học LiveScience, đây là sao nam châm, một loại sao neutron có từ trường đặc biệt mạnh. Các sao này thường bùng phát một cách ngoạn mục và không có dấu hiệu báo trước, thách thức sự tìm kiếm và nghiên cứu của các nhà vật lý thiên văn.

Tuy nhiên, gần đây các nhà khoa học tuyên bố đã tìm cách “bắt” được khoảnh khắc phun trào năng lượng của một trong những sao nam châm này, để tính toán năng lượng của nó.

Các nhà khoa học phát hiện ra năng lượng của sao nam châm bằng năng lượng của 1 tỉ Mặt trời. Đây là năng lượng Mặt trời phải tạo ra trong 100.000 năm. Như trái pháo sáng, ngôi sao này chỉ lóe lên trong 1/10 giây.

Sao neutron được hình thành từ những gì còn sót lại từ sự sụp đổ của một ngôi sao lớn sau các vụ nổ siêu tân tinh – còn gọi là sao siêu mới. Vụ nổ siêu tân tinh diễn ra trong giai đoạn cuối của quá trình tiến hóa một ngôi sao.

Theo NASA, khi ngôi sao sụp đổ trong một vụ nổ siêu tân tinh, các proton và electron trong lõi của nó bị nghiền nát thành một khối lượng giống như Mặt trời bị nén chặt, kết hợp lực hấp dẫn cường độ cao với tốc độ quay lớn, tạo ra lực từ trường mạnh mẽ.

Một ngôi sao neutron có khối lượng xấp xỉ 1,3 – 2,5 lần khối lượng Mặt trời (hay bằng khoảng 330.000 khối lượng Trái đất) lại được nhồi nhét trong một quả cầu chỉ có đường kính 20km.

Vật chất trong sao neutron được nén đặc đến mức chỉ một lượng bằng một viên đường sẽ nặng hơn 1 tỉ tấn. Lực hấp dẫn của sao neutron mạnh đến mức một viên kẹo dẻo đi qua va vào bề mặt của ngôi sao sẽ tạo ra một lực bằng 1.000 quả bom hạt nhân, theo NASA.

Sao nam châm có từ trường mạnh gấp 1.000 lần so với từ trường của các sao neutron khác và chúng mạnh hơn bất kỳ vật thể từ tính nào khác trong vũ trụ, theo tác giả chính của nghiên cứu, giáo sư Alberto J. Castro-Tirado thuộc Viện Vật lý thiên văn Andalucía tại Hội đồng Nghiên cứu Tây Ban Nha.

“Ngay cả khi ở trạng thái không hoạt động, các nam châm có thể phát sáng gấp 100.000 lần so với Mặt trời của chúng ta”, giáo sư Castro-Tirado nói.

Đồng tác giả nghiên cứu, giáo sư Victor Reglero, giám đốc Phòng thí nghiệm xử lý hình ảnh của Đại học Valencia (Tây Ban Nha), cho biết sao nam châm tạo ra vụ phun trào ngắn ngủi nằm trong Thiên hà Sculptor, một thiên hà xoắn ốc cách Trái đất khoảng 13 triệu năm ánh sáng.

Các nhà khoa học nghi ngờ những vụ phun trào của sao nam châm có thể do các trận động đất trên ngôi sao này, làm vỡ lớp vỏ bên ngoài, từ đó “giải phóng” năng lượng.

Cho đến nay chỉ có khoảng 30 sao nam châm được xác định trong khoảng 3.000 sao neutron đã biết.

GIA MINH
TTO