ĐTC chủ sự Thánh lễ hai Thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ
Sáng 29-6, Đức Thánh Cha đã chủ sự Thánh lễ làm phép các dây Pallium cho Đức Hồng y Giovanni Battista Re, Niên trưởng Hồng y đoàn và 54 vị tổng giám mục chính toà, trong đó có Đức cha Giuse Nguyễn Năng, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn.
Trước khi cử hành Thánh lễ, Đức Thánh Cha đã đến hôn chân tượng Thánh Phêrô và xuống cầu nguyện trước mộ của Thánh nhân trong giây lát.
Đồng tế với Đức Thánh Cha có 10 hồng y. Năm nay, do đại dịch hiện diện trong Thánh lễ chỉ có khoảng 90 giáo dân và lần đầu tiên không có phái đoàn Toà Thượng phụ Constantinople tham dự Thánh lễ theo truyền thống như mọi năm.
Bài giảng của Đức Thánh Cha
Trong ngày lễ mừng kính hai Thánh Tông đồ của thành Roma này, tôi xin chia sẻ với anh chị em hai từ chính: hiệp nhất và lời tiên tri.
Hiệp nhất
Chúng ta mừng lễ hai nhân vật rất khác nhau: Thánh Phêrô, một ngư dân suốt ngày với thuyền và lưới, Thánh Phaolô là một nhà trí thức Pharisêu giảng dạy ở các hội đường. Khi thi hành sứ vụ, Thánh Phêrô giảng dạy cho người Do Thái, và Thánh Phaolô rao giảng cho dân ngoại. Khi có bất đồng ý kiến họ đã tranh luận sôi nổi, Thánh Phaolô đã không ngần ngại viết như vậy trong thư gửi tín hữu Galata (x. Gl 2,11). Nói chung họ là hai người rất khác nhau nhưng họ xem nhau như là anh em như vẫn thường xảy ra trong cac gia đình rất gắn bó với nhau, nơi có thể xảy ra nhiều tranh luận nhưng luôn yêu thương nhau. Sự gắn bó giữa Thánh Phêrô và Phaolô không đến từ những khuynh hướng tự nhiên, nhưng từ Thiên Chúa. Thiên Chúa không ra lệnh cho chúng ta phải thích nhau nhưng là yêu thương nhau. Chính Thiên Chúa đã kết hiệp chúng ta nhưng không làm cho chúng ta nên giống hệt nhau.
Nguồn mạch sự hiệp nhất: cầu nguyện
Bài đọc I của Thánh lễ hôm nay cho chúng ta thấy nguồn mạch của sự hiệp nhất. Bài đọc tường thuật lại kinh nghiệm của Giáo Hội tiên khởi trong thời gian bị khủng hoảng: Vua Hêrôđê giận dữ, sự bách hại kinh hoàng các tín hữu, Thánh Giacôbê Tông đồ đã bị giết. Thánh Phêrô bị bắt. Cộng đoàn như rắn mất đầu, mọi người đều lo sợ cho mạng sống của mình. Tuy nhiên, ngay chính lúc bi thảm đã không có người nào trốn chạy, không người nào tìm cách cứu mình, không người nào bỏ rơi người khác, nhưng họ hiệp nhất cùng nhau trong lời cầu nguyện. Họ đã tìm được sức mạnh từ lời cầu nguyện. Cũng nhờ cầu nguyện sự hiệp nhất của họ mạnh hơn bất cứ sự đe doạ nào. Bản văn viết: “Đang khi ông Phêrô bị giam giữ như thế, thì Hội Thánh không ngừng dâng lên Thiên Chúa lời cầu nguyện khẩn thiết cho ông.” (Cv 12,5). Hiệp nhất là một nguyên tắc được kích hoạt bằng cầu nguyện, bởi vì cầu nguyện cho phép Chúa Thánh Thần can thiệp vào đời sống của chúng ta và giúp chúng ta mở rộng lòng đón nhận niềm hy vọng, cầu nguyện giúp thu ngắn những khoảng cách và giữ chặt chúng ta với nhau trong những lúc khó khăn.
Trong khó khăn không than phiền và đổ lỗi, nhưng cầu nguyện
Chúng ta hãy cùng quan tâm đến một khía cạnh khác: trong giây phút khó khăn, không ai than phiền về sự xấu xa, bách hại của Hêrôđê. Không có ai có những lời xúc phạm đến Hêrôđê. Chúng ta thì trái lại, chúng ta đã quen lăng mạ những người có trách nhiệm. Đối với các tín hữu tiên khởi, than phiền được xem như là một việc vô ích, nhàm chán. Các Kitô hữu không mất thời gian để than phiền thế giới, xã hội, than phiền về mọi thứ không đúng. Than phiền không thay đổi được gì. Chúng ta hãy nhớ rằng than vãn là cánh cửa thứ hai bị đóng lại trước Chúa Thánh Thần, như tôi đã nói điều này trong ngày Lễ Ngũ Tuần: Thứ nhất là thần tượng chính mình, thứ hai là thái độ duy nạn nhân và thứ ba là thái độ bi quan. Ba thái độ này đóng cửa lòng mình trước Chúa Thánh Thần.
Các Kitô hữu đã không đổ lỗi, họ cầu nguyện. Trong cộng đoàn đó không ai nói: “Nếu Phêrô cẩn thận hơn thì chúng ta đã không bị rơi và hoàn cảnh như thế này.” Không, họ không than phiền Phêrô; họ cầu nguyện cho ông. Họ không nói xấu sau lưng Phêrô; họ thưa chuyện với Thiên Chúa.
Phép lạ của cầu nguyện: xiềng xích mở toang
Ngày nay chúng ta có thể tự hỏi: “Chúng ta có đang bảo vệ sự hiệp nhất bằng lời cầu nguyện không? Chúng ta có đang cầu nguyện cho nhau không?” Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta cầu nguyện nhiều hơn và than phiền ít hơn? Sự việc sẽ xảy ra giống như Phêrô trong tù: nhiều cánh cửa đang đóng kín sẽ được mở ra, nhiều xiềng xích sẽ bị vỡ tung. Chúng ta cùng cầu xin ơn biết cầu nguyện cho nhau. Thánh Phaolô đã khuyến khích các Kitô hữu cầu nguyện cho tất cả mọi người, nhất là các nhà lãnh đạo (x. 1Tm 2,1-3). Đó là nhiệm vụ Thiên Chúa đã giao phó cho chúng ta. Chúng ta có thực hiện điều đó không? Hay chúng ta chỉ nói và thế là đủ? Thiên Chúa mong đợi nơi chúng ta khi cầu nguyện thì cũng biết quan tâm đến những người không suy nghĩ như chúng ta, những người từ chối không muốn tiếp xúc với chúng ta, những người chúng ta cảm thấy rất khó tha thứ. Cầu nguyện là phương cách duy nhất để mở toang xiềng xích. Chỉ có cầu nguyện mới dẫn đến sự hiệp nhất.
Dây Pallium sự hiệp nhất giữa đàn chiên và vị mục tử
Hôm nay các dây Pallium được làm phép, rồi được trao cho Niên trưởng Hồng y đoàn và các tổng giám mục đã được bổ nhiệm trong năm vừa qua. Dây Pallium nhắc nhở sự hiệp nhất giữa đàn chiên và vị mục tử, giống Đức Giêsu mang chiên trên vai để không bao giờ xa rời chiên. Hôm nay, theo truyền thống tốt đẹp chúng ta liên kết cách đặc biệt Toà Thượng phụ Chính thống Constantinople. Thánh Phêrô và Thánh Andrê là hai anh em, chúng ta trao đổi những cuộc viếng thăm huynh đệ vào những dịp lễ khi có thể. Chúng ta làm điều đó không chỉ vì lịch sự xã giao nhưng là hành trình cùng nhau tiến tới mục đích Thiên Chúa đã vạch ra cho chúng ta: đó là sự hiệp thông trọn vẹn. Hôm nay, vì đại dịch phái đoàn của Toà Thượng phụ Chính thống Constantinople không thể đến đây được, nhưng khi cầu nguyện trước mộ Thánh Phêrô tôi cảm nhận trong tâm hồn sự hiện diện gần gũi với người anh em yêu dấu Batolomeo. Mọi người đang ở đây với chúng ta.
Lời tiên tri
Từ thứ hai là lời tiên tri, Đức Giêsu đã thách đố các tông đồ. Ngài hỏi Phêrô: “Còn anh, anh bảo thầy là ai?” (Mt 16,25). Lúc đó Phêrô nhận ra rằng Thiên Chúa không quan tâm người khác nghĩ thế nào, nhưng là cá nhân ông, người quyết định theo Ngài.
Cuộc đời Thánh Phaolô cũng đã thay đổi sau cuộc thách đố tương tự khi Đức Giêsu hỏi: “Saolo, Saolo, sao ngươi bắt bớ ta?” (Cv 9,4). Thiên Chúa đã đánh động vào nơi sâu thẳm của tâm hồn Phaolô: không chỉ ngã xuống trên đường Damas, Ngài đã đánh đổ tính tự phụ của Phaolô về lòng nhiệt thành sống đạo. Kết quả là, từ Saolo kiêu hãnh đến Phaolô, có nghĩa là “nhỏ bé”.
Chỉ những người mở lòng với những điều bất ngờ của Thiên Chúa mới có thể trở thành tiên tri
Những thách đố và hoán cải đã được tiếp theo bằng những lời tiên tri: “Anh là Phêrô nghĩa là Tảng Đá, trên Tảng Đá này Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy” (Mt 16,18); và với Phaolô: “người ấy là lợi khí ta đã chọn để mang danh ta đến trước mặt các dân ngoại, các vua chúa và con cái Israel” (Cv 9,15). Lời tiên tri được công bố khi chúng ta chấp nhận những thử thách bởi Thiên Chúa, không phải khi chúng ta giữ mọi sự im lặng trong tầm kiểm soát của mình. Nó không nảy sinh từ những suy nghĩ của tôi, từ con tim đóng kín của tôi. Nó nảy sinh nếu chúng ta để cho Thiên Chúa thách đố chúng ta. Nhưng khi Tin Mừng đảo lộn những điều chắc chắn, những lời tiên tri đựơc loan báo. Chỉ những người mở lòng với những điều bất ngờ của Thiên Chúa mới có thể trở thành tiên tri. Thánh Phêrô và thánh Phaolô là những vị tiên tri nhìn thấy tương lai. Thánh Phaolô là người đầu tiên tuyên xưng Chúa Giêsu là “Đức Kitô, là con của Thiên Chúa hằng Sống” (Mt 16,16). Thánh Phaolô, người đã tiên báo trước về cái chết của mình: “Giờ đây tôi chỉ còn đợi vòng hoa dành cho người công chính; Chính Chúa sẽ trao phần thưởng đó cho tôi.” (2Tm 4, 8).
Thế giới cần những lời tiên tri chân thật
Ngày nay chúng ta cần những lời tiên tri, những lời tiên tri chân thật, không phải những người nói huyên thuyên về những điều không thể thực hiện được, nhưng là những chứng nhân Tin Mừng với những điều có thể. Điều cần thiết không phải là biểu diễn những phép lạ, nhưng là đời sống diễn tả phép lạ của tình yêu Thiên Chúa. Không phải sức mạnh có tính thuyết phục, nhưng là sự chân thật thẳng thắn trong thái độ, quan điểm và lời nói. Không phải nói huyên thuyên nhưng là cầu ngyện. Không phải giảng thuyết nhưng là phục vụ. Không phải lý thuyết nhưng là chứng nhân. Chúng ta không cần phải trở nên giàu, đúng hơn là yêu người nghèo. Tìm kiếm không phải sự công nhận của thế giới này, nhưng là niềm vui của thế giới sẽ đến. Không phải những kế hoạch mục vụ, nhưng là những mục tử hiến mạng vì đàn chiên: những người yêu Thiên Chúa. Đó là cách Thánh Phêrô và Thánh Phaolô rao giảng Đức Giêsu, người yêu Thiên Chúa say đắm, cuồng nhiệt. Trước khi bị đóng đinh vào thập giá, Thánh Phêrô không nghĩ đến mình nhưng nghĩ đến đức Giêsu và tự cho mình không xứng đáng chết như Đức Giêsu, Phêrô đã xin dựng ngược thập giá. Trước khi bị chém đầu, Phaolô chỉ nghĩ đến việc hiến dâng mạng sống; Phaolô đã viết rằng ông muốn “đổ máu làm lễ tế” (Tm 4,6). Đó là lời tiên tri. Và nó đã thay đổi lịch sử.
Anh chị em than mến, Đức Giêsu đã nói tiên tri về Thánh Phêrô: “Anh là Đá, trên tảng đá này Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy.” Lời tiên tri cũng tương tự cho chúng ta. Nó được tìm thấy trong quyển cuối của Kinh Thánh, nơi Đức Giêsu hứa với các nhân chứng trung thành của Ngài: “một viên sỏi trắng, trên đó có khắc một tên mới” (Kh 2,17). Cũng như Thiên Chúa đã đổi Simon thành Phêrô, Ngài cũng kêu gọi mỗi người chúng ta để biến đổi chúng ta trở thành những viên đá sống động để xây dựng và làm mới lại một Giáo Hội và đổi mới nhân loại. Những người phá huỷ sự hiệp nhất và dập tắt lời tiên tri luôn luôn tồn tại, vào lúc này, Thiên chúa tin tưởng chúng ta và Ngài hỏi bạn: “Con có muốn trở thành người xây dựng sự hiệp nhất không? Con có muốn trở thành tiên tri của Nước trời ở thế gian này không?” Hãy để chúng ta bị thách thức bởi Đức Giêsu và can đảm trả lời: “Vâng, con muốn!”
