Novavax chế tạo vắc xin Covid-19 mới từ cây quillay

Chiết xuất từ vỏ cây quillay được sử dụng để sản xuất vắc xin Covid-19 mới REUTERS

Cây quillay – loại cây thường xanh quý hiếm có nguồn gốc từ Chile – từ lâu đã được người bản địa dùng làm xà phòng và thuốc. Trong những năm gần đây, chúng còn được dùng để sản xuất vắc xin phòng bệnh zona và vắc xin sốt rét đầu tiên trên thế giới, cũng như chất tạo bọt cho các sản phẩm trong ngành công nghiệp thực phẩm, đồ uống và khai thác mỏ.

Hãng dược phẩm Novavax (NVAX.O, trụ sở tại bang Maryland, Mỹ) hiện đang điều chế một loại vắc xin Covid-19 mới, sử dụng chiết xuất từ vỏ những cành cây quillay già.

Tá dược Matrix-M của Novavax chứa 2 phân tử saponin, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Trong đó có một phân tử QS-21, quý hiếm hơn vì chỉ có trong những cây quillay ít nhất 10 năm tuổi.

Novavax cũng đang lên kế hoạch sản xuất hàng tỉ liều vắc xin Covid-19 trong 2 năm tới, chủ yếu cung cấp cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, theo Reuters hôm 6.10.

Trước nhu cầu khai thác cây quillay tăng cao, các nhà khoa học đang lo ngại nguồn cung có thể sẽ nhanh chóng cạn kiệt. Theo phân tích từ Reuters, sản lượng xuất khẩu các sản phẩm từ cây quillay đã tăng gấp 3 lần, lên đến hơn 3.600 tấn mỗi năm trong thập niên trước đại dịch.

Công ty Desert King International – nhà cung cấp chiết xuất cây quillay duy nhất của Novavax và cũng là nhà xuất khẩu cây quillay lớn nhất của Chile – cho biết họ bảo đảm sản xuất đủ chiết xuất quillay từ những cây già để tạo ra tới 4,4 tỉ liều vắc xin Covid-19 vào năm 2022. Bên cạnh đó, nguồn cung mới từ các khu rừng bản địa thuộc sở hữu tư nhân cũng có đủ nguyên liệu để đáp ứng nhu cầu. Đồng thời, doanh nhân Gaston Salinas cho biết Công ty khởi nghiệp Botanical Solution của ông có trụ sở tại California (Mỹ) có thể sản xuất phân tử QS-21 từ mô quillay trong phòng thí nghiệm và đang nhắm đến sản xuất trên quy mô lớn để cung cấp cho các công ty dược phẩm.