Ảnh tế bào lympho T ở người được Viện Dị ứng và bệnh nhiễm quốc gia Mỹ công bố ngày 30-3 – Ảnh: NIAID

Khi các biến thể COVID-19 như biến thể B.1.1.7 ( Anh), biến thể B.1.351 (Nam Phi) và biến thể B.1.1.248 (Brazil) xuất hiện, giới khoa học rất lo ngại chúng sẽ làm suy giảm hiệu quả của vắc xin COVID-19 và thúc đẩy nguy cơ tái nhiễm gia tăng.

Song một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Open Forum Infectious Diseases của Đại học Oxford (Anh) ngày 30-3 (giờ địa phương) đã mang lại tin vui ban đầu khi kết luận các tế bào lympho T gần như còn nguyên vẹn trước các biến thể trên.

Các tế bào lympho T (tế bào bạch cầu) còn được gọi là tế bào T “sát thủ” vì chúng có thể tiêu diệt tế bào đã bị nhiễm. Chúng là một bộ phận quan trọng của phản ứng miễn dịch, cùng với các kháng thể giúp ngăn chặn bệnh COVID-19 phát triển nặng hơn.

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học ở Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) và Đại học Johns Hopkins đã phân tích mẫu máu của 30 người nhiễm SARS-CoV-2 đã bình phục, nhằm tìm hiểu xem các tế bào lympho T CD8 (tên kỹ thuật của tế bào T) có thể nhận biết ba biến thể B.1.1.7, B.1.351 và B.1.1.248 hay không.

Thông thường đối với người nhiễm SARS-CoV-2, các kháng thể trung hòa bám vào virus để ngăn virus lây nhiễm tế bào. Sau đó, các tế bào T “sát thủ” tìm kiếm dấu hiệu tiết lộ tế bào đã bị nhiễm và “xuất chiêu” tiêu diệt tế bào bị nhiễm đó.

Tuy nhiên, trong trường hợp các biến thể mang đột biến xuất hiện, các kháng thể trung hòa rất khó phát hiện chúng để ngăn chặn.

Ngược lại, các nhà khoa học Mỹ phát hiện các tế bào T “sát thủ” vẫn duy trì phản ứng hầu như nguyên vẹn đối với ba biến thể B.1.1.7, B.1.351 và B.1.1.248.

Khác với kháng thể trung hòa, các tế bào T “sát thủ” còn có thể nhận ra mọi đột biến nơi các biến thể kể trên.

Người dân đặt hoa hồng trên các tấm nệm tượng trưng cho các nạn nhân COVID-19 trước Bệnh viện Ronaldo Gazolla ở Rio de Janeiro (Brazil) ngày 24-3 – Ảnh: AP

Theo AFP, phát hiện trên rất đáng quan tâm vì mặc dù các tế bào T không xây dựng tuyến đầu phòng thủ chống nhiễm bệnh nhưng lại có khả năng ngăn ngừa bệnh phát triển nặng hơn.

Các tác giả Mỹ đề nghị nghiên cứu thêm với số lượng người tham gia nhiều hơn để xác nhận kết quả nghiên cứu nêu trên. Dù vậy họ cho rằng ít ra nghiên cứu cũng chứng minh các tế bào T “sát thủ” nhạy cảm với các đột biến của SARS-CoV-2 hơn so với kháng thể trung hòa.

Kháng thể rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm bệnh ngay từ đầu. Nếu kháng thể suy giảm phản ứng với các biến thể, phản ứng của các tế bào T “sát thủ” can thiệp sau đó sẽ hỗ trợ ngăn chặn bệnh.

Đây là lý do giải thích vì sao dù hiệu quả ngăn chặn lây nhiễm của vắc xin COVID-19 đối với các biến thể có suy giảm nhưng vẫn đủ sức ngăn ngừa bệnh nặng và nhập viện.