Hãng AFP ngày 20.7 đưa tin các nhà vật lý thiên văn vừa xuất bản tấm bản đồ 3D lớn kỷ lục về vũ trụ, với phân tích hơn 4 triệu thiên hà và chuẩn tinh siêu sáng tích đầy năng lượng.

Nỗ lực của hàng trăm nhà khoa học tại khoảng 30 viện nghiên cứu trên khắp thế giới đã đạt thành quả kể lại “câu chuyện mở rộng của vũ trụ”, theo chuyên gia Will Percival tại Đại học Waterloo ở Ontarion (Canada).

Ông cho biết dự án được triển khai cách đây hơn 2 thập niên và các nhà nghiên cứu đã ghi lại sự giãn nở của vũ trụ một cách chính xác nhất trong phạm vi thời gian vũ trụ rộng nhất.

Bản đồ dựa trên kết quả của chương trình Khảo sát mở rộng về quang phổ dao động của baryon (eBOSS) thuộc dự án Trạm quan sát bầu trời bằng kỹ thuật số Sloan (SDSS) đặt tại bang New Mexico (Mỹ), với dữ liệu thu thập từ viễn vọng kính quang học suốt 6 năm.

Big Bang, vụ nổ lớn khai sinh vũ trụ cách đây gần 14 tỉ năm, được biết khá rõ nhờ các mô hình giả thuyết và quan trắc sóng vi ba vũ trụ. Các nghiên cứu về thiên hà và khoảng cách cũng góp phần bổ sung các hiểu biết của nhân loại về sự giãn nở của vũ trụ trong hàng tỉ năm.

Chuyên gia Kyle Dawson tại Đại học Utah (Mỹ), người công bố bản đồ vào ngày 20.7, cho biết các nhà nghiên cứu đã gặp nhiều trở ngại đối với “khoảng trống rắc rối ở 11 tỉ năm giữa”.

“Trong 5 năm quan sát liên tục, chúng tôi cố gắng lấp đầy khoảng trống đó, và chúng tôi đang sử dụng thông tin đó để đem lại một trong những tiến bộ lớn trong lĩnh vực thiên văn học trong thập niên qua”, theo ông Dawson.

Nhà vật lý thiên văn Jean-Paul Kneib tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ở Lausanne cho biết mục tiêu là nhằm tạo ra bản đồ 3D hoàn chỉnh nhất xuyên suốt quá trình tồn tại của vũ trụ cho đến nay.