Hai tài liệu được giới thiệu bởi Đức Tổng Giám mục Vincenzo Paglia, Chủ tịch Hàn lâm viện Toà Thánh về Sự sống; Sr. Alessandra Smerilli, Tổng Thư ký “tạm thời” của Bộ Phục vụ Phát triển Con người Toàn diện, và Bác sĩ Alberto Villani đang phục vụ tại Bệnh viện Bambino Gesù của Toà Thánh và Hàn lâm viện Toà Thánh về Sự sống.

Tài liệu “Đại dịch và thách đố giáo dục”

Nguồn lực của trẻ em và thiếu niên trong thời điểm đại dịch

Về tài liệu “Đại dịch và thách đố giáo dục”, trước hết, Đức Tổng Giám mục Vincenzo Paglia nói về nguồn lực của trẻ em và thiếu niên trong thời điểm đại dịch.

Trong những tháng đau thương này, sự kiên cường đặc trưng của các thế hệ trẻ thể hiện rõ. Các em tiếp tục hướng tới tương lai mặc dù đầy những sự kiện bất ổn và điều kiện khó khăn. Đây là khả năng chịu đựng những sự kiện nghiêm trọng trong cuộc sống qua phản ứng của các nguồn lực bên trong và sự hỗ trợ bên ngoài. Trẻ em có khả năng phục hồi, vì vậy các em không thể bị bỏ một mình, cần phải kích hoạt các con đường tái tạo những tổn thương.

Bốn thách đố nghiêm trọng và khẩn cấp

Chủ tịch Hàn lâm viện Toà Thánh về Sự sống nhấn mạnh rằng, đại dịch lây lan trên toàn thế giới đòi hỏi chúng ta phải đối phó với tương lai gần với một nhận định chính xác và chia sẻ trách nhiệm đối với các thế hệ trẻ. Bốn lĩnh vực cần chú ý đặc biệt là:

(1) Mở lại trường học

Trong tương lai, biện pháp đóng các trường học phải được coi là cuối cùng và chỉ được áp dụng trong trường hợp nghiêm trọng. Bởi vì, đối với các em sự thiếu tương tác đa chiều trong tương quan giáo dục và xã hội có tác động tiêu cực đến cảm nhận về chất lượng cuộc sống, động cơ đào tạo con người, quan tâm trách nhiệm xã hội. Đối với mọi người đặc biệt độ tuổi thanh thiếu niên, đó là “trường đời” của các tương quan, tình bạn và giáo dục tình cảm. Trường học bị đóng cửa làm gián đoạn các tương quan xã hội.

Hậu quả của việc đóng cửa trường học: 10 triệu trẻ em trên thế giới sẽ không bao giờ trở lại trường; việc tiếp thu kiến thức của các em bị hạn chế; các em học ở khu vực có hệ thống trường học cung cấp thực phẩm bị giảm bớt, trái lại các em ở thế giới phát triển thì bị béo phì; các em bị rối loạn lo âu, trầm cảm và căng thẳng; gia tăng trình trạng nghiện Internet, trò chơi điện tử hoặc xem ti vi vô độ.

(2) Bảo vệ các mối quan hệ gia đình

Việc đóng cửa các trường học đã đưa trở lại thiên chức trọng tâm của cha mẹ và ông bà. Cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ con cái và giúp chúng vượt qua những khó khăn mà các em gặp phải trong hoàn cảnh mới. Đây là cơ hội để xem lại nội dung của những thách đố giáo dục bắt đầu từ gia đình.

(3) Giáo dục tình huynh đệ phổ quát

Cần phải giáo dục thế hệ trẻ không chạy trốn khỏi viễn tượng toàn cầu, các thành tựu của khoa học, thách đố sinh thái, quan điểm kinh tế và xã hội với sự bất bình đẳng của nó, vai trò của truyền thông xã hội và công nghệ. Các nhà giáo dục có trách nhiệm dạy cho các học sinh biết mở rộng tầm nhìn, nhận thức rõ hơn về thế giới cũng như trách nhiệm của các em với tư cách là những công dân, những người có đức tin.

(4) Thông truyền đức tin vào Chúa của sự sống

Đại dịch cho thấy những nội dung cơ bản của giáo lý chưa được chú trọng, như những câu hỏi: sự ác đến từ đâu? Thiên Chúa ở đâu trong đại dịch? Tương quan hài hoà giữa đức tin và khoa học mà Giáo hội đề xuất là gì? Những trang Kinh Thánh nào soi sáng cho giai đoạn này? Phải có những lời nói và cử chỉ nào trong khi đồng hành với người bệnh? Đây là những vấn đề mà người lớn phải cố gắng đưa ra câu trả lời cho các em. Chắc chắn đây là một cơ hội để giúp các em trưởng thành trong đức tin. Nhưng để làm được điều này cần có sự cộng tác giữa các gia đình và cộng đoàn Kitô.

Kết luận

Tài liệu kết thúc, nhắc lại rằng nguồn gốc của sự quan tâm giáo dục của Giáo hội đối với trẻ em ở trong Tin Mừng: “Người ta dẫn trẻ em đến với Đức Giêsu, để Người đặt tay trên chúng. Nhưng các môn đệ la rầy chúng”. (Mc 10,13). Các môn đệ ngăn cản các em đến với Chúa. Trong xã hội, đôi khi có nhiều dì ghẻ hơn là các bà mẹ, họ bỏ mặc trẻ em và không đáp ứng nhu cầu của các em.

Từ trải nghiệm đại dịch, Giáo hội Công giáo cho thấy nhu cầu cấp thiết phải loại bỏ những cản trở nặng nề ngăn cản sự hoà nhập tích cực của trẻ em và thanh thiếu niên vào xã hội. Về điểm này lời kêu gọi của Giáo hội là hãy cho trẻ em đến trường, hãy trao cho các em những người thầy tốt, những người biết chú ý đến khả năng của các em và nhẫn nại với các em. Và đặc biệt hãy đưa các em đến trường học của Thầy Giêsu để các em được giáo dục trong trường học đặc biệt này.

Tài liệu “Trẻ em và Covid-19: những nạn nhân dễ bị tổn thương nhất của đại dịch”

Tình trạng của trẻ em

Với tài liệu “Trẻ em và Covid-19: những nạn nhân dễ bị tổn thương nhất của đại dịch”, trước hết Uỷ ban Vatican về Covid-19 của Bộ Phục vụ Phát triển Con người Toàn diện, trình bày về tình trạng của các trẻ em trong thời điểm đại dịch.

Uỷ ban cảnh báo rằng một thế hệ trẻ em đang phải gánh chịu hậu quả kinh tế, sức khoẻ và xã hội của đại dịch. Tính đến ngày 30/9/2021, có hơn 5 triệu trẻ em bị mất cha mẹ, ông bà hay người giám hộ. Tình trạng này vẫn còn tiếp diễn trong những năm tới, hậu quả là nhiều trẻ em sẽ bị rơi vào cảnh nghèo đói, thiếu sự chăm sóc của gia đình, bị đưa vào trung tâm mồ côi, thiếu giáo dục. Lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, số lao động trẻ em đã tăng lên 160 triệu. Về suy dinh dưỡng, năm 2020, có từ 6 đến 7 triệu trường hợp mới dưới 5 tuổi. Hơn 168 triệu trẻ em không được học trong suốt 12 tháng đầu tiên của đại dịch, và nhiều em khác phải bỏ học.

Hành động

Từ hiện trạng này và sau khi ra những phân tích cụ thể dựa trên giáo huấn của Giáo hội Công giáo đặc biệt các văn kiện gần đây của Đức Thánh Cha, Toà Thánh đưa ra các đề nghị:

Đối với các nhà lãnh đạo chính trị và xã hội

(1) Thúc đẩy phân phối công bằng vắc-xin Covid-19. Vì tác hại của virus đối với trẻ em chỉ có thể giảm hoàn toàn nếu sự lây lan của Covid-19 được hạn chế. (2) Tăng cường các hệ thống chăm sóc trẻ em trong gia đình. Cần tránh hết sức tình trạng trẻ em bị tách khỏi cha mẹ, và hỗ trợ tâm lý cho các em phải chịu tang cha mẹ. (3) Dành một phần lớn ngân sách cho việc bảo vệ trẻ em. Các chính phủ phải nhận thức rõ việc bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực, bóc lột và bỏ rơi. (4)  Phối hợp chuyển tiền cho người nghèo với các chương trình bổ sung. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khi giải quyết tình trạng đói nghèo về thu nhập, thì chuyển tiền mặt sẽ đem lại hiệu quả hơn. (5) Bảo vệ trẻ em bị tổn thương khi trường mở cửa trở lại. Trong thời điểm đại dịch, nhiều trẻ em bị tổn thương do bị lạm dụng thể chất và tình dục.

Đối với các tổ chức Giáo hội

Toà Thánh đề nghị: (1) Các giáo phận và giáo xứ phải được chuẩn bị can thiệp nhanh khi có các gia đình bị ảnh hưởng bởi Covid-19, như thành lập đội phản ứng nhanh để chủ động hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn. (2) Đảm bảo chăm sóc an toàn và phong phú cho toàn thể gia đình phải là một ưu tiên của Giáo hội. (3) Nỗ lực tìm gia đình đón nhận trẻ mồ côi, và thực hiện chuyển từ trung tâm trẻ mồ côi sang các nguồn lực gia đình khác như trường mẫu giáo. (4) Trực tiếp giải quyết sự gia tăng bạo lực đối với trẻ em trong thời điểm đại dịch. Các giáo xứ tạo không gian an toàn, nơi trẻ em gặp khó khăn có thể được tư vấn và hỗ trợ.

Ngọc Yến

Nguồn: https://www.vaticannews.va/vi/vatican-city/news/2021-12/toa-thanh-tai-lieu-tre-em-dai-dich.html