ĐTC Phanxicô: Ơn cứu độ không có được từ mua bán nhưng là quà tặng nhưng không
Trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư ngày 30.05, ĐTC Phanxicô bắt đầu loạt bài giáo lý về sách Công vụ Tông đồ. ĐTC nhắc rằng chính nhờ Chúa Thánh Thần mà những lời loan báo của con người trở nên hiệu năng, trở thành lời trao ban sự sống. ĐTC mời gọi các tín hữu vâng nghe theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, hiệp nhất và kiên trì cầu nguyện để sống hiệp thông trong Giáo hội.
ĐTC Phanxicô: Ơn cứu độ không có được từ mua bán nhưng là quà tặng nhưng không
Trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư ngày 30.05, ĐTC Phanxicô bắt đầu loạt bài giáo lý về sách Công vụ Tông đồ. ĐTC nhắc rằng chính nhờ Chúa Thánh Thần mà những lời loan báo của con người trở nên hiệu năng, trở thành lời trao ban sự sống. ĐTC mời gọi các tín hữu vâng nghe theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, hiệp nhất và kiên trì cầu nguyện để sống hiệp thông trong Giáo hội.
Bài giáo lý đầu tiên được ĐTC diễn giải dựa trên đoạn sách Công vụ Tông đồ 1,3-4.
Bắt đầu bài giáo lý, ĐTC nhắc lại rằng sách Công vụ Tông đồ được Thánh sử Luca viết, trình bày cho chúng ta “cuộc hành trình của Tin Mừng trên thế giới” và cho chúng ta thấy sự kết hợp tuyệt vời giữa Lời Chúa và Chúa Thánh Thần; điều này khai mở thời gian loan báo Tin Mừng. Các nhân vật chính trong sách Công vụ Tông đồ chính là một “cặp” sống động và hiệu năng, đó là Lời Chúa và Chúa Thánh Thần.
Chúa Thánh Thần làm cho lời con người trở nên sống động và hiệu quả
ĐTC trích dẫn lời Thánh vịnh 147,4 – “Người tống đạt lệnh truyền xuống đất, lời phán ra, hoả tốc chạy đi” – để giải thích về sức mạnh của Lời Chúa. Lời Chúa lan nhanh, sinh động, đào xới các mảnh đất nơi Lời Chúa được gieo vãi. Sức mạnh của Lời Chúa là gì? ĐTC giải thích, Thánh Luca nói với chúng ta rằng lời của con người có kết quả không phải là nhờ khả năng hùng biện, một nghệ thuật ăn nói, nhưng chính nhờ Chúa Thánh Thần, là sức năng động của Thiên Chúa, sức mạnh của Người. Chúa Thầnh Thần có quyền năng thanh tẩy lời nói, làm cho nó trở thành lời chuyển trao sự sống. Ví dụ, trong Kinh Thánh có các câu chuyện, có những lời của con người; nhưng sự khác nhau giữa Kinh Thánh và một cuốn sách lịch sử là những lời trong Kinh Thánh xuất phát từ Chúa Thánh Thần, Đấng ban sức mạnh lớn lao, một sức mạnh khác và giúp chúng ta để lời đó trở thành hạt giống của sự thánh thiện, của sự sống, và hữu hiệu. Khi Chúa Thánh Thần đến với lời của con người thì lời đó trở nên sinh động, giống như “chất nổ”, có thể làm bừng sáng các trái tim và tiêu huỷ các kế hoạch, chống lại các bức tường chia rẽ, khai phá những con đường mới và mở rộng những biên giới của Dân Chúa. Điều này chúng ta sẽ thấy trong các bài giáo lý, điều xảy ra trong sách Công vụ Tông đồ.
Chúa Thánh Thần làm cho lời con người có sức mạnh và tính quyết định
ĐTC nhấn mạnh: Đấng làm cho lời nói mong manh yếu ớt của chúng ta có âm hưởng mãnh liệt và sự cương quyết, đến độ không phải là con người nói nữa nhưng là chính Chúa Thánh Thần; nhờ Người, Con Thiên Chúa được sinh ra; Chúa Thánh Thần đã xức dầu và trợ giúp Con Thiên Chúa khi Người thi hành sứ vụ; nhờ Chúa Thánh Thần, Chúa Con đã chọn các tông đồ và bảo đảm cho lời loan báo của các ngài được kiên vững và sinh kết quả, như Người vẫn còn bảo đảm cho lời loan báo của chúng ta ngày nay.
Chúa Giêsu “đã tỏ cho thấy Người… vẫn sống
Tin Mừng kết thúc với sự phục sinh và lên trời của Chúa Giêsu và câu chuyện mà sách Công vụ Tông đồ tường thuật bắt đầu ngay tại đây, từ sự tràn đầy sự sống của Đấng Phục Sinh truyền cho Giáo hội của Người. Thánh Luca nói với chúng ta rằng Chúa Giêsu “đã tỏ cho thấy Người… vẫn sống, sau cuộc khổ nạn, với nhiều thử thách, trong bốn mươi ngày, khi hiện ra … và nói về những điều liên quan đến vương quốc của Thiên Chúa” (Cv 1,3). Đấng Phục Sinh, Chúa Giêsu Phục Sinh, thực hiện những cử chỉ rất con người, như chia sẻ bữa ăn với các môn đệ của Người và mời gọi họ tin tưởng chờ đợi lời hứa của Chúa Cha được thực hiện. Lời hứa đó là gì? Đó là “các con sẽ chịu phép rửa trong Chúa Thánh Thần” (Cv 1,5).
Ơn loan báo Lời Chúa cách rõ ràng và hiệu quả
Thật vậy, phép rửa trong Chúa Thánh Thần là kinh nghiệm cho phép chúng ta sống sự hiệp thông cá nhân với Thiên Chúa và tham gia vào ý muốn cứu độ phổ quát của Người, được ơn parresia, sự can đảm, nghĩa là khả năng loan báo lời như “những người con của Chúa”, không chỉ như những người bình thường, nhưng là con cái Thiên Chúa; loan báo cách rõ ràng, tự do, hiệu quả, tràn đầy tình yêu dành cho Chúa Kitô và cho anh em.
Ơn cứu độ không được mua bán
Do đó, không có sự cạnh tranh để kiếm được hoặc để xứng đáng được ơn huệ của Thiên Chúa. Mọi điều được trao ban cách nhưng không và đúng lúc. Chúa ban tất cả cách nhưng không, hoàn toàn nhưng không. Ơn cứu độ không được mua bán: đó là quà tặng hoàn toàn nhưng không. Trước sự lo lắng của các môn đệ về việc biết trước thời điểm xảy ra những điều Chúa Giêsu đã công bố, Người nói với họ: “Anh em không cần biết thời giờ và kỳ hạn Chúa Cha đã toàn quyền sắp đặt, nhưng anh em sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần khi Người ngự xuống trên anh em. Bấy giờ anh em sẽ là chứng nhân của Thầy tại Giêrusalem, trong khắp các miền Giuđêa, Samaria và cho đến tận cùng trái đất.” (Cv 1,7-8).
Kiên nhẫn chờ đợi kỳ hạn của Thiên Chúa
Chúa Phục Sinh mời gọi những người theo Người đừng lo lắng khi sống thời gian hiện tại, nhưng hãy đón nhận thời gian, biết cách chờ đợi làm sáng tỏ một lịch sử thánh thiêng; đó không phải là một lịch sử bị gián đoạn, nhưng là sự phát triển, luôn tiến bước; để biết cách chờ đợi những “bước đi” của Thiên Chúa, Đấng là chủ của thời gian và không gian. Đấng Phục Sinh mời gọi các môn đệ của mình không tự mình “bày ra” sứ vụ, nhưng chờ đợi Chúa Cha làm cho trái tim họ sống động bằng Thần khí của Người, để có thể tham gia làm chứng truyền giáo, một chứng tá có khả năng chiếu tỏa từ Giêrusalem đến Samaria và vượt ra ngoài biên giới của Israel để đến các vùng ngoại biên của thế giới.
Kiên trì và hiệp nhất trong cầu nguyện
Các Tông đồ cùng nhau sống và chờ đợi điều này; họ cùng nhau sống như gia đình của Chúa, trong phòng tiệc ly, nơi mà những bức tường vẫn là chứng nhân của món quà tự hiến của Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể. Làm thế nào chờ đợi sức mạnh, sức sống của Thiên Chúa? Bằng cách cầu nguyện kiên trì, giống như họ chỉ là một, chứ không phải là nhiều người khác nhau. Bằng cách cầu nguyện kiên trì và hiệp nhất. Trong thực tế, chính nhờ cầu nguyện, người ta vượt qua sự cô đơn, cám dỗ, nghi ngờ và mở lòng để hiệp thông. Sự hiện diện của các phụ nữ và Mẹ Maria, Mẹ của Chúa Giêsu, làm gia tăng kinh nghiệm này: họ học được từ vị Thầy Giêsu trước tiên, để làm chứng cho sự trung thành của tình yêu và sức mạnh của sự hiệp thông, vượt qua và chiến thắng mọi nỗi sợ hãi.
Cuối cùng, ĐTC mời gọi các tín hữu xin Chúa ơn kiên nhẫn, chờ đợi những chương trình của Người, ơn đừng muốn tự “bày ra” công việc của Chúa và ơn luôn ngoan ngoãn bằng cách cầu nguyện, cầu xin Chúa Thánh Thần và trau dồi nghệ thuật hiệp thông trong Giáo hội.
Bài giáo lý đầu tiên được ĐTC diễn giải dựa trên đoạn sách Công vụ Tông đồ 1,3-4.
Bắt đầu bài giáo lý, ĐTC nhắc lại rằng sách Công vụ Tông đồ được Thánh sử Luca viết, trình bày cho chúng ta “cuộc hành trình của Tin Mừng trên thế giới” và cho chúng ta thấy sự kết hợp tuyệt vời giữa Lời Chúa và Chúa Thánh Thần; điều này khai mở thời gian loan báo Tin Mừng. Các nhân vật chính trong sách Công vụ Tông đồ chính là một “cặp” sống động và hiệu năng, đó là Lời Chúa và Chúa Thánh Thần.
Chúa Thánh Thần làm cho lời con người trở nên sống động và hiệu quả
ĐTC trích dẫn lời Thánh vịnh 147,4 – “Người tống đạt lệnh truyền xuống đất, lời phán ra, hoả tốc chạy đi” – để giải thích về sức mạnh của Lời Chúa. Lời Chúa lan nhanh, sinh động, đào xới các mảnh đất nơi Lời Chúa được gieo vãi. Sức mạnh của Lời Chúa là gì? ĐTC giải thích, Thánh Luca nói với chúng ta rằng lời của con người có kết quả không phải là nhờ khả năng hùng biện, một nghệ thuật ăn nói, nhưng chính nhờ Chúa Thánh Thần, là sức năng động của Thiên Chúa, sức mạnh của Người. Chúa Thầnh Thần có quyền năng thanh tẩy lời nói, làm cho nó trở thành lời chuyển trao sự sống. Ví dụ, trong Kinh Thánh có các câu chuyện, có những lời của con người; nhưng sự khác nhau giữa Kinh Thánh và một cuốn sách lịch sử là những lời trong Kinh Thánh xuất phát từ Chúa Thánh Thần, Đấng ban sức mạnh lớn lao, một sức mạnh khác và giúp chúng ta để lời đó trở thành hạt giống của sự thánh thiện, của sự sống, và hữu hiệu. Khi Chúa Thánh Thần đến với lời của con người thì lời đó trở nên sinh động, giống như “chất nổ”, có thể làm bừng sáng các trái tim và tiêu huỷ các kế hoạch, chống lại các bức tường chia rẽ, khai phá những con đường mới và mở rộng những biên giới của Dân Chúa. Điều này chúng ta sẽ thấy trong các bài giáo lý, điều xảy ra trong sách Công vụ Tông đồ.
Chúa Thánh Thần làm cho lời con người có sức mạnh và tính quyết định
ĐTC nhấn mạnh: Đấng làm cho lời nói mong manh yếu ớt của chúng ta có âm hưởng mãnh liệt và sự cương quyết, đến độ không phải là con người nói nữa nhưng là chính Chúa Thánh Thần; nhờ Người, Con Thiên Chúa được sinh ra; Chúa Thánh Thần đã xức dầu và trợ giúp Con Thiên Chúa khi Người thi hành sứ vụ; nhờ Chúa Thánh Thần, Chúa Con đã chọn các tông đồ và bảo đảm cho lời loan báo của các ngài được kiên vững và sinh kết quả, như Người vẫn còn bảo đảm cho lời loan báo của chúng ta ngày nay.
Chúa Giêsu “đã tỏ cho thấy Người… vẫn sống
Tin Mừng kết thúc với sự phục sinh và lên trời của Chúa Giêsu và câu chuyện mà sách Công vụ Tông đồ tường thuật bắt đầu ngay tại đây, từ sự tràn đầy sự sống của Đấng Phục Sinh truyền cho Giáo hội của Người. Thánh Luca nói với chúng ta rằng Chúa Giêsu “đã tỏ cho thấy Người… vẫn sống, sau cuộc khổ nạn, với nhiều thử thách, trong bốn mươi ngày, khi hiện ra … và nói về những điều liên quan đến vương quốc của Thiên Chúa” (Cv 1,3). Đấng Phục Sinh, Chúa Giêsu Phục Sinh, thực hiện những cử chỉ rất con người, như chia sẻ bữa ăn với các môn đệ của Người và mời gọi họ tin tưởng chờ đợi lời hứa của Chúa Cha được thực hiện. Lời hứa đó là gì? Đó là “các con sẽ chịu phép rửa trong Chúa Thánh Thần” (Cv 1,5).
Ơn loan báo Lời Chúa cách rõ ràng và hiệu quả
Thật vậy, phép rửa trong Chúa Thánh Thần là kinh nghiệm cho phép chúng ta sống sự hiệp thông cá nhân với Thiên Chúa và tham gia vào ý muốn cứu độ phổ quát của Người, được ơn parresia, sự can đảm, nghĩa là khả năng loan báo lời như “những người con của Chúa”, không chỉ như những người bình thường, nhưng là con cái Thiên Chúa; loan báo cách rõ ràng, tự do, hiệu quả, tràn đầy tình yêu dành cho Chúa Kitô và cho anh em.
Ơn cứu độ không được mua bán
Do đó, không có sự cạnh tranh để kiếm được hoặc để xứng đáng được ơn huệ của Thiên Chúa. Mọi điều được trao ban cách nhưng không và đúng lúc. Chúa ban tất cả cách nhưng không, hoàn toàn nhưng không. Ơn cứu độ không được mua bán: đó là quà tặng hoàn toàn nhưng không. Trước sự lo lắng của các môn đệ về việc biết trước thời điểm xảy ra những điều Chúa Giêsu đã công bố, Người nói với họ: “Anh em không cần biết thời giờ và kỳ hạn Chúa Cha đã toàn quyền sắp đặt, nhưng anh em sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần khi Người ngự xuống trên anh em. Bấy giờ anh em sẽ là chứng nhân của Thầy tại Giêrusalem, trong khắp các miền Giuđêa, Samaria và cho đến tận cùng trái đất.” (Cv 1,7-8).
Kiên nhẫn chờ đợi kỳ hạn của Thiên Chúa
Chúa Phục Sinh mời gọi những người theo Người đừng lo lắng khi sống thời gian hiện tại, nhưng hãy đón nhận thời gian, biết cách chờ đợi làm sáng tỏ một lịch sử thánh thiêng; đó không phải là một lịch sử bị gián đoạn, nhưng là sự phát triển, luôn tiến bước; để biết cách chờ đợi những “bước đi” của Thiên Chúa, Đấng là chủ của thời gian và không gian. Đấng Phục Sinh mời gọi các môn đệ của mình không tự mình “bày ra” sứ vụ, nhưng chờ đợi Chúa Cha làm cho trái tim họ sống động bằng Thần khí của Người, để có thể tham gia làm chứng truyền giáo, một chứng tá có khả năng chiếu tỏa từ Giêrusalem đến Samaria và vượt ra ngoài biên giới của Israel để đến các vùng ngoại biên của thế giới.
Kiên trì và hiệp nhất trong cầu nguyện
Các Tông đồ cùng nhau sống và chờ đợi điều này; họ cùng nhau sống như gia đình của Chúa, trong phòng tiệc ly, nơi mà những bức tường vẫn là chứng nhân của món quà tự hiến của Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể. Làm thế nào chờ đợi sức mạnh, sức sống của Thiên Chúa? Bằng cách cầu nguyện kiên trì, giống như họ chỉ là một, chứ không phải là nhiều người khác nhau. Bằng cách cầu nguyện kiên trì và hiệp nhất. Trong thực tế, chính nhờ cầu nguyện, người ta vượt qua sự cô đơn, cám dỗ, nghi ngờ và mở lòng để hiệp thông. Sự hiện diện của các phụ nữ và Mẹ Maria, Mẹ của Chúa Giêsu, làm gia tăng kinh nghiệm này: họ học được từ vị Thầy Giêsu trước tiên, để làm chứng cho sự trung thành của tình yêu và sức mạnh của sự hiệp thông, vượt qua và chiến thắng mọi nỗi sợ hãi.
Cuối cùng, ĐTC mời gọi các tín hữu xin Chúa ơn kiên nhẫn, chờ đợi những chương trình của Người, ơn đừng muốn tự “bày ra” công việc của Chúa và ơn luôn ngoan ngoãn bằng cách cầu nguyện, cầu xin Chúa Thánh Thần và trau dồi nghệ thuật hiệp thông trong Giáo hội.
G. Trần Đức Anh OP
