Vắc xin dạng xịt và hít sẽ chặn SARS-CoV-2 ngay tại lối vào xâm nhập cơ thể – Ảnh: REUTERS

Những loại vắc xin COVID-19 sắp được đưa ra thị trường đều được sản xuất dưới dạng tiêm trực tiếp vào cơ bắp tay. Mặc dù vậy, các nhà nghiên cứu vẫn không từ bỏ theo đuổi việc phát triển những loại vắc xin mới, dùng qua đường mũi và miệng, nơi virus SARS-CoV-2 tấn công trực tiếp vào cơ thể.

“Tạo ra miễn dịch cục bộ là mục tiêu chúng tôi đang hướng đến”, bà Frances Lund, nhà miễn dịch học đang làm việc tại công ty công nghệ sinh học Altimmune (Mỹ), chia sẻ với Hãng thông tấn AP ngày 11-10.

Các loại vắc xin có cơ chế tạo miễn dịch cục bộ sẽ có lợi thế hơn những loại vắc xin kích thích miễn dịch trên toàn cơ thể, ít nhất là về thời gian. Giống như binh pháp, việc tập trung “đánh” virus ngay tại “cửa vào” sẽ đem lại hiệu quả hơn dàn trải lực lượng như vắc xin “truyền thống”.

Việc phát triển vắc xin dạng hít và xịt dựa trên một số đặc điểm đặc trưng của các bộ phận cơ thể người có lớp niêm mạc trên bề mặt như phổi, mũi, cổ họng. Lớp niêm mạc này chứa hàm lượng protein miễn dịch cao, được gọi là IgA, giúp cơ thể chống lại các bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp.

Theo chuyên gia Michael Diamond thuộc Đại học Washington (Mỹ), phổi – nơi bị virus tấn công mạnh nhất – có thể được bảo vệ nếu đưa được vắc xin vào lớp niêm mạc ở mũi và cổ họng, từ đó ngăn chặn mầm bệnh lan ra toàn cơ thể.

Trong cuộc thử nghiệm trên chuột được tiến hành vào tháng 8 vừa qua, Diamond và các đồng sự của ông phát hiện rằng nhờ đưa vắc xin vào từ mũi, cơ thể chuột đã có những phản ứng niêm mạc mạnh đáng kể. Nhóm nghiên cứu cũng chứng minh được các phản ứng niêm mạc này đã ngăn chặn lây nhiễm trong cơ thể chuột.

Các nhà nghiên cứu tại Cao đẳng Hoàng gia Anh đã đưa ra những bằng chứng cho thấy vắc xin dạng xịt mũi có thể bảo vệ con người chống các loại bệnh truyền nhiễm và giảm khả năng lây lan bệnh, đơn cử như vắc xin cúm.

Với những người mắc chứng sợ kim tiêm, vắc xin dạng xịt và hít là niềm hi vọng. Loại vắc xin này còn có nhiều lợi ích thiết thực khác như tiết kiệm chi phí bảo quản và vận chuyển cũng như số lượng nhân viên y tế – Ảnh chụp màn hình

Công ty công nghệ sinh học Altimmune đang lên kế hoạch thử nghiệm vắc xin đường mũi trên người vào quý IV năm nay, sau khi những nghiên cứu trên chuột cho ra kết quả tích cực, theo AP.

Tại những thí nghiệm này, tình nguyện viên sẽ được cho sử dụng ống ngậm trong bình xịt, tương tự như một số liệu pháp điều trị hen suyễn.

Các nhà nghiên cứu ở Hong Kong thì tham vọng hơn, đặt mục tiêu sản xuất được vắc xin ngừa cả cúm và COVID-19 bằng dạng xịt và hít, theo báo South China Morning Post. Do hai vị trí sử dụng vắc xin rất gần não, vấn đề an toàn phải được đặt lên hàng đầu và cao hơn vắc xin “truyền thống”.