23/12/2024

SpaceX chuẩn bị ghi dấu ấn lịch sử với chuyến bay có người lái đầu tiên

SpaceX chuẩn bị ghi dấu ấn lịch sử với chuyến bay có người lái đầu tiên

Ngày 27-5 (giờ địa phương), NASA và Tập đoàn SpaceX sẽ đưa hai nhà du hành đầu tiên lên trạm ISS kể từ năm 2011. Nếu thành công, chuyến bay sẽ đánh dấu quá trình chinh phục không gian trở lại của cường quốc không gian Mỹ.

 

SpaceX chuẩn bị ghi dấu ấn lịch sử với chuyến bay có người lái đầu tiên - Ảnh 1.

Hình ảnh mô phỏng tàu con thoi Crew Dragon chuẩn bị áp mạn vào ISS – Ảnh: fr24news.com

Theo thông báo của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), vào lúc 16h33 ngày 27-5 (giờ địa phương), tàu con thoi Crew Dragon của Tập đoàn SpaceX sẽ cất cánh từ Trung tâm vũ trụ Kennedy ở bang Florida (Mỹ) đưa hai nhà du hành Robert Behnken và Douglas Hurley lên Trạm không gian quốc tế (ISS).

Chuyến bay sẽ được phát trực tiếp trên trang web chính thức của NASA và SpaceX.

Chuyến bay được mong đợi

Đây là lần đầu tiên sau 9 năm, các nhà du hành Mỹ bay lên không gian từ đất Mỹ bằng tàu con thoi Mỹ (Crew Dragon) và tên lửa phóng Mỹ (Falcon 9). Trước đó, từ năm 2011, các nhà du hành Mỹ muốn lên ISS toàn đi bằng tàu con thoi Soyouz của Nga.

Chuyến bay SpaceX Demo-2 còn là phi vụ đầu tiên sử dụng tàu không gian mới sau 40 năm chinh phục không gian của Mỹ. Thành công của phi vụ này rất quan trọng vì sẽ chứng minh hiệu quả từ công nghệ đưa người lên không gian của Tập đoàn SpaceX của tỉ phú Mỹ Elon Musk.

Phi vụ này sẽ cung cấp dữ liệu về hiệu suất của tàu con thoi Crew Dragon, tên lửa Falcon 9 và các hệ thống mặt đất cũng như các hoạt động trên quỹ đạo, áp mạn ISS và hạ cánh.

Thành công của chuyến bay còn khẳng định năng lực của Mỹ trước khi tiến hành chương trình Artemis đưa người lên Mặt trăng vào năm 2024.

Hồi tháng 1-2020, SpaceX từng phóng thử nghiệm tàu Crew Dragon không người lái, trong đó có công đoạn tách rời tàu khỏi tên lửa phóng giữa chuyến bay và đẩy ra khỏi vụ nổ. Thử nghiệm thành công. Tàu con thoi hạ cánh xuống biển an toàn.

SpaceX chuẩn bị ghi dấu ấn lịch sử với chuyến bay có người lái đầu tiên - Ảnh 2.

Ngày 23-5, hai nhà du hành Robert Behnken (phải) và Douglas Hurley tham gia buổi tổng duyệt tại Trung tâm Không gian Kennedy – Ảnh: NASA

NASA: Vẫn có rủi ro nhưng thấp

Theo trang web Business Insider, NASA đánh giá chuyến bay đầu tiên chở theo người của Tập đoàn SpaceX không phải không có rủi ro.

Mức độ an toàn và hoàn thành nhiệm vụ của các nhà du hành được tính toán với hai xác suất quan trọng.

Xác suất đầu tiên là mức rủi ro “thiệt hại của phi hành đoàn” (LOC). Ví dụ tàu con thoi của Mỹ đạt chỉ số LOC chung là 1/68 vì đến nay trong 135 phi vụ, chỉ có hai tàu gặp thảm họa.

Đầu tiên vào ngày 28-1-1986, tàu con thoi Challenger phát nổ sau khi cất cánh làm 7 nhà du hành trên tàu thiệt mạng.

Đến ngày 1-2-2003, tàu con thoi Columbia vỡ tan trong quá trình trở về khí quyển, cướp đi sinh mạng của 7 nhà du hành.

NASA đánh giá chuyến bay có người lái của SpaceX đạt chỉ số LOC là 1/276, tức tỉ lệ rủi ro thấp hơn nhiều.

Xác suất thứ hai là mức rủi ro “thiệt hại trong nhiệm vụ” (LOM), được dùng để chỉ mức rủi ro phi vụ sẽ thất bại nhưng không gây chết người.

NASA đánh giá phi vụ SpaceX Demo-2 đạt mức rủi ro LOM 1/60, tức thấp hơn 4,5 lần so với rủi ro của LOC.

Nguyên nhân do Tập đoàn SpaceX đã nghiên cứu rất nhiều đối với tàu con thoi Crew Dragon và khả năng đưa các nhà du hành thoát hiểm.

SpaceX chuẩn bị ghi dấu ấn lịch sử với chuyến bay có người lái đầu tiên - Ảnh 3.

Tàu con thoi Crew Dragon (phần trên) và tên lửa phóng Falcon 9 đang chờ phóng tại bãi phóng ở Florida ngày 23-5 – Ảnh: SPACEX

Cuối cùng, luôn có những rủi ro không thể tính trước được. Ví dụ những mảnh vụn không gian và thiên thạch có thể gây nguy hiểm cho phi vụ SpaceX Demo-2.

May mắn thay, tàu con thoi Crew Dragon được trang bị lớp áo giáp đủ chắc chắn để bảo vệ các nhà du hành.

Hai nhà du hành Robert Behnken và Douglas Hurley đều là nhà du hành giàu kinh nghiệm nên nhận thức rõ nguy hiểm và sẵn sàng chấp nhận rủi ro trong nghề. Họ rất lạc quan và tự tin.

Chuyến bay có người lái đầu tiên của Tập đoàn SpaceX có cơ hội ghi dấu ấn trong lịch sử vì sẽ đánh dấu quá trình chinh phục không gian trở lại của cường quốc không gian Mỹ.

Xác suất thời tiết xấu chiếm 60%

Ngày 25-5, NASA và Tập đoàn SpaceX xác nhận tất cả đã sẵn sàng cho phi vụ SpaceX Demo-2, trừ nguy cơ thời tiết xấu. Trước đó, NASA đã kiểm tra lần cuối theo quy trình hết sức nghiêm ngặt đối với các chuyến bay có người.

Tàu con thoi Crew Dragon đã khởi động trong trạng thái tĩnh hôm 22-5. Buổi tổng duyệt được tổ chức trong hai ngày 22 và 23-5 với hai nhà du hành trong trang phục bay.

Bà Kathy Lueders – nhà quản trị chương trình chuyến bay thương mại có người lái của NASA – nhận xét: “Tất cả những gì còn lại là kiểm soát thời tiết thành công”.

Các chuyên gia dự báo của NASA ước tính nguy cơ thời tiết xấu (gió, mưa…) chiếm 60%. Nếu tàu con thoi không thể cất cánh ngày 27-5, chuyến bay sẽ được dời lại lúc 15h22 ngày 30-5 và kế tiếp là 15h ngày 31-5.

Dự kiến sau khi tàu con thoi cất cánh, khoảng 19 tiếng sau hai nhà du hành Robert Behnken và Douglas Hurley sẽ bước vào ISS và sẽ được các đồng nghiệp Mỹ và Nga trên ISS chào đón.

 

HOÀNG DUY LONG
TTO