Mỏ cát ở thôn Hà Giang, xã Sơn Giang, H.Sông Hinh được UBND tỉnh Phú Yên cấp giấy phép cho Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) vận tải – xây dựng Hồng Nguyên khai thác từ ngày 7.8.2017. Mỏ có diện tích khai thác 2 ha, trữ lượng 81.432 m³, với công suất được phép khai thác 10.000 m³/năm trong thời hạn là 8 năm 4 tháng kể từ ngày ký giấy phép. Phương pháp khai thác của mỏ này là lộ thiên với quy trình: cát tại mỏ – xúc lên xe vận tải – đưa đi tiêu thụ.

Giấy phép là vậy, nhưng ngày 3.2.2021, DNTN Hồng Nguyên có tờ trình gửi Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên đề nghị cho phép bổ sung công nghệ khai thác cát bằng bơm hút vì lý do: kể từ lúc được cấp giấy phép khai thác đến hết năm 2020, khối lượng cát khai thác được là 19.742 m³ nên chưa đạt công suất 10.000 m³/năm, gây thiệt hại cho DN.

Dù chỉ mới gửi tờ trình, chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, nhưng thời gian gần đây DNTN Hồng Nguyên đã tự ý đưa máy móc, gồm: 2 máy sàng lọc, 1 xà lan và hệ thống đường ống bơm hút vào khu vực bên trong khu vực khai thác cát. Để cung cấp nhiên liệu cho các máy móc trong khu vực mỏ hoạt động, DN này còn dựng lên một cột bơm xăng dầu ngay đường ra vào.

Ngày 3.4, bà Cao Thị Hòa An, Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên, cùng các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã kiểm tra thực tế khu vực mỏ cát. Tại đây, bà An yêu cầu DNTN Hồng Nguyên phải tạm dừng ngay việc đưa thiết bị khai thác cát bằng hình thức bơm hút.

Tuy vậy, theo ghi nhận của PV Thanh Niên, ngày 5.4 hoạt động khai thác của mỏ cát này vẫn diễn ra bình thường. Nhiều máy móc vẫn ngang nhiên hút, múc cát lên các xe tải trọng lớn để vận chuyển đi tiêu thụ. PV đã theo hành trình của các xe tải mang biển số 47H-002.03, 47C-207.45, 47C-185.64 để tìm hiểu đường vận chuyển cát. Các xe tải này sau khi xuất phát từ mỏ cát di chuyển trên đường giao thông nông thôn của xã Sơn Giang rồi theo QL29 đi qua các xã, thị trấn: Đức Bình Đông, Hai Riêng, Ea Bar, Ea Bá và Ea Ly của H.Sông Hinh. Một số xe từ QL29 rẽ sang đường Đông Trường Sơn, số còn lại chạy thẳng sang địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Trả lời câu hỏi vì sao trên địa bàn H.Sông Hinh chỉ có duy nhất mỏ cát do DNTN Hồng Nguyên khai thác rồi vận chuyển ra ngoài tỉnh Phú Yên khi chưa được phép với khối lượng lớn và trong thời gian dài, nhưng chính quyền địa phương từ xã đến huyện chưa kịp thời phát hiện, xử lý, ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND H.Sông Hinh, lý giải: “Đối với vấn đề xe quá tải trọng trên các tuyến đường giao thông thuộc huyện thì lực lượng của địa phương mới quản lý được. Ở đây là trên tuyến quốc lộ trực thuộc quản lý của Phòng CSGT Công an tỉnh Phú Yên. Chính vì thế rất khó cho địa phương. Chúng tôi đã nghe việc này và sẽ tiếp tục đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh can thiệp, ủng hộ địa phương xử lý”

Trong khi đó, ông Đặng Ngọc Anh, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Phú Yên, cho biết: “DN chở cát đi tiêu thụ ở tỉnh khác là sai với quy định. Để quản lý vấn đề này cần sự phối hợp hết sức chặt chẽ từ chính quyền địa phương cấp xã, huyện, cảnh sát môi trường và thanh tra của Sở TN-MT. Tuy nhiên có một điểm khó là các phương tiện giao thông lưu thông trên đường, vì vậy cần có thêm sự hỗ trợ của CSGT”.

Cũng theo ông Ngọc Anh, sáng 8.4, lãnh đạo UBND tỉnh Phú Yên cùng các cơ quan chức năng đã đến kiểm tra thực tế tại mỏ cát Hà Giang và giao Sở TN-MT tỉnh Phú Yên chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, xử lý.