Gần 6.000 người Guinea được tiêm vắcxin Ebola thử nghiệm trong năm 2015 – Ảnh: AFP

Hãng tin Reuters cho biết trong số 5.837 người được chích vắcxin rVSV-EBOV trong đợt thử nghiệm tại Guinea năm 2015, không có trường hợp nhiễm Ebola nào được ghi nhận trong 10 ngày hoặc hơn nữa kể từ khi được tiêm chủng, chiếm tỉ lệ hiệu quả 100%.

Cùng thời điểm, ở một nhóm tình nguyện quy mô tương tự nhưng không dùng vắcxin rVSV-ZEBOV, có đến 23 trường hợp đã nhiễm virus Ebola.

“Khi đại dịch Ebola kế tiếp bùng phát, chúng ta sẽ không thiếu sự bảo vệ nữa” – bà Marie-Paule Kieny, trợ lý Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đồng thời là trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết.

Nhóm nghiên cứu tính toán ngay cả trong trường hợp đại dịch bùng phát như vừa qua, vắcxin rVSV-ZEBOV có khả năng ngăn ngừa Ebola hiệu quả đối với trên 80% trường hợp. 

Vắcxin rVSV-EBOV cũng đã được tiêm phòng cho người dân tại Sierra Leone để kiểm soát đợt bùng phát dịch bệnh tại đây.

Thử nghiệm tại Guinea được tiến hành tại vùng ven biển Basse-Guinee vốn vẫn còn các trường hợp nhiễm Ebola mới khi thử nghiệm bắt đầu vào đầu năm 2015.

Thử nghiệm dùng cách tiếp cận “vòng vắcxin” - nghĩa là khi có ca nhiễm mới, nhóm nghiên cứu sẽ khoanh vùng các đối tượng liên quan và gọi đó là các “vòng” - trung bình khoảng 80 người một vòng và tiến hành tiêm vắcxin cho những người này.

Giáo sư John Edmunds của Trường Y khoa Nhiệt đới và Vệ sinh London cho biết vắcxin này là một thành công mang tính lịch sử.

“Khi Ebola tấn công một lần nữa chúng ta sẽ ở trong tình thế tốt hơn để giúp đỡ những cộng đồng bị lây nhiễm, cũng như để bảo vệ những tình nguyện viên dũng cảm giúp kiểm soát căn bệnh khủng khiếp này” – ông Edmunds nhận định.

Liên đoàn vắcxin toàn cầu GAVI hồi đầu năm nay đã chi 5 triệu USD để mua 300.000 liều vắcxin rVSV-EBOV để dành sử dụng cho đại dịch Ebola trong tương lai.

WHO cũng cho biết hiện tại cơ quan này có khả năng đảm bảo từ 300.000 đến 1 triệu liều vắcxin rVSV-ZEBOV trong một thời gian ngắn cho các trường hợp khẩn cấp chứ không phải chờ đến năm 2018 – thời điểm loại vaccine trên dự kiến được đưa vào sản xuất và triển khai đại trà.

Các thủ tục cho việc cấp phép sử dụng vắcxin rVSV-ZEBOV đang được gấp rút triển khai tại Canada và Mỹ. 

Tuy nhiên hiện vẫn còn một số câu hỏi cần giải đáp về vắcxin rVSV-ZEBOV, trong đó có vấn đề tác dụng phụ đối với trẻ dưới 6 tuổi, phụ nữ có thai và những người dương tính với virus HIV – những đối tượng không tham gia các thử nghiệm lâm sàng gần đây nhất. Khả năng phòng bệnh của vắcxin sau 6 tháng cũng chưa được khẳng định.

Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1976 tại khu vực thuộc Cộng hoà Dân chủ Congo hiện nay, virus Ebola là thủ phạm của các đợt dịch lẻ tẻ với vài trăm ca nhiễm bệnh chủ yếu tại các nước thuộc Đông và Tây Phi.

Tuy nhiên, vào đầu năm 2014 một vài ca nhiễm virus tại miền Nam Guinea đã bùng phát thành đại dịch với hơn 28.000 người nhiễm bệnh, chủ yếu tại Guinea, Liberia và Sierra Leone làm ít nhất 11.300 người thiệt mạng.