Đoạn sông Mê Kông chảy dọc theo biên giới Thái Lan – Lào đang chuyển màu xanh thay vì màu nâu bùn vốn có. Đây là dấu hiệu cho thấy nước xuống thấp và ít phù sa, theo Reuters dẫn thông cáo của ủy ban liên chính phủ MRC hôm 12.2.

Ủy ban này cho hay tình trạng trên một phần là do Trung Quốc khống chế lượng nước chảy khỏi đập Cảnh Hồng ở tỉnh Vân Nam.

“Đã xảy ra tình trạng nước dâng lên và hạ thấp đột ngột ở đoạn dưới đập Cảnh Hồng và kéo dài đến Vientiane (Lào)”, theo Giám đốc Winai Wongpimool của Bộ phận Hỗ trợ Kỹ thuật Ban Thư ký MRC.

Đoạn sông Mê Kông trên biên giới Lào – Thái Lan nhìn từ hướng Thái Lan REUTERS

Tình trạng biến động như thế ảnh hưởng đến hoạt động di chuyển của cá, nông nghiệp và giao thông của gần 70 triệu con người ở khu vực hạ nguồn sông Mê Kông, đe dọa sinh kế và an ninh lương thực.

“Nhằm giúp các nước ở hạ vùng Mê Kông quản lý rủi ro một cách hiệu quả hơn, chúng tôi kêu gọi Trung Quốc và các nước ở hạ vùng chia sẻ kế hoạch xả nước với chúng tôi”, quan chức MRC kêu gọi.

MRC cho hay có thể hy vọng khôi phục tình trạng con sông như bình thường nếu Trung Quốc xả hồ chứa nước của các con đập ở thượng nguồn.

Công cụ Theo dõi đập trên sông Mê Kông (MDM) do Mỹ tài trợ cũng xác nhận đã xảy ra tình trạng dao động hằng ngày về khối lượng nước xả từ đập Cảnh Hồng trong tháng 2.

Trung Quốc hồi năm ngoái cam kết chia sẻ dữ liệu về các con đập với các nước thành viên MRC, bao gồm Lào, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam.

Tuy nhiên, vào đầu tháng 1, Bắc Kinh giữ yên lặng về việc giữ nước ở hồ chứa của đập thủy điện Cảnh Hồng, cho đến khi MDM “nhắc nhở”.

Vào giữa tháng 1, lượng nước xả của con đập Trung Quốc duy trì ở mức 1.400 m³/giây, trước khi giảm lại vào tháng 2 và vào ngày 11.2 chỉ còn 800 m³/giây.